بازار های مالی

درس فقه تخصصی منابع طبیعی استاد سعید فراهانی فرد

اثر تورم بر بازار های مالی (سهام – طلا – نرخ ارز)

تاثیرات تورم بر عملکرد و بازدهی بازار های مالی مختلف، متفاوت است. در بررسی این تاثیرات، علاوه بر توجه به تورم باید به تصمیمات دولت ها و بانک های مرکزی غول های اقتصادی توجه کرد. در حال حاضر دولت ها سیاست افزایش نرخ بهره را برای کنترل و سرکوب تورم در پیش گرفته اند که روی بازار های مالی مختلف اثرات متفاوتی دارد.

این روزها صحبت تورم (inflation) و افزایش بی رویه آن در کل دنیا به گوش می رسد. برای ما ایرانی ها تورم مفهوم قدیمی است که سالهاست با گوشت و خون خود مفهوم را لمس کرده ایم. اما برای مردم سایر نقاط دنیا موضوع به این روشنی نیست. اما امروز می خواهیم ببینیم که اثر تورم بر بازار های مالی مانند سهام، طلا و نرخ ارز چگونه است. همچنین تورم آمریکا بر نرخ ارز و بازار های مالی سایر کشورها (market place) را بررسی خواهیم کرد.

اقتصاددانان بر این عقیده اند که مقدار کمی تورم، نشانه مثبت یک اقتصاد سالم است. چندین بانک مرکزی بزرگ هدف تورم 2 درصدی دارند که به اعتقاد آن‌ها نرخ قابل کنترل و پایداری برای اقتصاد است. اگر قیمت ها برای مصرف کننده خیلی سریع افزایش یابد، نه تنها به جیب ما آسیب می رساند، بلکه پیامدهای منفی زیر را برای کل اقتصاد به همراه دارد:

• مردم پول کمتری خرج می کنند (چون همه چیز به سرعت گران می‌شود)
• بنگاه‌های اقتصادی رغبت کمتری برای تولید دارند (چون هزینه مواد اولیه افزایش یافته و قدرت خرید مردم کمتر شده است)
• اشتغال کاهش پیدا می‌کند (هر دو مورد بالا به نوبه خود می تواند منجر به کاهش مشاغل شوند)

اثر تورم بر بازار های مالی: وضعیت نرخ تورم در دنیا چگونه است؟

برای بررسی اثر تورم بر بازار های مالی باید وضعیت کشور های مختلف را رصد کرد. تورم در سراسر جهان به ویژه برای اقتصادهای نوظهور مانند برزیل، هند، روسیه و … به اوج خود رسیده است. کشورهایی مانند برزیل، ترکیه و اوکراین قبلاً شاهد نرخ تورم بیش از 10 درصد بوده اند. اما برای بازارهای مالی جهانی، به ویژه در مورد افزایش تورم که در اقتصادهای بزرگ مشاهده می شود، نگرانی وجود دارد. اتفاقاتی که باعث نگرانی فعالان بازارهای مالی شده به شرح زیر است:

1. ایالات متحده آمریکا به تازگی سریع ترین رشد نرخ تورم را از سال 1982 گزارش کرده است. نرخ تورم این کشور برای ژانویه 2022 نسبت به ژانویه 2021 (سال به سال) 7.5 درصد افزایش یافت.
2. در منطقه یورو (کشورهای اروپایی که یورو را به عنوان ارز رسمی انتخاب کرده‌اند)، مقایسه سالانه تورم برای CPI (شاخص قیمت مصرف کننده) در ماه ژانویه به بالاترین حد خود یعنی 5.1% رسید.
3. در بریتانیا، CPI دسامبر 5.4 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت و به بالاترین سطح خود از سال 1992 رسید.

این نگرانی ها در مورد وضعیت تورم جهانی، فعالان بازار های مالی را در تنگنا قرار داده است. همه منتظر تصمیماتی هستند که اقتصاد های بزرگ مانند آمریکا، اروپا و چین خواهند گرفت. تصمیمات مختلف می‌تواند پیش بینی فعالان را به کلی نابود کند.

اثر تورم بر عملکرد بازار های مالی: چرا تورم کشور های جهان در حال افزایش است؟

افزایش غیر متناسب سطح عمومی قیمت ها یا همان تورم دلایل متعددی دارد. در تورمی که در حالا حاضر و در سال 2022 به وجود آمده متفاوت از دلایل همیشگی تورم است. علت اصلی افزایش نرخ تورم جهانی در حال حاضر موراد زیر است:

• افزایش قیمت سوخت و مواد اولیه
• دستمزدهای بالاتر، امکان سخت تر یافتن نیروی کار (کارگر)
• اختلالات زنجیره تامین (به این معنی که مواد اولیه به اندازه کافی در دسترس نیست. دلیل این امر کاهش ظرفیت کارخانجات و همین طور کاهش فعالیت بنادر و راههای مبادله کالاست که در نهایت به کاهش نیروی کار برمی گردد)

این عوامل باعث می‌شوند که کسب‌وکارها، با توجه به هزینه های بالاتر خودشان، اجناس خود را با قیمت های بالاتری به دست مشتری می‌رسانند. اینگونه است که اثر تورم بر بازار های مالی نمایان می‌شود. این چرخه به تورم فشاری هزینه معروف است. همچنین، از آنجایی که کالاها یا خدماتی که این مشاغل ارائه می‌کنند، در عرضه کمیاب هستند و نمی‌توانند با افزایش تقاضا همراهی کنند، این شرکت‌ها، قیمت‌های بالاتری را از مشتریانی که مایل و و قادر به پرداخت هزینه هستند، درخواست میکنند. این چرخه نیز به تورم عرضه و تقاضا معروف است.

تورم و بازار های مالی: آیا می توان تورم را کنترل کرد؟

احتمالا بله. اما علی رقم اینکه مهار تورم روش های واضحی دارد که سال هاست اقتصاددانان بازار های مالی و دولت ها این موارد را پذیرفته‌اند، بانک‌های مرکزی کشورهای دنیا، سرکوب تورم از طریق افزایش نرخ بهره را اولویت اول خود قرار داده‌اند:

• بانک انگلستان تاکنون دو بار نرخ بهره را افزایش داده است (10 واحد در دسامبر و 15 واحد پایه دیگر در فوریه). این اولین بار از سال 2004 است که بانک مرکزی انگلیس در جلسات متوالی افزایش های متوالی را آغاز میکند.
• بازارها انتظار دارند که فدرال رزرو آمریکا در سال جاری، از ماه مارس، پنج بار نرخ بهره را افزایش دهد. در روزهای اخیر گلدمن ساکس از امکان 7 بار افزایش نرخ بهره در سال جاری میلادی نیز صحبت کرد.
• تا همین ماه گذشته انتظار می رفت بانک مرکزی اروپا تنها در سال 2023 نرخ بهره را افزایش دهد. اما الان به نظر کی رسد که امکان افزایش نرخ بهره در سال جاری میلادی دور از ذهن نیست.

افزایش نرخ بهره شاید در کوتاه مدت باعث کاهش انتظارات تورمی شود، اما در طولانی مدت راه حلی نیست که باعث از بین رفتن رفتم شدید شود و اثر تورم بر بازار های مالی را خنثی کند. به همین علت باید منتظر تصمیمات جدیدی از سوی بانک مرکزی آمریکا و سایر کشور ها باشیم.

تورم چگونه بر بازار مالی تأثیر می گذارد؟

تا اینجا مروری بر وضعیت نرخ تورم کشور های دنیا مانند آمریکا، بریتانیا و … داشتیم. اما هدف اصلی حامی آکادمی از این مقاله، آشنایی شما با تاثیر نرخ تورم بر بازدهی بازار های مالی مانند سهام و طلا است. در ادامه این موضوع را به طور کامل شرح می‌دهیم.

اثر تورم بر بازار مالی ارز: قدرت دلار آمریکا در حال افزایش است

به طور کلی، اگر دیده شود که بانک مرکزی نرخ‌ها را سریع‌تر بازار های مالی از حد انتظار افزایش می‌دهد، بازارهای مالی تمایل دارند ارز آن بانک مرکزی را تقویت کنند. در زمان نگارش این مقاله، پس از اینکه ایالات متحده بالاترین نرخ تورم خود را در 40 سال اخیر گزارش داد، دلار در برابر همه کشورهای همتای خود در گروه 10 قوی تر شده است. تا زمانی که بازارها فکر می کنند فدرال رزرو باید کارهای بیشتری برای مبارزه با تورم انجام دهد (یعنی نرخ بهره را چند برابر یا به میزان بیشتر افزایش دهد)، دلار آمریکا سود خواهد برد.

در این ویدئو که در شبکه های اجتماعی بسیار سروصدا به پا کرد؛ خبرنگار از رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، جو بایدن، درباره اثرات تورم سوال می‌پرسد و می‌گوید آیا نگران نیست که تورم از نظر سیاسی به ضرر او باشد؟ جو بایدن هم که فکر می‌کرد میکروفون او خاموش است در حالی که داشت با خودش صحبت می‌کرد گفت: نه. اتفاقا تورم یک سرمایه عالی [برای آمریکا] است. تورم بیشتر [بهتر است]. چه آدم احمقی [خطاب به خبرنگار].

این صحبت جو بایدن نشان دهنده این موضوع است که تورم باعث رشد اقتصاد آمریکا می‌شود. با این حال، یک هشدار کلیدی در این مورد وجود دارد. دلار قوی تر این فرض را ایجاد می کند که اقتصاد ایالات متحده به اندازه کافی قوی است که بتواند نرخ های بهره بالاتر را تحمل کند (مصرف کنندگان و مشاغل ایالات متحده می توانند به هزینه های خود ادامه دهند).

اثر تورم بر بازار های مالی سهام: سهام فناورانه ممکن است بیشتر سقوط کند

با افزایش نرخ بهره، وام گرفتن برای شرکت‌ها گران‌تر می‌شود، زیرا باید به وام‌های خود سود بیشتری بپردازند. از این رو، شرکت هایی که با کمک پول قرض گرفته شده در حال رشد هستند، ممکن است نتوانند آنقدر توسعه پیدا کنند، زیرا برای پرداخت سود وام خود به پول بیشتری نیاز دارند. زمانی که بازارها نسبت به توانایی این شرکت برای رشد خوش‌بین نیستند، معمولاً قیمت سهام پایین می آید، زیرا سرمایه‌گذاران به دارایی‌های دیگری توجه می کنند که می‌توانند بازده بیشتری داشته باشند.

اثر تورم بر بازار طلا: تورم طلا را در تنگنا قرار می دهد

معمولا طلا به عنوان راهی برای حفظ ثروت در مواقعی که تورم بالاست و قدرت خرید کاهش می‌یابد (حفاظ تورمی) در نظر گرفته می‌شود. با این حال، تورم باعث افزایش نرخ بهره نیز می شود. و زمانی که نرخ‌های بهره افزایش می‌یابد، قیمت طلا کاهش می‌یابد (یا به طور خاص، زمانی که بازدهی خزانه‌داری و بازدهی تعدیل‌شده بر اساس تورم با پیش‌بینی افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو بالاتر می‌رود). این به این دلیل است که طلا برخلاف اوراق 10 ساله خزانه داری ایالات متحده (اوراق قرضه دولتی) که در زمان نوشتن بیش از 1.90 درصد بازدهی ارائه می دهند، بازدهی ارائه نمی دهد. به طور کلی، قیمت طلا می تواند حمایت کافی را به عنوان پوشش تورم پیدا کند، اگرچه انتظار می رود بیش از افزایش قیمت کاهش یابد.

اما صبر کنید، داستان تورم پیچشی دارد

اکنون بازارها همچنین نگران هستند که اگر فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره عجله داشته باشد تا تورم را کنترل کند، به اقتصاد آسیب می رساند. وقتی نرخ‌ بهره افزایش می‌یابد و هزینه‌های وام‌گیری افزایش می‌یابد، و پول دست مردم و شرکت ها به دلیل افزایش نرخ بهره کاهش می یابد. اگر نرخ‌های بهره بالاتر در واقع سطوح مخارج را پایین بیاورد، می‌تواند شاهد کاهش رشد اقتصادی باشد، یا بدتر از آن، اقتصاد وارد رکود شود. این یک اشتباه ناخواسته از سوی بانک مرکزی آمریکا خواهد بود. اگر واقعاً در ایالات متحده، بزرگترین اقتصاد جهان، رکودی وجود داشته باشد، پس دارایی‌های امن (دارایی‌هایی که سرمایه‌گذاران در مواقع ترس به آن سرازیر می‌شوند) مانند طلا، فرانک سوئیس و ین ژاپن سود خواهند برد.

تاثیرات تورم آمریکا و جهان بر بازار های مالی مهم را بررسی کردیم. اما قطعا سوالات زیادی در ذهنتان وجود دارد که با خواندن یک مقاله به جواب آن‌ها نمی‌رسید. پس اگر نگران دارایی های خود در بازار های مالی هستید و به پاسخ سوالتان نرسیدید، ساده ترین و سریع ترین راه پرسیدن سوالاتتان از حامی آکادمی است. لطفا هر سوالی که دارید در زیر این مقاله بپرسید تا مدرسین مجرب حامی آکادمی در اسرع وقت به صورت کامل سوالاتتان را پاسخ دهند.

بازار دارایی‌های فیزیکی و بازار دارایی‌های مالی چه تفاوت هایی دارند و انواع بازارهای مالی کدام هستند؟

درحالی‌که دارایی‌های واقعی برای اقتصاد درآمد خالص ایجاد می‌کند، دارایی‌های مالی تخصیص درآمد بین سرمایه‌گذاران می‌باشد. افراد می‌توانند بین مصرف امروز ثروت یا سرمایه‌گذاری برای مصرف آتی انتخاب نمایند افرادی که سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند، ممکن است با خرید انواع اوراق بهادار (سهام شرکت‌ها با اوراق با درآمد ثابت از جمله اوراق قرضه با مشارکت انتشاریافته توسط شرکت‌ها)، ثروت خود را در بین دارایی‌های مالی تخصيص دهند که در این صورت شرکت‌ها از وجوه تأمین مالی شده برای خرید دارایی‌های واقعی مانند زمین، تجهیزات و - استفاده نموده و درنهایت درآمد ایجادشده از خرید این دارایی‌های واقعی، نصیب دارندگان این اوراق می‌گردد بنابراین بازار دارایی‌های مالی[3] به بازاری اطلاق می‌شود که در آن افراد اعم از حقیقی و حقوقی، می‌توانند در آن به معامله اوراق ضمانت مالی (شامل سهام، اوراق قرضه)، کالا (شامل فلزات گران‌بها یا محصولات کشاورزی) و دیگر دارایی‌های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین بپردازند.

بنابراین می‌توان گفت بازار مالی بر اساس نوع دارایی به سه بخش به‌صورت زیر تقسیم می‌شود:

۱. بازار سهام: در این بازار، سهام شرکت‌های سهامی‌پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرد.

۲. بازار اوراق بدهی: این بازار برای دادوستد ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه، اوراق مشارکت، اوراق مرابحه و . ) در نظر گرفته شده است.

٣. بازار ابزارهای مشتقه: بازاری که در آن ابزارهای مشتقه که مبتنی بر دارایی‌های مالی با فیزیکی هستند، مورد معامله قرار می‌گیرند. بازار مشتقات[4] نوعی بازار مالی برای مبادله ابزارهای مشتقه، مثل بازار معاملات آتی یا اختیار معامله است که ارزش آن از ارزش دیگر دارایی‌ها مثل اوراق بهادار، نرخ بهره، کالای اساسی و شاخص اوراق بهادار مشتق می‌شود. اوراق بهادار مشتقه اغلب شامل قراردادی بین طرفین برای معامله تعداد معینی از یک دارایی یا جریانات نقدی با قیمت معین و موعد تعیین‌شده در زمان آتی است. هر چه ارزش اوراق بهادار تعهد شده با تغییراتی همراه باشد، قیمت اوراق بهادار مشتقه نیز به‌موازات آن تغییر خواهد نمود.

منبع: کتاب نقش ابزارهای مالی در توسعه بازار، محمدرضا قنبری، احمد اکبری، پگاه امین نژاد

فیلم آموزشی مهندسی ذهن و روانشناسی معامله گری توسط سعید مرادیان

امروزه معامله گران و محققان حوزه ی بازارهای مالی با قطعیت به این نتیجه رسیده اند که روانشناسی معامله گری و کنترل احساسات راز موفقیت تریدرهاست . در دانشگاه های مطرح دنیا افراد بسیار زیادی در رده های علمی مختلف پیوسته در حال تحقیق و بررسی رفتار مع. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی دستیار معامله گری اطلس (ATA)

امروزه یکی از دغدغه های اصلی معامله گران در تمامی بازار های مالی از دست دادن فرصت های کسب سود و احساس جا ماندن از بازار است. به همین دلیل است که معامله گری شغلی پر استرس محسوب شده و در بلند مدت معامله گران را دچار عوارضی همچون مشکلات جسمی و روحی. بیشتر بدانید

دوره مربیگری پرایس اکشن به سبک ICT توسط مایکل هادلستون

دوره منتور شیپ پرایس اکشن به سبک ICT مایکل هادلستون (Michael Huddleston) بنیان‌گذار پرایس اکشن در سبک آی سی تی (ICT) می باشد. مایکل سالها در مؤسسات مالی و بانک‌ ها فعالیت داشته و از تحلیل گران آنها بوده است. لذا توانسته رفتارهای این بانک‌ها و مؤ. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی تورم و معامله گری در فارکس توسط مهدی متین

چرا مجموعه “تورم و معامله‌گری در فارکس” ؟ احتمالا طی دو سال گذشته، کلمه تورم را از زبان اعضای بانک مرکزی و تحلیلگران فارکس شنیده‌اید، در اوایل بحران کرونا تورم شدیدا افت کرد ولی دوسال پس از آن ینی 2021 و2022، به بالاترین میزان طی 50. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی اقتصاد کلان کاربردی در بازارهای جهانی با علی اسلامی

یکی از حوزه های بسیار مهم و پرکاربرد در علم اقتصاد، ارزیابی عملکرد اقتصاد در سطح کلان می باشد. اساسی ترین مباحثی که این حوزه را تشکیل می دهند عبارتند از: تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی، سطح اشتغال و بیکاری، ثبات قیمت ها و تورم، سیاست های پولی. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی مفاهیم مدیریت سرمایه در بازارهای مالی با کمیل آزادیان

مدیریت سرمایه چیست؟ مدیریت سرمایه دانش و مهارت سرمایه‌گذاری یا معامله در بازار‌های مالی با ریسک کنترل شده به منظور کسب حد اکثر بازدهی ، یا جلوگیری از هدر رفت اصل سرمایه است. استراتژی مدیریت‌ سرمایه‌ کاملا شخصی است اما اصولی دارد که رکن اصلی تما. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی ارزهای دیجیتال و بلاکچین توسط نیکا پورمند

مقدمه ای بر ارزهای دیجیتال دنیای ارز دیجیتال و بلاکچین فقط مختص بازارهای مالی نمی‌شوند که دید و نگاهمان به آن فقط مالی و پولی باشد. دنیایی که در موردش در این مجموعه آموزشی صحبت می‌شود به زودی میتواند کیفیت زندگی و حتی ارتباط‌ هایمان رو چه از نظر. بیشتر بدانید

کتاب صوتی ۴۵ سال در وال استریت با ترجمه همایون فرزانه

مشخصات کتاب نویسنده: ویلیام دلبرت گن ترجمه و صداگذاری: همایون فرزانه نوع کتاب : زبان اصلی تعداد صفحه: ۱۴۸ سخن مترجم : ترجمه این کتاب اولین تجربه من برای ترجمه یک کتاب کامل بودش و امیداورم که استفاده بکنید و لذت ببرید همون طور که من استفاده کردم. بیشتر بدانید

فیلم آشنایی با مفاهیم بورس تهران توسط سعید نجفی

در این مجموعه اموزشی به تشریح مفاهیم اصلی بورس تهران پرداخته شده. از آشنایی با بورس گرفته تا نحوه ثبت نام در سجام و اشنایی با افزایش سرمایه شرکت ها و هر آنچیزی که برای علاقه مندان بورس می تواند مفید واقع شود جلسه ۱ : مقدمه و تاریخچه بورس ۷ دقیقه. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی تحلیل تکنیکال مقدماتی توسط محمد رضوانی

تحلیل کردن به چه معناست؟ بررسی بازار برای رسیدن به هدف مشخص را تحلیل می‌گویند. افراد فعال در بازارهای مالی هدفشان از تحلیل بازار کسب سود است، به بیان ساده تر معامله گران بازار را با استفاده از ابزاری که در اختیار دارند، بررسی می کنند و به نتیجه. بیشتر بدانید

فیلم آموزش ایچیموکو توسط محمد رسول اسفندیاری

چرا باید ایچیموکو را یاد بگیریم ؟ ایچیموکو یک سیستم کامل تحلیل‌گری میباشد که به صورت اندیکاتور بر روی چارت قابل مشاهده است و‌ به ساده ترین روش ممکن اطلاعات مفیدی از حرکات احتمالی قیمت در آینده را به ما میدهد و نویزهای چارت را برای ما فیلتر میکند. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی استفاده از خطوط پیووت توسط علی نورانی

سطوح پیووت چیست؟ خطوط پیووت سطوحی هستند که از طریق محاسبات ریاضی بر روی داده های قبلی بدست می آیند و احتمال ایجاد حمایت ها و مقاومت های قیمتی روی این سطوح وجود دارد. این سطوح بر اساس داده های روزانه، هفتگی و ماهانه قابل محاسبه هستند. انواع سطوح. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی بازار آتی کالای ایران توسط نیما کرامت و علیرضا شوشتری

تاریخچه بازار آتی اولین معامله ی آتی به روش جدید در سال 1865 و در بورس شیکاگو،بر روی غلات انجام شد.در ایران نیز نخستین معاملات قرارداد آتی در بورس کالای ایران بر روی شمش طلای یک اونسی پذیرفته شد.اما با آغاز معاملات آتی سکه در آذر ماه سال 87،تقری. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی پرایس اکشن سبک اسمارت مانی

برای اولین بار در دنیای معامله گری این آقای ریچارد وایکاف بود که بر اساس اصول اقتصاد و اصول علوم اجتماعی پرایس اکشن را مطرح کرد. بعد از آن بود که این روش بسط و پیشروی پیدا کرد و تئوری های بیشتر و کامل تری به آن اضافه و تعریف شد. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی امواج الیوت پیشرفته با رضا خوش اندام

آیا الیوت به همین اکتفا کرد؟ نه ، الیوت علاوه بر جهت روند به رفتار امواج قیمت در طول روند توجه داشت به طوری که او تلاش کرد مکان های پراحتمال پایان و آغاز امواج را شناسایی و طبقه بندی کند. بیشتر بدانید

فیلم آموزشی موج شماری امواج الیوت توسط علی بهاری

امواج بازیگر واژه ای عجیب که‌‌ ایام زیادی را به آن فکر کردم! به اینکه این امواج هستند که بازی می کنند و روند را می سازند یا این بازیگران هستند که امواج را می سازند و روند تشکیل می شود. بیشتر بدانید

بررسی بازار های مالی بخش دوم

بازارهاي مالي به سبب نقش اساسي در گردآوري منابع از طريق پس ­اندازهاي كوچك و بزرگ موجود در اقتصاد ملي، بهينه ­سازي گردش منابع مالي و هدايت آن­ها به سوي مصارف و نيازهاي سرمايه ­گذاري در بخش­هاي مولد اقتصادي، مورد توجه قرار مي­گيرند. اثرات مثبت بازار اوراق بهادار بر توسعة اقتصادي از جمله افزايش انگيزه سرمايه ­گذاري از طريق كاهش ريسك، قيمت­ گذاري ريسك و تسهيل ريسك نقدينگي و تجهيز و بسيج سپرده­ها چنان واضح است كه برخي اقتصاددانان بر اين عقيده­اند كه تفاوت اقتصادهاي توسعه يافته و توسعه نيافته، نه در تكنولوژي پيشرفته توسعه يافته ­ها بلكه در وجود بازارهاي مالي يكپارچه فعال و گسترده است. بازارهايي كه كشورهاي توسعه نيافته از آن محرومند. سطح توسعه بازارهاي مالي به ويژه بازار سهام و تأثيري كه آن­ها بر تأمين مالي شركت­ها و انتخاب روش تأمين مالي شركت­ها دارد، در نهايت تأثير شگرفي بر رشد اقتصادي به جاي مي­گذارد.

بازارهاي مالي پيشرفته نظير بازارهاي مالي كشورهاي پيشرفته صنعتي، حجم قابل ملاحظه­اي از سرمايه مالي اقتصاد مربوطه را در كنترل دارند. اين بازارها انگيزه پس انداز­كردن و تبديل پس ­انداز به سرمايه ­گذاري را با هدف تشكيل سرمايه به عهده دارند و از اينرو نقش مهمي در تسريع رشد اقتصادي بر عهده مي­گيرند. لازمه چنين امري، بخش خصوصي كارآفرين و نوآوري است كه قادر باشد پس ­اندازهايي را كه به اين شكل جمع ­آوري می­شود به سرمايه ­گذاري توليدي و بارور تبديل كند. به علاوه، بخش مالي مي­تواند بر بخش واقعي اقتصاد از طريق افزايش بهره وري سرمايه­ گذاري نيز مؤثر باشد .

اجزای بازار های مالی

یکی از اجزاي بخش مالی در اقتصاد، بازار سرمایه است. این بازار ارتباط بسیار نزدیکی با فرایند پس ­ انداز و سرمایه ­گذاري و رشد اقتصادی دارد. در یک اقتصاد پیشرفته واحدهاي اقتصادي اقدام به سرمایه ­گذاري می­کنند. در این صورت بازار سرمایه پلی است که پس ­اندازهاي مازاد واحدهاي اقتصادي را به واحدهاي سرمایه­ گذاري که به آن نیازمند هستند، انتقال می­دهد. از طریق فرایند یاد شده، بازار سرمایه، پس ­انداز و سرمایه ­گذاري را با یکدیگر تلاقی می­دهد. از طرف دیگر، سازوکارهاي ایجاد شده در این بازار، از طریق رشد حجم پس ­انداز و سرمایه­ گذاري، می­توانند رشد اقتصادي را سرعت دهند. به طور خلاصه یک بازار سرمایه کارا در ارتقاي وضعیت اقتصادي سهیم است. علت اساسی وجود بازار سرمایه در هر اقتصاد، ماهیت فرایند تولید است. در تمامی اقتصادها، تولید کالا و خدمات براي برآوردن خواسته­ هاي انسان به سرمایه و نیروي کار متکی است.

عملکرد بازار سرمایه، افراد و بنگاه­ها را قادر می­سازد تا قدرت خرید خود را به آینده منتقل نمایند. بدین ترتیب که با ارایه پس ­انداز و سرمایه و چشم پوشی از مصرف حال خود و دریافت درآمد حاصل از پس ­انداز و سرمایه­ گذاري قدرت خرید خود را در آینده افزایش دهند . بنابراین، نقش بازار سرمایه در اقتصاد جدید، توزیع مجدد و فوري مطالبات کنونی به آینده بین افراد و بنگاه­ها، بخش خصوصی و بخش عمومی، و نیز واحدهاي داخلی و خارجی است . به علاوه توزیع مجدد منابع مالی بین افراد و حتی بنگاه ­ ها در بسیاري موارد مهم ­ تر از سایر عملکردها در بازار سرمایه است.

منابع مالی بنگاه ها

منابع مالی بنگاه ­ ها عبار­ت­اند از سود سهام توزیع نشده، توزیع سهام جدید، و استقراض. اتکاي اساسی و نهایی به تأمین مالی از راه دین توسط شرکت­ها بدین معناست که بازارهاي سرمایه نقش مهمی در هدایت انباشت سرمایه و تخصیص سرمایه در طول زمان دارند. در شرایطی که کمبود منابع مالی نیازمند سرمایه ­گذاري جدید از راه استقراض است، اتکاي بنگاه­ها به وجوه جدید مترادف با انتشار اوراق قرضه است، هزینه نهایی استقراض، هزینه بازار سرمایه را تشکیل می­دهد.

استفاده از بازار سرمایه براي تأمین مالی مخارج، از قدیمی­ترین و متداول­ترین شکل­هاي مبادلات مالی است . اتکاي دولت­ها به بازار سرمایه در اغلب اقتصادهاي مدرن نه تنها از این جهت مهم است که دولت­ها با انتشار اوراق قرضه بخش عمده­اي از هزینه ­هاي خود را تأمین مالی می­نمایند، بلکه به این لحاظ که دولت­ها حجم عظیمی از کل وجوه عرضه شده در بازار توسط وام دهندگان را جذب می­کنند؛ نیز حائز اهمیت است؛ درحالی که بخش خصوصی این ویژگی را ندارد .

مقایسه بازار ها و ابزار آن

یکی از ویژگی ­ هاي مهم بازار اوراق بدهی دولت در اقتصاد بسیاري از کشورها، ایمنی از خطر ناشی از قصور در پرداخت است. در عین حال نرخ سود یا بهره اوراق بدهی دولتی می­تواند به عنوان نرخ پایه براي بازار های مالی تعیین نرخ اوراق مشابه در بازار به کار رود و استقراض ­کنندگان باید متناسب با نرخ اوراق بدهی دولتی، بازدهی بالایی را به اوراق بپردازند. از طرف دیگر، بدهی­هاي منتشره دولتی براي بخش خصوصی درحکم ثروت خالص است. هدف اصلی این فصل شناسایی و مقایسه وضعیت بازار سرمایه ایران با بازار سرمایه کشورهای توسعه یافته و نوظهور می ­ باشد. جهت دستیابی به این هدف از معیارهای “پایه بانک یا پایه بازار، اندازه بازار سرمایه یا نسبت ارزش بازار به توليد ناخالص داخلی” استفاده شده است.

همچنین، برای مقایسه و ارزیابی عملکرد بازار اوراق بهادار به عنوان بخشی از بازار سرمایه از شاخص­هاي ارزیابی عملکرد بورس اوراق بهادار که شامل تعداد شرکت­هاي عضو بورس، کل ارزش جاري سهام، تعداد مبادلات سهام، شاخص اصلی بازار سهام و سرعت گردش سهام می­باشند استفاده شده است.

بازار های مالی

درس خارج فقه پول و بانک آیت الله غلامرضا مصباحی مقدم

درس خارج فقه شخصیت حقوقی آیت الله نظری شاهرودی

درس خارج فقه بورس آیت الله علیدوست

درس فقه تخصصی منابع طبیعی استاد سعید فراهانی فرد

درس فقه نظام اقتصادی اسلام استاد احمد علی یوسفی

درس فقه تخصصی اقتصاد دولت استاد مجید رضا دوانی

درس قواعد فقهی اقتصادی استاد مجید رضا دوانی

درس فقه تخصصی بازار سرمایه استاد علی معصمی نیا

درس فقه تخصصی تامین اجتماعی استاد سید رضا حسینی

درس فقه مشارکت و مبانی آن استاد عطاالله رفیعی آتانی

درس فقه الربای کاربردی استاد جواد عبادی

آرشیو کلاس ها درس خارج فقه بازار‌های مالی

اطلاعات تماس

دفتر اصلی: تهران، بزرگراه شهید چمران، پل مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع)، ساختمان معاونت پژوهشی، انجمن مالی اسلامی ایران

دفتر دوم: تهران، خیابان حافظ، جنب کوچه هاتف، شماره 192 (ساختمان قدیم بورس)، طبقه 18، مرکز مالی ایران- انجمن مالی اسلامی ایران