سهام غیر دلاری

ترس از همین افت است که بازار را نسبت به خرید سهام دلاری مردد کرده است و در نتیجه در کنار کمبود نقدینگی ، عامل دیگری برای ركود بازار شده است زیرا معاملات سهام دلاری، بخش عمده معاملات بازار را تشكیل سهام غیر دلاری می داده است.

حضور فعال «حقیقی‌ها» در سهام غیردلاری

بورس تهران پس از یک هفته کاهشی، معاملات هفته منتهی به ۳ دی‌ماه را با رشد ۴/ ۲ درصدی پشت سر گذاشت. هر چند اقبال به سهام گروه‌های کوچک بازار سبب شد تا شاخص کل هم‌وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد با افزایش ۳/ ۷ درصدی همراه شود.

(تصویر شماره 1)
(تصویر شماره 2)در این میان نگاهی به عملکرد بازیگران بورسی نیز حکایت از بازگشت سهامداران خرد پس از دوری یک هفته ای به گردونه معاملات بورس تهران دارد. جایی که خالص خرید حقیقی ها به بیشترین میزان در یک ماه گذشته رسید.
در هفته ای که گذشت فعالان بورس تهران شاهد جابه جایی سهامی به ارزش یک هزار و ۴۶۶ میلیارد تومان سهام غیر دلاری از پرتفوی بزرگان حقوقی به سبد سهام معامله گران حقیقی بازار بودند. این رقم در سهام فرابورسی به ۶۷۴ میلیارد تومان رسید تا در مجموع بازار سهام (بورس و فرابورس) شاهد انتقال سهامی به ارزش ۲۱۴۰ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی باشد.
حقیقی ها چه خریدند؟
بررسی ها نشان می دهد در میان صنایع ۳۸گانه بورسی، ۲۹ گروه با خالص خرید حقیقی همراه شدند و در مقابل شاهد خروج سرمایه های خرد از ۹ گروه بورسی بودیم. معاملات هفتگی بورس تهران در حالی پایان یافت که با افت قیمت جهانی نفت و فلزات که پیش تر محرک جدی رشد قیمت در سهام کامودیتی محور بود شاهد کاهش اقبال به سهام گروه های بزرگ دلاری و حرکت نقدینگی به سمت سهام با ارزش بازار پایین تر و عمدتا غیردلاری بودیم. در این شرایط بیشترین ورود پول حقیقی به گروه محصولات غذایی اختصاص پیدا کرد. این گروه هفته سهام غیر دلاری گذشته شاهد انتقال سهامی به ارزش ۲۲۲ میلیارد و ۶۳۰ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. گروه بیمه و سهام غیر دلاری صندوق بازنشستگی نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و در مجموع معاملات هفته گذشته با جابه جایی سهامی به ارزش ۲۱۱ میلیارد و ۵۱۶ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی ها به سبد سهام معامله گران خرد بورس تهران بود. افزایش سرمایه در برخی زیرمجموعه های بیمه ای مهم ترین عامل افزایش توجه به سهام مذکور بود. انبوه سازان نیز این هفته در کانون توجه بورس بازان حقیقی قرار داشتند. جایی که این دسته از معامله گران سهامی به ارزش ۱۸۰ میلیارد و ۶۴۵ میلیون تومان از گروه مذکور را به پرتفوی خود افزودند.
در میان صنایع دلاری اما همچنان نام دو گروه کانه های فلزی و محصولات شیمیایی در لیست خرید حقیقی ها به چشم می خورد. به این ترتیب در هفته منتهی به ۳ دی ماه، معدنی ها با خالص خرید ۱۶۵ میلیارد و ۶۴۰ میلیون تومانی سهامداران خرد همراه شدند. این رقم در زیرمجموعه های پتروشیمی ۱۲۱ میلیارد و ۴۴۷ میلیون تومان برآورد شد. بزرگان غیردلاری نیز در این هفته جایگاه خود را در سبد سهام حقیقی ها به دست آوردند. در این خصوص می توان به خودروسازان اشاره کرد که هر چند در این هفته با افت ۵/ ۰ درصدی میانگین قیمت زیرمجموعه های خود مواجه شدند اما شاهد جابه جایی سهامی به ارزش ۷۸ میلیارد و ۴۳۶ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. بانکی ها نیز در شرایطی مشابه پس از اقبال چند روزه حقیقی ها سهام غیر دلاری سهام غیر دلاری در ابتدای هفته، انتقال سهامی به ارزش ۲۴ میلیارد و ۴۸۸ میلیون تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی را ثبت کردند.
لیست فروش سهامداران خرد
در هفته ای که گذشت بیشترین خالص فروش حقیقی ها در زیرمجموعه های گروه شرکت های چندرشته ای صنعتی رقم خورد. این صنعت با محوریت «شستا» شاهد انتقال سهامی به ارزش ۲۴۲ میلیارد و ۹۳۰ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. دومین گروه که با بیشترین فشار فروش از سوی سرمایه گذاران خرد بورسی مواجه شد سرمایه گذاری بود. این گروه در هفته ای که گذشت شاهد جابه جایی سهامی به ارزش ۲۳۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. فرآورده های نفتی نیز در هفته مورد بررسی در مجموع شاهد جابه جایی سهامی به ارزش ۱۲۴ میلیارد و ۴۶۰ میلیون تومان از سبد سهام سهامداران خرد به پرتفوی حقوقی ها بود. از دیگر گروه هایی که سهامداران خرد به آنها پشت کردند می توان به حمل و نقل، محصولات چرمی، فنی و مهندسی، خرده فروشی و تامین آب و برق و گاز و انتشار و چاپ اشاره کرد.
حقوقی های فعال در بازار سهام
سازمان اقتصادی کوثر از زیرمجموعه های بزرگ بنیاد شهید در هفته گذشته خریدهای پرمقداری در بانک دی رقم زد. این حقوقی بزرگ در مجموع هفته گذشته ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار سهم بانک دی را به پرتفوی خود افزود. شرکت بیمه البرز به عنوان سهامدار درصدی شرکت سرمایه گذاری توکافولاد در هفته ای که گذشت بیش از ۴ میلیون و ۸۸۰ هزار سهم این شرکت را خریداری کرد.
شرکت توسعه سرمایه و صنعت غدیر نیز در این هفته در سهام سیمانی فعال بود. این شرکت در حالی ۵ میلیون سهام غیر دلاری و ۷۰۸ هزار سهم سیمان کردستان و ۵ میلیون و ۳۴۰ هزار سهم سیمان شرق را به پرتفوی خود افزود که اقدام به عرضه ۵۰۰ هزار سهم سیمان سفید نی ریز در بازار کرد.
شرکت صنایع شیر ایران در این هفته تنها سهام غیر دلاری فروشنده بود. این شرکت یک میلیون سهم پگاه آذربایجان غربی، ۸ میلیون سهم شیر پاستوریزه پگاه فارس، ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار سهم شیر پاستوریزه پگاه گیلان و ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار سهم شیر پاستوریزه پگاه گلستان را به فروش رساند. شرکت گروه بهمن نیز از دیگر فروشنده های بازار سهام در هفته منتهی به ۳ دی ماه بود. این سهامدار عمده ۳۷ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم بیمه ملت و ۴۰ میلیون سهم شرکت بهمن لیزینگ را در بازار سهام عرضه کرد.
صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی تجارت ایران نیز در این هفته فعال بود. این شرکت در حالی ۴۲۳ میلیون و ۲۵۰ هزار سهم بانک تجارت را خریداری کرد که در شرکت کارت اعتباری ایران کیش در ابتدای هفته فروشنده و در آخر هفته خریدار بود. به این ترتیب این سهامدار عمده در حالی یک میلیون و ۶۵۷ هزار سهم «رکیش» را به فروش رساند که در ادامه اقدام به خریداری بیش از ۵ میلیون سهم مذکور کرد.
صندوق سرمایه گذاری تدبیرگران فردا نیز هفته گذشته در ۷ سهم و یک صندوق معاملاتی را به ثبت رساند. به این ترتیب هفته گذشته صندوق مذکور هر دو نوع فعالیت خرید و فروش را در سهام شرکت سرمایه گذاری پردیس به ثبت رساند که برآیند کلی آن فروش ۸۴۷ هزار و ۶۷۳ سهم مذکور بود. این سهامدار عمده در شرکت بهساز کاشانه تهران نیز ۱۶ میلیون سهم خریداری کرد. صندوق سرمایه گذاری تدبیرگران فردا در شرکت تولید نیروی برق آبادان خرید ۷۲۶ هزار و ۵۹۷ سهمی، در توسعه و عمران امید خرید ۱۰ میلیون و ۲۶۳ هزار سهمی، در لیزینگ ایران و شرق فروش ۵ میلیون سهمی، در مبین وان کیش فروش ۱۴۲ هزار سهام غیر دلاری سهمی و در سرمایه گذاری پویا خرید ۲۳۳ هزار و ۵۵۰ سهمی را رقم زد.
سهامداران فعال صنایع
در میان خودرویی ها، سایپا آذین شاهد خرید ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار سهم خود از سوی صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی سپهر بازار سرمایه بود. خودروسازی سایپا نیز در مجموع هفته شاهد عرضه یک میلیون سهم خود از سوی صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی سهم آشنا یکم به بازار بود. در میان پالایشی ها، ۱۷ میلیون و ۱۲۸ هزار سهم «شبندر» به پرتفوی بانک رفاه کارگران افزوده شد. ۳۸ میلیون و ۵۵۰ هزار سهم «شپنا» نیز از سوی شرکت توسعه سرمایه رفاه خریداری شد.
در میان بانکی ها، ۹ میلیون و ۲۷۷ هزار سهم بانک سینا به پرتفوی شرکت مادرتخصصی مالی و سرمایه گذاری سینا افزوده شد. صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی بانک نیز در مجموع ۴۰۰ هزار سهم این بانک را به فروش رساند. در مجموع هفته ۱۰ میلیون و ۳۷۰ سهم بانک سامان از سوی صندوق اختصاصی بازارگردانی پاداش به فروش رسید. این روند در بانک شهر با خرید ۱۷ میلیون سهم بانک مذکور از سوی بازارگردان این بانک دنبال شد. در بانک گردشگری نیز شاهد خرید یک میلیون و ۵۰۰ هزار سهمی از سوی صندوق بازارگردانی گروه گردشگری ایران بودیم.
در گروه محصولات دارویی، ۴۴۰ هزار سهم لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی از سوی شرکت کویل دارو به فروش رسید. در شرکت دارویی برکت نیز شرکت کاراندیش دوران معاصر ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار سهم «برکت» را به فروش رساند. در دارویی لقمان، ۸۶۰ هزار سهم از سوی صندوق بازارگردانی سهم آشنایکم فروخته شد. در گروه دارویی سبحان نیز شاهد فروش ۲۴۰ هزار سهمی از سوی شرکت مدیریت سرمایه گذاری ملی ایران بودیم. در ایران دارو اما ۲۵۹ هزار سهم از سوی یک شخص حقیقی که سهامدار درصدی این شرکت دارویی است خریداری شد. در شرکت کی بی سی، شرکت سرمایه گذاری البرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار سهم و گروه دارویی سبحان یک میلیون و ۶۰۰ هزار سهم سهام غیر دلاری این شرکت دارویی را عرضه کرد.
(تصویر شماره 3)
دنیای اقتصاد

چرا بازار سهام دلاری را نمی خرد؛ دلار بازهم می ریزد. ؟

ترس از همین افت است که بازار را نسبت به خرید سهام دلاری مردد کرده است و در نتیجه در کنار کمبود نقدینگی ، عامل دیگری برای ركود بازار شده است زیرا معاملات سهام دلاری، بخش عمده معاملات بازار را تشكیل می داده است.

قضیه حذف صفر که رسما متوقف شده است. اما ظاهرا افت بازارها ناشی از کاهش نقدینگی است. سال گذشته افزایش پول پر قدرت فقط 3 درصد بوده است که یک رقم تاریخی است. درست است که آمار نقدینگی افزایش بسیار بیشتری را نشان می دهد اما در واقع افزایش آمار نقدینگی در سال گذشته ناشی از احتساب نقدینگی موجود در موسسات اعتباری و نیز ناشی از افزایش ضریب فزاینده بوده است که اولی فقط به معنای دقیق شدن آمار است و دومی هم پدیده ای موقتی است که بیشتر به دلیل انتقال پولها به حسابهای دراز مدت ( که ضریب ذخیره قانونی کمتری دارند) حاصل شده و عملا با کاهش سرعت گردش پول جبران شده است.

در سال جاری حدود 4 میلیارد دلار از ذخایر بلوكه شده بانک مركزی آزاد شده اند. نكته جالب در مورد این 4 میلیارد دلار آن است که این ارز قبلا توسط دولت ( در همان وضعیت بلوكه در خارج) به بانک مركزی فروخته شده است و پولش در همان زمان از قرار دلاری 1226 تومان به دولت پرداخت شده است.بنابراین بانک مركزی دیگر بابت این ارز پولی به دولت نمی دهد ( یعنی نقدینگی جدیدی ایجاد نمی کند) اما بانک مركزی طبیعتا این 4 میلیارد دلار را به قیمت 2600 تومان به تجار سهام غیر دلاری و شركتها فروخته و در مقابل آن حدود 10 هزار میلیارد تومان پول دریافت کرده است. این پول چون مستقیما از اقتصاد خارج و به بانک مركزی رفته است، پول پر قدرت است و طبق قواعد اقتصادی با ضریب فزاینده ( که فعلا حدود 6 است) از نقدینگی کل کم می شود. به عبارت دیگر فقط با آزاد شدن این 4 میلیارد دلار، حدود 60 هزار میلیارد تومان از نقدینگی کل کسر شده است که اثر آن بیش از 4.5 برابر اثر انقباضی فروش اوراق مشاركت 23 درصدی در انتهای سال 92 است.

البته شنیده میشود که حدود 2 میلیارد دلار مازاد بر توافق مزبور نیز از طریق یكی از شیخ نشین ها آزاد شده است که در این صورت حجم نقدینگی کسر شده به 90 هزار میلیارد تومان یعنی 15 درصد نقدینگی کل خواهد رسید.
قطعا بخشی از کاهش نقدینگی که با این مكانیزم حاصل شده است،توسط بانک مركزی از طریق اعطای خطوط اعتباری به بانك ها جبران شده است.اما به هر حال تاثیر ركودی شدیدی که خروج این حجم از نقدینگی ایجاد می کند در تمامی بازارها احساس می شود.
توجه کنید که اثر آزاد سازی درآمدهای بلوكه شده بر نقدینگی به کلی با آثار دریافت درامدهای جدید نفتی متفاوت است زیرا در مورد درامدهای جدید، بانک مركزی معادل ریالی ارزهای صادراتی را به دولت پرداخت می کند و بعدا همان مقدار ریال را از تجار دریافت می کند و در نتیجه این عملیات تاثیری در نقدینگی ایجاد نمی کنند.
وضعیت فوق نشان می دهد که در صورت آزاد شدن بخش بیشتری از ذخایر بلوكه شده، حفظ قیمت فعلی دلار ناممكن است و بنا بر این کاهش چشمكیر قیمت دلار در افق دیده می شود. ترس از همین افت است که بازار را نسبت به خرید سهام دلاری مردد کرده است و سهام غیر دلاری در نتیجه در کنار کمبود نقدینگی ، عامل دیگری برای ركود بازار شده است زیرا معاملات سهام دلاری، بخش عمده معاملات بازار را تشكیل می داده است.

خود به خود با کاهش شاخص کل که ناشی از بی میلی بازار برای خرید سهام دلاری است، شاخص کل هم روند نزولی یافته است که آثار روانی آن به سهام غیر دلاری هم تسری یافته است.