سبدگردانی در بازار نزولی

صدور مجوز ۶ شرکت کارگزاری و هفت شرکت سبدگردانی

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: برای توسعه نهادهای مالی در ۶ ماه گذشته، ۶ مجوز کارگزاری و هفت شرکت سبدگردانی صادر کردیم.

به گزارش روز یکشنبه اگزیم‌نیوز، مجید عشقی در جمع فعالان بازار سرمایه اتاق بازرگانی ایران افزود: پس از ۱۲ سال که هیچ مجوز کارگزاری صادر نشده بود، مجوز ۶ کارگزاری را صادر کردیم و بنا داریم تا پایان سال به صف‌های تشکیل شده پایان دهیم و شرکت‌هایی که صلاحیت لازم را داشته باشند مجوز کارگزاری دریافت خواهند کرد.

وی اضافه کرد: به هفت شرکت سبدگردان هم مجوز دادیم برای شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تأمین سرمایه گذاری هم آمادگی داریم تا مجوزهای لازم را صادر کنیم.

رئیس سازمان بورس با بیان اینکه ارزش کنونی بازار بیش از ۶ هزار هزار میلیارد تومان است، گفت: با وجود کاهش‌هایی که این بازار داشته همچنان ارزش این بازار عدد بزرگی است که وجود دارد حتی ارزش نظام بانکی به آن نمی‌رسد.

عشقی افزود: نمی‌توان بازار سرمایه را به حاشیه راند و در نظر نگرفت، زیرا تقریبا منافع کل کشور به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به بازار سرمایه مرتبط است.

وی ادامه داد: یکی از وظایف سازمان بورس، شفافیت شرکت‌هاست که البته این شفافیت هم تابع مولفه‌هایی مانند تصمیمات دولت‌ها و هزینه‌های تحمیل شده به شرکت هاست.

رئیس سازمان بورس همچنین گفت: در سازمان به این جمع‌بندی رسیدیم که احتمالا تا پایان سال بتوانیم دامنه نوسان را به تدریج باز کنیم و با بازخوردی که از اثرات آن در بازار می‌گیریم برای دوره‌های بعد تصمیم خواهیم گرفت. بورس روی دامنه نوسان حساسیت دارد، اما حتماً تا پایان سال این برنامه را اجرایی خواهیم کرد.

وی افزود: دو تا سه ابهام جدی بر بازار سرمایه سایه انداخته که از جمله آن مذاکرات هسته‌ای و بودجه سال آینده است دو تا سه هفته آینده با رفع این ابهامات، راحت می‌توانیم درباره بازار بورس و اقدامات خود تصمیم‌گیری کنیم.

عشقی گفت: نرخ گاز و سوخت، موضوعی بود که صنایع را از مزیت می‌انداخت با گاز ۳۰ سنتی که حتی وزارت نفت هم آن را بالا می‌داند هیچ صنعتی نمی‌تواند رشد کند در این مرحله ما کاری کردیم که روی سقف‌ها تصمیم گیری انجام شود.

وی افزود: فرمول قیمت سوخت که از سال ۹۵ فعال است با توجه به شرایط محیطی باید تغییر کند قیمت گاز مصرف خانگی اروپا از ۲۰ تا ۳۰ سنت به ۲۰۰ سنت افزایش یافت سپس به ۱۰۰ سنت برگشت؛ دلیلی ندارد که در یک جای دنیا برای مصرف خانگی یک اتفاقی افتاد ما همچنان از این فرمول قدیمی برای صنایع استفاده کنیم بنابراین اتاق و فعالان بازار سرمایه برای اصلاح فرمول کمک کنند تا هم برای صنایع و شرکت‌ها نرخ سوخت قابل تحمل باشد و هم سودآوری آن‌ها حفظ شود.

عشقی درباره حمایت از بازار سرمایه اضافه کرد: به اعتقاد من بازار سرمایه به هیچ حمایتی نیاز ندارد، زیرا توان سودآوری شرکت‌ها وجود دارد که می‌تواند به تشکیل سرمایه، دولت و بخش خصوصی کمک کند، اما آنچه که بازار سرمایه را اذیت می‌کند تصمیماتی است که سودآوری شرکت‌ها را تهدید می‌کند.

وی گفت: باید به تصمیم گیرندگان این پیام را بدهیم که تضعیف سودآوری شرکت‌ها نه تنها به نفع دولت نیست بلکه به ضرر دولت است شاید در ابتدا حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از محل مالیات و افزایش نرخ گاز عاید دولت شود، اما ۳۰۰ هزار میلیارد تومان دارایی دولت در نتیجه این تصمیم، کوچکتر می‌شود.

رئیس سازمان بورس درباره اعتبارسنجی افزود: مجوز اعتبارسنجی را بانک مرکزی صادر می‌کند ما در سازمان بورس، مجوز رتبه بندی را صادر می‌کنیم و اقدامات‌مان را در این‌باره انجام دادیم.

وی درباره دارندگان اطلاعات نهانی گفت: از همه دستگاه‌های دولتی از جمله شورای رقابت و وزارت صمت که به نحوی با شرکت‌ها در ارتباط هستند و تصمیم می‌گیرند درخواست کردیم که اطلاعات خود را ارسال کنند و این اطلاعات را داریم به سامانه‌های بورس وصل می‌کنیم که تا افراد دخیل در آن تصمیمات را شناسایی کتیم اکنون فهرست خوبی تهیه شده که سازمان در حال بررسی آنهاست.

وی گفت: تاکنون ۲۰۰ شرکت سود سهام را از طریق سامانه سجام پرداخت کردند و ۲۰ شرکت نیز در حال پرداخت سود سهام از طریق سامانه سجام هستند، اما در سال آینده همه شرکت‌ها سود سهام را از طریق سامانه سجام پرداخت خواهند کرد، زیرا دریافت سود برای سهامداران هزینه دارتر از میزان سود شده است.

معامله در بازار بورس با روش سبدگردانی چگونه است؟

منظور از روش سبدگردانی در معاملات بازار بورس چیست؟ این یکی از سوالات پر تکرار سرمایه گذاران تازه وارد در بازار بورس می باشد. همانطور که می دانید سرمایه گذاری در بازار بورس یکی از انواع روش های محبوب سرمایه گذاری برای کسب سود بالا می باشد. البته این بازار نوساناتی هم دارد که گاه به ضرر سهامداران تمام می شود. بسیاری از مردم تمایل دارند تا وارد دنیای بورس شوند. یکی از سوالات مطرح برای افراد تازه کار در این زمینه این است که: سبدگردان بهتر است یا خودم خرید و فروش کنم ؟ آیا سبدگردان بهتر از خرید و فروش مستقیم است؟ برای پاسخ به این سوال در ادامه این مقاله با ما همراه باشید. ابتدا لازم است تا انواع روش های خرید و فروش سهام در بازار بورس را خدمت شما عزیزان معرفی کنیم.

روش های خرید و فروش در بورس

همانطور که اشاره کردیم در این مقاله قصد داریم تا در خصوص روش سبدگردانی در معاملات بازار بورس صحبت کنیم. اما ابتدا لازم است انواع روش های خرید و فروش در بورس را بررسی کنیم. همانطور که می دانید برای فعالیت در بازار بورس و به عبارت دیگر برای انجام معاملات در بورس دو روش کلی وجود دارد:

• خرید و فروش مستقیم در بورس
• خرید و فروش غیر مستقیم ( سبدگردان )

انتخاب هر یک از این روش ها کاملا بستگی به شخص سرمایه گذار دارد. به عبارت دیگر شما با کمی بررسی، مطالعه، آنالیز مزایا و معایب هر روش می توانید روش مستقیم یا غیر مستقیم را برای انجام معاملات خود در بازار بورس انتخاب کنید. اما روش مستقیم در انجام معاملات به چه صورت است؟

خرید و فروش مستقیم

روش خرید و فروش مستقیم یکی از روش ‌های رایج برای انجام معاملات در بازار سرمایه می باشد. این روش مزایای خود را دارد. اما برای شروع فعالیت در بورس خصوصاً برای افراد مبتدی و تازه کار توصیه نمی شود. به عبارت دیگر این روش برای افرادی مناسب است که با تجربه دانش و اطلاعات کافی قصد ورود به بازار سرمایه را دارند.

در این صورت شخص سرمایه گذار می تواند شخصاً به انجام هر گونه معامله و خرید و فروش در بورس بپردازد. اگر سابقه و تجربه فعالیت در بازار سرمایه و بورس را دارید این روش به شما پیشنهاد می شود. زیرا سود حاصل از انجام معاملات منحصراً متعلق به خود شما خواهد بود و نیازی به پرداخت کارمزد به شخص دیگری ( پرداخت کارمزد به کارگزاری ) وجود ندارد.

اما اگر بدون داشتن تجربه و دانش خاصی در زمینه بورس شروع به فعالیت کرده ‌اید این روش مناسب شما نیست. زیرا همان طور که می دانید هر گونه اقدام معاملاتی نظیر خرید و فروش سهام شرکت های فعال در بورس نیازمند صرف وقت و آنالیز بازار می باشد. به عبارت دیگر بدون داشتن تجربه و دانش کافی احتمال کسب موفقیت برای شما بسیار ناچیز است.

برای خرید و فروش به روش مستقیم در بازار بورس به موارد زیر نیاز است:

• داشتن اطلاعات کافی در خصوص تمامی بندهای بازار بورس و سرمایه
• داشتن وقت کافی برای آنالیز بازار و انجام معاملات
• توانایی تحلیل و استفاده از روش های تحلیل بنیادی و تکنیکال قبل از انجام خرید و فروش
• آشنایی با روند صعودی و نزولی بازار
• توانایی تحلیل میزان سود دهی شرکت های فعال
• آشنایی با قوانین بورس و غیره.

خرید و فروش غیر مستقیم در بورس

در قسمت قبلی به شرح روش مستقیم سرمایه گذاری در بازار بورس پرداختیم. اما یکی دیگر از روش‌ های رایج برای انجام معاملات و فعالیت در بازار بورس و سرمایه خرید و فروش غیر مستقیم می باشد. منظور از غیر مستقیم در این روش این است که شخص خود به مدیریت امور معاملاتی خود نمی پردازد. در این روش نیازی به صرف وقت توسط شخص سرمایه گذار وجود ندارد.

در این روش با ثبت نام در شرکت های سبدگردان و استفاده از مزایای این شرکت ها می توان به راحتی در بازار بورس و سرمایه فعالیت کرد. اما سوال اینجا است که روش غیر مستقیم خرید و فروش بورس برای چه افرادی مناسب است است؟ برای پاسخ به این سوال می توان اذعان داشت که روش غیر مستقیم خرید و فروش در بورس مزایای زیر را دارد:

• مناسب برای تمام افراد جامعه
• مناسب برای افراد با هر میزان دانش و تجربه
• مناسب برای افرادی که وقت کافی برای فعالیت ندارند
• امکان استفاده از تجربه افراد متخصص و حرفه ای
• تضمین سود دهی بیشتر نسبت به سپرده های بانکی
• بررسی و آنالیز بازار قبل از انجام هر گونه خرید و فروش
• امکان استفاده از مزایای سبد اختصاصی
• تقسیم سرمایه در بازار های مختلف
• ریسک و احتمال ضرر کمتر و غیره.

سرمایه گذاری در بورس با روش سبدگردانی به چه صورت است؟

همانطور که مشاهده کردید خرید و فروش در بورس به روش غیر مستقیم مزایای زیادی دارد. در پاسخ به سوالی که در ابتدای مقاله مطرح شد سبدگردان بهتر است یا خودم خرید و فروش کنم ؟ باید بگوییم که قطعاً خرید و فروش غیر مستقیم و استفاده از خدمات سبدگردان بهتر است.

در این صورت شما می توانید با خیالی آسوده به امور و یا شغل خود بپردازید. در عین حال افراد با تجربه و متخصص مشغول در سبدگردانی ها با استفاده از انواع روش های تحلیل مانند تحلیل بنیادی یا تحلیل تکنیکال زمان مناسب برای خرید سبدگردانی در بازار نزولی و فروش سهام شرکت ها را تشخیص می دهند. سپس با هدف کسب سود و بازدهی بیشتر برای شما اقدام به انجام معاملات می ‌کنند. بدیهی است شما به عنوان سرمایه گذار در هر زمانی می توانید نسبت به نقد کردن سرمایه و سود خود اقدام کنید. دلایل زیادی وجود دارد که می تواند شما را ترغیب به ثبت ‌نام در سبدگردانی ها کند.

خرید و فروش پله ای چیست؟ استراتژی بزرگان بورس

خرید و فروش پله ای (پلکانی) یکی از اصول استراتژی معاملاتی جهت مدیریت سرمایه با استفاده از کنترل ترس و طمع در بازارهای مالی مثل بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال است. بدین‌صورت که خرید یا فروش سهام را در یک مرحله انجام ندهید و در چند مرحله اقدام به ترید کنید. خرید و فروش پلکانی مفهومی ساده اما روش‌های متنوع و پیچیده‌ای دارد. بهترین تصمیم برای سیو سود در روند صعودی یا کم کردن میانگین قیمت خرید در روند نزولی از مزایای آن است. در این آموزش بورس به واکاوی مفهوم و روش‌های خرید و فروش پله ای بهمراه مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

خرید پله ای چیست؟

مفهوم خرید پله‌ای به زبان ساده یعنی پله به پله نسبت به خرید اقدام کنید نه یکباره! در این صورت اگر بعد از خرید، قیمت با افت مواجه شد از ضررهای سنگین جلوگیری کنید. زمانی که تحلیل روند قیمتی در بلندمدت را مثبت ارزیابی می‌کنید اما انتظار رشد قیمت در کوتاه مدت را ندارید فرصت مناسبی برای خرید پله‌ای است.

اگر حرکت قیمت‌ها در خلاف روند مورد انتظار و تحلیل شما باشد چه اقدامی انجام می‌دهید؟ برای مثال فرض کنید با تحلیل چارت سهام شرکت X، انتظار رشد قیمت از حوالی 100 دلار تا 110 دلار را دارید. حال با خرید سهام، نمودار شروع به افت قیمت می‌کند، اقدام بعدی شما چیست؟! احتمالا با توجه به مقاله قبلی پاسخ شما این است که “با فعال شدن حد ضرر، اقدام به فروش می‌کنیم”. پاسخ درست است اما روش دیگر “استفاده از خرید پله‌ای و میانگین کم کردن” است که در ادامه توضیح می‌دهیم.

نحوه خرید پله‌ای

1. ابتدا تحلیل کاملی از چارت موردنظر انجام دهید.
2. تعداد پله‌های خرید را مشخص کنید. (عموما بین 3 تا 5 پله)
3. حال حجم خرید خود در هر مرحله را تعیین کنید.
4. سپس در نقطه مناسب، اولین پله از خرید خود را انجام دهید. با توجه به تحلیل تکنیکال (توجه به سطوح حمایت و مقاومت، اندیکاتورها، خط روند و…) نقطه مناسب برای ورود به معامله مشخص می‌شود.

حالا 2 سناریو پیش‌رو دارید: الف) صعودی شدن قیمت. ب) کاهش قیمت.

در صورت افزایش قیمت‌ها، ابتدا باید سناریوی مشخصی از تحلیل روند صعودی داشته باشید. با شناسایی سطوح مقاومت، در پله‌های بعدی اقدام به خرید کنید. اینکه پله‌های خرید در چه قیمتی انجام شوند کاملا به تحلیل شخصی شما بستگی دارد. برای مثال می‌توانید پله‌های خرید بعدی را در نقاط اصلاحی قیمت در مقاومت‌ها انجام دهید. بدین‌صورت که اگر خط مقاومت شکست شد منتظر بمانید تا هنگام پولبک، پله بعدی خرید را انجام دهید.

خرید پله ای در روند صعودی: اگر در بازارهای گاوی (Bullish)، از روند صعودی نمودار اطمینان زیادی دارید بیشترین حجم خرید خود را در اولین پله انجام دهید. البته تمام این اما و اگرها باید طبق تحلیل تکنیکال و بنیادی باشد نه حس شخصی! برای مثال می‌توانید 40 تا 70 درصد خرید را در اولین پله انجام دهید تا سود بیشتری کسب کنید.سبدگردانی در بازار نزولی

میانگین کم کردن (کاهش میانگین خرید)

حال سراغ سناریو دوم می‌رویم یعنی پس از خرید سهام در اولین پله، قیمت سهام نزولی شود. ابتدا دوباره نسبت به تحلیل نمودار اقدام کنید. طبق تحلیل جدید نباید این افت قیمت به عنوان تغییر روند شناسایی شود. در واقع باید انتظار اصلاح جزئی قیمت و برگشت دوباره روند صعودی را داشته باشید. سپس با شناسایی سطوح حمایت قوی، اقدام به خرید روی این سطوح به عنوان خرید در پله‌های بعدی کنید.

برای محاسبه میانگین خرید پله ای، باید ابتدا حجم خرید در هر مرحله را در قیمت خرید ضرب کنید. سپس با جمع این مقادیر در هر پله و تقسیم آن بر تعداد پله‌ها، میانگین قیمت خرید پله‌ای محاسبه می‌شود.

تذکر: گاهی اوقات خرید پله‌ای مثل گرفتار شدن در باتلاق خواهد بود مخصوصا برای افرادی که تجربه چندانی ندارند. گاهی معامله‌گران زیر بار تحلیل اشتباه نمی‌روند. حتی بعد از خرید پله آخر و ادامه‌دار بودن روند نزولی، در پی نقدینگی جدید برای خرید هستند! معامله‌گر یکباره می‌بیند که 80% سرمایه خود را در یک سهام سرمایه‌گذاری کرده است آن هم با پول قرض. در این وضعیت هم توازن پرتفوی خود را به هم زده و هم ریسک معاملاتش را افزایش داده است! و هم حالا حالاها به اصل سرمایه خود نمی‌رسد. اینجاست که معامله‌گر فقط می‌تواند شعرهای خیام را بخواند تا دردش کمی آرام شود! نمودار زیر مربوط به چارت سهام ایرانخودرو در بورس تهران است. آیا خرید در پیک قیمتی و سپس میانگین کم کردن در روند نزولی کاری منطقی است؟!

نحوه تعیین حجم خرید در هر پله

اینکه در چه نقاطی دوباره اقدام به خرید کنید بستگی به تحلیل تکنیکال شما دارد. این نقاط می‌توانند توسط امواج الیوت، فیبوناچی، سطوح حمایت و مقاومت و… تعیین شوند. تمامی این مباحث در قسمت آموزش تحلیل تکنیکال تشریح شده است. همچنین علاوه بر تعداد پله‌ها، حجم خرید در هر پله نیز با توجه به شرایط تحلیلی می‌تواند متغیر باشد. برای مثال در صورت اطمینان از روند صعودی، می‌توانید در پله اول حجم بیشتری خریداری کنید.

نکته: اگر قصد خرید پله‌ای در روند نزولی را دارید پله‌های آخر را بر اساس تحلیل میان مدت و بلندمدت تعیین کنید. بدین‌صورت که فواصل این پله‌ها از یکدیگر و از پله‌های ابتدایی زیاد باشد! در اینصورت با نزول قیمت سهام تا پله آخر، میانگین قیمت خرید شما به این قیمت نزدیک‌تر است. بنابراین پس از تغییر روند نزولی، زودتر به سود خواهید رسید.

تذکر: برخی معامله‌گران در هر شرایطی، حجم خرید در هر پله را یکسان درنظر می‌گیرند.

فروش پله ای چیست؟

فروش پله‌ای همانطور که از اسمش پیداست یعنی پله به پله نسبت به فروش اقدام کنید نه یکباره! در نتیجه با بازگشت روند صعودی، تمام سود خود را از دست نخواهید داد و می‌توانید سیو سود داشته باشید. فروش پله‌ای یک استراتژی معاملاتی برای غلبه بر طمع در بازارهای مالی است. قطعا هیچ نمودار قیمتی تا ابد صعودی سبدگردانی در بازار نزولی نخواهد بود. با فروش بخشی از سهام خود پس از یک دوره صعودی، می‌توانید شناسایی سود کنید. بنابراین در صورت افت قیمت، متحمل ضرر کمتری می‌شوید! (کاهش سود به نوعی ضرر است).

اگر هنگام تحلیل نمودار، نقطه مناسب ورود و حد ضرر را تعیین کنید اما هدفی برای نقطه خروج نداشته باشید قطعا از زیانکاران خواهید بود! چرا که ممکن است با امید به افزایش بیشتر قیمت، بخشی از سود خود را در روند نزولی از دست بدهید. این را بدانید “هر رالی صعودی بالاخره جایی تمام و روند نزولی شروع می‌شود!”

نحوه فروش پله‌ای چگونه است؟

در بحث “حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال” گفتیم که خط مقاومت به سطوحی گفته می‌شود که قیمت سهام برای عبور از آن، مقاومت می‌کند! بنابراین احتمال واکنش منفی قیمت نسبت به خطوط مقاومت و تغییر روند نزولی وجود دارد. یک روش کلی برای فروش پله‌ای در بورس و سایر بازارهای مالی مثل فارکس و ارز دیجیتال، درنظر گرفتن سطوح مقاومت به عنوان پله‌های فروش است!

بدین‌صورت که ابتدا خطوط مقاومت را شناسایی کنید. سپس در محدوده مقاومت نسبت به فروش قسمتی از سهام اقدام کنید تا مقداری از سود خود را سیو کنید. حال اگر مقاومت شکست و قیمت بالای آن تثبیت شد در ادامه روند صعودی، منتظر افزایش قیمت تا اهداف بالاتر می‌مانیم. سپس در مقاومت‌های بعدی نیز به همان ترتیب سود شناسایی می‌کنیم و مقداری از سهام خود را می‌فروشیم. اگر قیمت زیر خط مقاومت تثبیت و روند سبدگردانی در بازار نزولی نزولی شد باید نسبت به فروش کل سهام خود اقدام کنیم.

نکته: با شناسایی یک خط مقاومت بسیار قوی می‌توانید پله اول از فروش پله‌ای را با درصد بالاتری انجام دهید.

تذکر: گاهی اوقات پس از شکست خط مقاومت، قیمت کمی افت می‌کند و پولبک به خط مقاومت را خواهیم داشت. پولبک به معنی اصلاح موقت قیمت‌ها است. این کاهش قیمت ضعیف به منزله شروع روند نزولی نیست و احتمالا دوباره با واکنش مثبت به خط حمایت جدید، روند صعودی شروع می‌شود. در نقطه مقابل شکست خط حمایت و پولبک به آن، بیانگر برگشت روند و صعودی شدن آن نیست. در مقاله آموزشی زیر بطور کامل به این مبحث پرداختیم.

خرید و فروش پله ای با رعایت حد ضرر

همان‌طور که گفته شد یک روش خاص برای خرید و فروش پله ای وجود ندارد! یک روش متداول “خرید در پله اول با رعایت حد ضرر و فروش در پله‌های دیگر” است. بدین‌صورت که اگر بعد از خرید، روند صعودی شد در پله‌های بعدی اقدام به فروش کنید. در واقع با رسیدن قیمت به سطوح مقاومت، می‌توانیم شناسایی سود و اقدام به فروش قسمتی از سهام کنیم. اگر هم بعد از خرید، روند نزولی شد به حد ضرر خود پایبند باشیم و اقدام به فروش سهام کنیم.

نکات مهم پیرامون خرید و فروش پله ای (پلکانی)

• استفاده از خرید و فروش پله‌ای باید حتما همراه تحلیل تکنیکال و بنیادی استفاده شود تا کارایی مطلوبی داشته باشد.
• خرید و فروش پله ای یکی از اصول معاملاتی در بورس و سایر بازارهای مالی مثل فارکس و ارزهای دیجیتال است. ترید پلکانی مفاهیم و چارچوب مشخصی دارد اما هیچ قطعیتی در بکارگیری تمام این نکات وجود ندارد. در واقع با توجه به روحیات، سرمایه و استراتژی معاملاتی خود می‌توانید این نکات و روش‌ها را شخصی‌سازی کنید!
• خرید پله‌ای باید در سهامی مورد استفاده قرار گیرد که شرکت از نظر بنیادی قوی باشد. یعنی شرکتی که حداقل در چند ساله اخیر نرخ سودآوری مثبت داشته و چشم‌انداز آن نیز مثبت ارزیابی می‌شود. بنابراین باید قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشید و از نظر تکنیکی نیز نقطه مناسبی برای خرید پیدا کنید!
• خرید و فروش پله ای مثل چاقوی دو لبه است! اگر با درنظر گرفتن تمامی اصول و قواعد بکار گرفته شود باعث کاهش ریسک معاملات و افزایش سود شما می‌شود. اما در صورت استفاده نادرست، نتیجه معکوس خواهد داشت و ضررهای سنگینی را برایتان به ارمغان خواهد آورد!
• در وضعیتی که کل بازار بورس نزولی و قرمزپوش است و امیدی به بازگشت بازار نیست! خرید پله ای و میانگین کم کردن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
• فاصله بین پله‌ها در خرید و فروش پله ای نباید کم باشد.بهتر است هر پله حداقل 10% پله قبلی خود باشد. همچنین هر چه به پله‌های آخر نزدیک‌تر می‌شویم این فاصله بیشتر شود.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

سبدگردانی چیست و چطور انجام می‌شود؟

سبدگردانی چیست و چطور انجام می‌شود؟

سبدگردانی در کنار صندوق ‌های سرمایه‌گذاری، از مرسوم‌ ترین روش‌ های سرمایه ‌گذاری در بورس هستند. بعضی ‌ها فکر می ‌کنند که سبدگردانی فقط مختص افراد تازه‌ کار است. اما حرفه‌ ای یا غیر‌ حرفه ‌ای فرقی ندارد، همه می ‌توانند از خدمات سبدگردانی استفاده کنند.

افراد زیادی هستند که به دلیل مشغله کاری و یا نداشتن دانش کافی از خیر سرمایه ‌گذاری مستقیم در بازارهای مالی می‌ گذرند و به سود اندک بانک راضی می‌ شوند.
اما نهادهای مالی متنوعی وجود دارند که می ‌توانند بجای خود فرد برایش سرمایه‌ گذاری کنند و به مدیریت سرمایه آن‌ها بپردازند. یکی از این نهادها، شرکت ‌های سبدگردان هستند که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. در ادامه به معرفی سبدگردانی در بازار نزولی سبدگردانی در بازار نزولی این شرکت‌ ها می ‌پردازیم و با سازوکار سبدگردانی آشنا خواهیم شد.

سبدگردانی چیست و به چه معنا است؟
بیایید این موضوع را با زبان ساده بررسی کنیم. در سبدگردانی که به آن خدمات مدیریت پرتفوی (Portfolio Management Service) هم گفته می‌شود، افرادی متخصص در زمینه سرمایه‌گذاری، با توجه به ویژگی‌های شخصیتی و شرایط مالی شما، برایتان یک سبد سرمایه‌گذاری (پرتفوی) تشکیل می ‌دهند. بعد از تشکیل سبد به‌طور مستمر بر آن نظارت می‌کنند و متناسب با اطلاعات منتشر شده و تغییرات شرایط اقتصادی، سیاسی و… سبد شما را بهینه می‌کنند تا به هدف نهایی خود که همان کسب سود و افزایش ارزش سبد است، برسند.
برای این کار بین شما (سرمایه‌گذار) و شرکت سبدگردان یک قرارداد بسته می‌شود که بعد از آن، شرکت سبدگردان با سرمایه شما برایتان در اوراق بهادار مختلف خرید و فروش می‌کند. در این فرایند میزان هرکدام از دارایی‌ها، زمان خرید و فروش آن و قیمت‌ها به‌طور دقیق مشخص می‌شوند.
این کار را هم محض رضای خدا انجام نمی‌دهند و در قبال ارائه خدمات از شما کارمزد می‌گیرند.

مزایای استفاده از سبدگردانی
شرکت‌های سبدگردان توسط تحلیلگران، معامله‌گران و مدیران متخصص اداره می‌شوند به‌خاطر همین هم استفاده از خدمات سبدگردانی برای سرمایه‌گذاری در بورس، مزایای زیادی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

کم کردن ریسک سرمایه‌گذاری به‌دلیل استفاده از افراد متخصص
جلوگیری از بروز رفتارهای هیجانی به‌دلیل آشنایی متخصصان با خطاهای ادراکی و مدیریت نسبتا عقلایی سبد
تشکیل سبد سرمایه‌گذاری و تنوع‌بخشی به آن، متناسب با درجه ریسک‌پذیری فرد
شفافیت بالای اطلاعاتی
مدیریت وجوه نقد سرمایه‌گذاران با حفظ قابلیت نقدشوندگی
شرکت‌های سبد‌گردان
در ایران شرکت‌های سبدگردان در آذر ماه ۱۳۸۴، به‌عنوان یک نهاد مالی واسطه‌ای معرفی شدند. اما دستورالعمل تاسیس و فعالیت شرکت‌های سبدگردان در سال ۱۳۸۹ به تصویب هیات‌مدیره سازمان بورس اوراق بهادار رسید. اولین شرکت سبدگردان هم در خرداد ماه ۱۳۹۰ مجوز فعالیت خود را دریافت کرد. با گذشت زمان بر تعداد این شرکت‌ها اضافه شده است.

در واقع شرکت‌های سبدگردان، شخصیتی حقوقی هستند که تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند.

این شرکت‌ها باتوجه به ویژگی‌های شخصیتی سرمایه‌گذاران مثل درجه ریسک‌پذیری، وضعیت مالی و….. آن‌ها را طبقه‌بندی می‌کنند. سپس سبدی متناسب با شرایط فرد طراحی می‌کنند.

علاوه بر شرکت‌های سبدگردان سایر نهادهای مالی مثل شرکت‌های کارگزاری، شرکت‌های تامین سرمایه و… نیز در صورت اخذ مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار، می‌توانند سبدگردانی کنند. کسانی که بدون داشتن مجوز، سبدگردانی کنند تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

طبق اساسنامه شرکت‌های سبدگردان، این شرکت‌ها در صورت اخذ مجوز از سازمان می‌توانند خدماتی همچون مشاوره جهت سرمایه‌گذاری، پردازش اطلاعات مالی و مشاوره عرضه و پذیرش هم ارائه دهند. تعداد زیادی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم وجود دارند که تحت مدیریت شرکت‌های سبدگردان هستند.

توجه داشته باشید، شرکتی که برای سبدگردانیِ سرمایه خود انتخاب می‌کنید، حتما دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار باشد، هرگز به یک شرکت بی‌مجوز اعتماد نکنید. برای مطلع شدن از لیست شرکت‌های با مجوز، می‌توانید به سایت سازمان بورس مراجعه کرده و در بخش نهادهای مالی تحت نظارت با این شرکت‌ها آشنا شوید.

سبدگردان‌ها می‌توانند توافق‌های متفاوتی با هر مشتری داشته باشند. تمامی موارد توافق شده باید در قرارداد ذکر شوند.

برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردان، حداقل میزان سرمایه شما باید از یک حدی بالاتر باشد تا شرکت، سبدگردانی شما را به عهده بگیرید. برای مثال ممکن است یک شرکت سبدگردان، مدیریت سرمایه‌های کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان را قبول نکند، در حالی که شرکت دیگر حداقل سرمایه لازم برای سبدگردانی را چند میلیارد تومان قرار بدهد. معمولا سرمایه‌های کم‌تر از این، به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هدایت می‌شوند.

این مبلغ اولیه باتوجه به سیاست‌های مالی شرکت‌ها توسط خود شرکت مشخص می‌شوند و الزامی جهت یکسان بودن این مبلغ در تمامی شرکت‌ها وجود ندارد. اما در زمان انعقاد قرارداد، طبق قانون، ارزش سبد اختصاصی مشتری حداقل باید برابر با ۱۰ میلیون تومان باشد.

سبدگردان کیست؟ آیا قابل اعتماد است؟
در مقاله گواهینامه‌های بورسی در سبدگردانی در بازار نزولی رابطه با انواع گواهینامه‌ها صحبت کردیم و گفتیم برای فعالیت در نهادهای مالی به‌عنوان تحلیل‌گر، معامله‌گر، مدیر سبد و…. نیاز به گواهینامه مخصوص داریم.

پس هر کسی نمی‌تواند به‌عنوان مدیر یک شرکت سبدگردان انتخاب شود و تنها افرادی که دارای گواهینامه‌ مدیریت سبد یا ارزشیابی اوراق بهادار هستند، می‌توانند به سبدگردانی بپردازند.

تنها داشتن گواهینامه حرفه‌ای هم کافی نیست. فردی که به‌عنوان سبدگردان انتخاب می‌شود باید حداقل دارای یک‌سال سابقه مرتبط باشد. در گذشته قرار گرفتن در این سمت آسان‌تر بود، مثلا می‌شد از افرادی که دارای گواهینامه تحلیلگری هستند و حداقل ۳ سال سابقه کار مرتبط دارند استفاده کرد.

با این تفاسیر می‌توان اطمینان پیدا کرد که این افراد در کار خود به‌نحوی خبره محسوب می‌شوند، پس می‌توان نسبت به عملکرد آن‌ها خوشبین بود. برای بررسی چگونگی عملکرد شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های تحت نظارت آن‌ها می‌توان میزان بازدهی واقعی را با بازدهی مورد انتظار مقایسه کرد.

شرکت‌های سبدگردانی چه کاری انجام می‌دهند؟
شرکت‌های سبد‌گردان معمولا قوانین خاصی برای پذیرش مشتریان خود دارند. برای مثال، میزان سرمایه اولیه شما را بررسی می‌کنند و اگر سرمایه‌ کافی داشتید، سایر ویژگی‌های شخصیتی شما مثل میزان ریسک‌پذیریتان، بازده مورد انتظارتان و…. بررسی می‌شوند. سپس متناسب با این ویژگی شما، اقدام به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری می‌کنند.

اگر فردی ریسک‌پذیر هستید، احتمالا حجم عمده‌ای از سبد شما را به سرمایه‌گذاری در سهام تخصیص می‌دهند و مابقی را در اوراق بهاداری مثل اوراق خزانه که ریسک پایینی دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما اگر فردی ریسک‌گریز باشید، قسمت عمده‌ای از سبد شما به اوراق صندوق با درآمد ثابت اختصاص می‌یابد و تنها قسمت کمی از سرمایه شما در سهام سرمایه‌گذاری می‌‌شود.

قبل از ارائه خدمات سبدگردانی، قراردادی بین سرمایه‌گذار و سبدگردان بسته می‌شود. در این قرارداد مواردی چون میزان کارمزد، تعهدات سبدگردان در قبال سرمایه‌گذار، نحوه گزارش‌دهی سبدگردان و… مشخص می‌شود.

معیارهای انتخاب سبدگردان مناسب
بررسی عملکرد و چگونگی سودآوری شرکت سبدگردان را در سال‌های اخیر. (چگونگی عملکرد به‌خصوص در زمان‌هایی که بازار نزولی است بسیار مهم است.)
میزان سرمایه در اختیار شرکت و محبوبیت آن در بین سرمایه‌گذاران
بررسی سابقه مدیریت شرکت، تحلیلگران، معامله‌گران و…
تمامی این موارد می‌تواند به ما در انتخاب یک شرکت سبدگردانی مناسب کمک کند.

آیا شرکت‌های سبدگردان درصد سود تضمین شده‌ای را به مشتریان ارائه می‌دهند؟
در پاسخ به این سوال باید گفت خیر. با توجه به نوسانات بورس اوراق بهادار و این ‌که میزان سود مشخصی را نمی‌شود برای سهم‌ها تعیین کرد، سازمان بورس به هیچ شرکتی اجازه تضمین سود نمی‌دهد.

در زمان بستن قرارداد سبدگردانی ممکن است شرکت از شما بخواهد که یک بیانیه ریسک را امضا کنید. امضای این بیانه به این معنا است که از ریسک سرمایه‌گذاری در بورس آگاهی دارید و توقع ندارید که سود ثابت بگیرید.

درآمد سبدگردان‌ها از چه محلی ایجاد می‌شود؟
سبدگردان‌ها با توجه به خدماتی که به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند کارمزد دریافت می‌کنند. درآمد سبدگردان‌ها بیشتر به عملکرد خودشان و سودی که برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کنند بستگی دارد و به صورت درصدی از سود سرمایه‌گذار است.

بنابراین شرکت‌های سبدگردانی تلاش می‌کنند تا بهترین عملکرد را داشته باشند تا مقدار بیشتری پول به خودشان هم برسد. اگر میزان سود ایجاد شده توسط سبدگردان کمتر از یک عدد مورد توافق (سود بانکی، بازدهی شاخص و…) باشد، سودی به سبدگردان تعلق نمی‌گیرد.

تفاوت سبدگردانی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری
ممکن است با خود بگویید صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز همین کاربرد را داشتند و افراد می‌توانستند متناسب با ویژگی‌های خود یکی را انتخاب کنند. اما سبدگردانی در بازار نزولی باید بگوییم، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری افراد واحدهای صندوق را خریداری می‌کردند و نمی‌دانستند صندوق دقیقا از چه سهم‌هایی تشکیل شده است.

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری شما به‌طور غیر‌مستقیم از طریق واحدها، مالکیت سهم‌ها را برعهده دارید اما در شرکت‌های سبدگردان شما یک سبد منحصر بفرد دارید و به‌طور مستقیم مالک سهم‌ها هستید. در سبدگردانی، حتی تفاوت‌های اندک در درجه ریسک‌پذیری افراد، بر ساختار سبدی که برای او تشکیل می‌دهند نیز تاثیر دارد.

مثلا اگر شما درجه ریسک‌گریزیتان کم باشد اما فرد دیگری درجه ریسک‌گریزی بسیار بالایی داشته باشد، به شما و شخص دیگر سبدی با سهم‌های یکسان تعلق نمی‌گیرد. اما در صندوق‌ها، افراد ریسک‌گریز بدون توجه به درجه ریسک‌گریزیشان، سبدی یکسان دارند.

سبدگردانی و کد بورسی
خدمات سبدگردانی در پرتفوی شخصی شما انجام می‌شود. به این منظور حتما باید کد بورسی داشته باشید.

معمولا شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا خودشان کارگزاری دارند یا با یک کارگزاری هماهنگ هستند که برای مشتریان جدید کد بورسی صادر کنند.

شرکت سبدگردان یا خدمات سبدگردانی را در پرتفوی شخصی شما انجام می‌دهد، یا برایتان نام‌کاربری و رمزعبور جدید تعریف می‌کند.

توصیه‌ می‌شود اگر در کارگزاری دیگری حساب دارید، حتما موضوع را به سبدگردان بگویید تا با کارگزار ناظر سهم به مشکل برنخورید.

نحوه محاسبه کارمزد
معمولا دو روش برای محاسبه کارمزد سبدگردان وجود دارد.

روش اول این است که هر ماه، میزان تغییر ارزش پرتفوی محاسبه شده و کارمزد از اختلاف آن محاسبه می‌شود.

روش دوم این است که کارمزد هر سهم، بعد از فروختن آن تعیین شود. مثلا اگر روی یک سهم ۵۰ درصد سود کردید، کارمزد مشخص شده را از این ۵۰ درصد پرداخت کنید.

توجه کنید که اگر رقم سرمایه شما بیشتر شود، درصد کارمزد کاهش پیدا می‌کند.

استقلال سبد گردان
بعضی از افراد با وجود این که از خدمات سبد گردانی بهره می‌برند، دوست دارند که مدام به پرتفوی خود سر بزنند، از درصد سود و زیان روزانه باخبر شوند و حتی از سبد گردان بخواهند که یک سهم را برایشان بخرد یا بفروشد.

این کار را نکنید!

دخالت در کار سبد گردان در نهایت به شما آسیب می ‌زند و تمرکز را از او می ‌گیرد.

همچنین اگر قرار است وقت و انرژی شما برای پرتفوی بورسی تلف شود، پس چرا دارید به سبد گردان کارمزد می ‌دهید؟ شما به او پول می‌دهید که وقت و اعصاب خود را آزاد کنید. نه این که بیشتر از قبل دچار اضطراب و استرس شوید.

تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه‌ گذاری مشترک
شاید برای شما سوال شود که چرا بجای خدمات سبد گردانی، پول خود را به صندوق ‌های سرمایه‌ گذاری مشترک نبریم؟

خوبی صندوق این است که کار مزدی به مراتب کم ‌تر دارد و از مالیات معاف است. در حالی که وقتی سبد گردان در پرتفوی شما سهم می ‌خرد، باید مالیات آن پرداخت شود.

پس آیا سرمایه ‌گذاری در صندوق بهتر نیست؟
جواب این سوال به روحیه شما بستگی دارد.

در خدمات سبد گردانی، سهام در پرتفوی شما خریداری می ‌شود. شما برای این که سود مجامع را بگیرید یا با آن سود دوباره سهم بخرید، اختیار تام دارید. از طرفی مدیر سبد، با توجه به روحیه و میزان ریسک ‌پذیری شما سهام خریداری می ‌کند.

یک خوبی دیگر این است که می ‌توانید به درستی ببینید چه سهم ‌هایی دارید و هر کدام دقیقا چقدر سود یا زیان داشته ‌اند.

تفاوت دیگر این است که قیمت هر واحد از صندوق سرمایه‌ گذاری مشترک، با عرضه و تقاضا تعیین می ‌شود. در نتیجه قیمت بازار نسبت به NAV آن می ‌تواند اختلاف پیدا کند.

وبلاگ الگوریتم

آقای آرش آقاقلیزاده مدیرعامل شرکت سبدگردان الگوریتم و دکتر امیر وفائی قائم مقام مدیرعامل سبدگردان الگوریتم در گفت‌و‌گو با هفته نامه "بورس پرس" به طرح مسائلی چون چالش‌های پیش روی شرکت‌های سبدگردان پرداختند.

ظرفیت محدود زیرساخت‌ها با توجه به افزایش تعداد سهامداران، از چالش‌های برجسته بازارسرمایه است
در شرایطی که بازار سرمایه مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته،‌ لازم است که پروسه‌های طولانی و موازی‌کاری‌های موجود که عموما از سوی مقام ناظر اعمال می‌شود، به حداقل برسد و چالش‌هایی که فعالان بازار با آن دست و پنجه نرم می‌کنند تا حد ممکن رفع شود. در این شرایط نقش آموزش و فرهنگ‌سازی و همچنین‌ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق شرکت‌های سبدگردان و مشاور سرمایه گذاری برای افراد، بیش از همیشه پررنگ می‌شود.
آقای آرش آقاقلیزاده مدیرعامل شرکت سبدگردان الگوریتم و دکتر امیر وفائی قائم مقام مدیرعامل سبدگردان الگوریتم در گفت‌و‌گو با هفته نامه بورس پرس به طرح مسائلی چون چالش‌های پیش روی شرکت‌های سبدگردان پرداختند که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

در شرایط فعلی حال و روز بازار سرمایه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آقاقلیزاده: سیاست‌گذاران اقتصادی کشور در نظر دارند که نقدینگی عظیمی در جامعه شکل گرفته است و این نقدینگی به دنبال ابزاری برای حفظ کردن قدرت خرید خود می‌گردد، در نتیجه عمده رشد بازار سرمایه در چند ماه اخیر به خاطر پیش‌بینی تورمی است که اقتصاد ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند. به نوعی باید گفت رشد چند صد درصدی بازار طی مدت اخیر باعث شده تا در حال حاضر تعداد بسیار زیادی از شرکت‌ها،‌ قیمتی بالاتر از قیمت ذاتی خود داشته باشند البته تعدادی از شرکت‌های بزرگ بازار همچنان به طور نسبی ارزان معامله می شوند. با این حال، از نگاه مالی رفتاری می‌توان این افزایش قیمت‌ها را توجیه کرد. در واقع افزایش قیمت ارز و سایر دارایی هایی که مردم هر روزه با آن‌ها سر و کار دارند و دشواری نسبی سایر مسیرهای سرمایه گذاری از جمله سرمایه گذاری در املاک و طلا سیل نقدینگی را به سوی بازار سرمایه روان کرده است و روش های سنتی قیمت گذاری بازار در حال حاضر نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند. در گذشته در شرایط رونق بازار، فعالان بازار همواره انتظار داشته‌اند که سهام موجود در بازار نزدیک به قیمت ذاتی معامله شود، در حال حاضر، با وجود انتظار تورمی موجود در جامعه، مشاهده می‌شود که مردم خیلی راحت دست به معامله ملک و خودروهایی می‌زنند که بسیار گران‌تر از قیمت ذاتی آن‌هاست و از طرف دیگر شنیده نشده است که برای این قیمت های غیرقابل توجیه در بازار املاک و خودرو لفظ حباب استفاده شود. در واقع با در نظر گرفتن قیمت‌های این حوزه ها، مشاهده می‌شود که قیمت سهام شرکت‌ها به طور نسبی حتی ارزانتر قیمت‌گذاری شده است.

پس به نظر شما رشد بورس، حباب نیست؟
آقاقلیزاده: حباب به اختلاف معنی دار قیمت ذاتی از قیمت معاملاتی گفته می‌شود. برای اینکه بتوانیم بگوییم بورس حباب دارد یا ندارد باید ابتدا ارزش ذاتی قابل محاسبه باشد که در شرایط تورمی که قیمت دارایی ها و محصولات شرکت‌ها به سرعت در حال رشد هستند و بازده مورد انتظار سرمایه گذاران به شدت متغیر و بالاست، تخمین ارزش ذاتی بسیار با دشواری روبروست. از طرف دیگر، همانطور که گفتیم از نگاه مالی رفتاری و اینکه مردم که به راحتی املاک و خودرو را به چندین برابر قیمت ذاتی می‌خرند، استفاده از لفظ حباب وقتی قیمت ذاتی قابل برآورد نباشد، کاربردی ندارد. با فرض اینکه قبول کنیم بورس یا هر دارایی دیگری حباب دارد، از نگاه مالی رفتاری حباب ممکن است تا مدت‌ها ماندگار باشد و دو حالت برای از بین رفتن حباب وجود دارد، یکی اینکه قیمت‌ها رشد می‌کند و به نوعی حباب به تدریج محو می‌شود و دیگر اینکه با سقوط قیمت ها، حباب می‌ترکد. چون در کشور ما تورم معمولا بالاست، معولا با رشد قیمت‌ها و پذیرش قیمت‌ها توسط کنشگران بازار، حباب ناپدید می‌شود.

البته بسیاری از فعالان بازار نیز نگران هستند که با کوچکترین ریزشی افراد بسیاری متضرر شده و از بازار خارج شوند، شما نگرانی این افراد را چطور توجیه می‌کنید؟
آقاقلیزاده: نگرانی که فعالان بازار ما دارند لطمه نخوردن جایگاه متزلزل قبلی بازار سرمایه در ذهن جامعه به عنوان محلی برای سرمایه گذاری است. ما همه نگرانیم که نکند نوسهامداران ضرر هنگفتی کنند و به سرعت از بازار خارج شوند و تا سال‌ها بازنگردند. از طرف دیگر با افزایش تعداد افراد حقیقی فعال در بازار شدت رفتارهای توده ای نیز افزایش پیدا کرده است. رفتار صف نشینی در تشکیل صف‌های سنگین خرید و فروش کاملا این رفتار را نشان می دهد.

آقای وفائی نظر شما در مورد این رشد بی‌سابقه چیست؟
وفایی: روند صعودی که بازار سرمایه با آغاز سال ۹۹ شروع کرده است به دلیل ورود نقدینگی به بازار شکل گرفته، انتظارات تورمی که فعالان بازار داشتند و سیاست‌گذاری که باعث شد سهامداران بسیاری به سمت بازار سرمایه جذب شوند. در مورد رشد بازار احتمالاتی مطرح است.برخی معتقدند رونق دادن به بازار برای فروش ETF های دولتی، آزادسازی سهام عدالت، جبران کسری بودجه و غیره است. علت رشد بازار را می‌توان در دو بخش بنیادی و ورود پول جدید و نقدینگی پیدا کرد.

اگر دلایل رشد بازار سرمایه منطقی باشد، آیا می‌توان ادامه این رشد را تا پایان دولت فعلی پیش‌بینی کرد؟
وفائی: برای چنین پیش‌بینی فعلا خیلی زود است، با این حال برآورد می‌شود که در یک سال پیش رو بازار بورس جزو بازارهای پیشرو است. علت این است که بازارهایی مثل طلا و دلار محدودیت‌های بیشتری از سوی سیاست‌گذاران دارند علاوه بر این به نظر می‌رسد مجلس جدید لایحه‌ای که چند وقتی بود در رابطه با مالیات بر فعالیت‌های اختلال‌زا یا مالیات بر عایدی سرمایه در نظر داشت را روی بازارهای دیگر متمرکز کند که تمامی این مسائل باعث می‌شود پول به سمتی حرکت کند که مبتنی بر دارایی باشد در شرایط که تورم انتظاری بالا است نگهداری پول نقد و سپرده توجیهی ندارد و به همین دلیل بازار سرمایه مورد اقبال قرار می‌گیرد.

پس همچنان باید انتظار رشد را از بازار داشت؟
به نظر روند بازار همچنان صعودی خواهد بود البته این روند تحت تاثیر مسائل سیاسی چون انتخابات آمریکا قرار خواهد گرفت ولی قطعا تاثیر کرونا بر بازارهای جهانی و بازار ایران نیز در این مسیر قابل مشاهده خواهد بود با این حال همچنان روند کلیت بازار صعودی خواهد بود و به نظر این بازار از سایر بازارها برای سرمایه‌گذاری مطلوب‌تر باشد.

چالش‌هایی که بازار سرمایه ما در حال حاضر با آن مواجه است، چیست؟
‌چالش‌هایی که این‌روزها بازار سرمایه با آن همراه است را ‌باید در ظرفیت محدود زیرساخت‌های این بازار با توجه به افزایش تعداد سهامداران دانست. گویی برای یک مهمانی که صرفا برای پنجاه نفر تدارک دیده شده، پانصد نفر دعوت شده‌اند! به همین علت در جای جای این بازار از ثبت‌نام سجام و گرفتن کد بورسی گرفته تا هسته معاملاتی مشکلاتی از قبیل نبود ظرفیت و پتانسیل متناسب با این رشد به وجود آمده است.

این چالش‌ها چطور شرکت‌های سبدگردان را تحت تاثیر گذاشته است؟
وفائی: در واقع با وجود تمامی تلاش‌های شرکت سپرده‌گذاری و سازمان بورس، شرکت‌های سبدگردانی به نوبه خود دچار مشکلاتی هستند. در گذشته باید تمامی قراردادهای سبدگردانی به سپرده‌گذاری رفته و تایید می‌‌شد و سپس پس از تایید مجددا به سبدگردانی برمی‌گشت و ادامه پروسه‌ها از سر گرفته می‌شد اما در حال حاضر با وجود اینکه تعداد فرآیندهای آغاز فعالیت سبدگردانی اختصاصی کمتر شده است، اما طول دوره فرآیندهای رفت و برگشت قراردادها و مدارک طولانی‌تر از گذشته شده چرا که به احتمال زیاد به علت افزایش تعداد قراردادها و نبود ظرفیت پاسخگویی در نهادهای ناظر، فرآیند بیشتر به طول می‌انجامد. این فرآیندهای الزامی با توجه دغدغه‌های سازمان بورس و سپرده‌گذاری مرکزی را در جهت حمایت از حقوق سهامداران در نظر گرفته شده است با این حال این فرآیندهای طولانی، مشکلاتی را در عملیات شرکت‌های سبدگردان به وجود آورده است.

جناب آقاقلیزاده به نظر شما چالش‌های پیش پای شرکت‌های سبدگردان چیست؟
آقاقلیزاده: یکی از الزاماتی که سازمان بورس به شرکت‌های سبدگردانی تحمیل می‌کند این است که به ازای هر ۵۰ میلیارد تومان شرکت موظف است که یک تحلیلگر را به تیم اضافه کند و به ازای هر ۱۰۰ میلیارد تومان باید نیرو متخصص و دارای مدرک مدیر سبد استخدام کند. چنین دستورالعملی دو مشکل عمده دارد. اول اینکه تعداد افراد با این مدارک بسیار محدود می باشد. دوم اینکه، در اقتصاد تورمی ما، قیمت‌ها به طور پیوسته افزایش پیدا می کنند، قانونی گذاشته شده که بر حسب ریال سقفی تعیین شده است. در واقع پس از گذشت مدت کوتاهی سقف های گذاشته شده، معنای خود را از دست می‌دهد. مشابه دستوالعمل مصوب حدودا پانزده سال پیش برای کارگزاری‌ها که کارکنان کارگزاری هر سال حداکثر مجاز به خرید و فروش سالانه ۲۵ میلیون تومان باشند. چنین دستورالعمل هایی که اساسا قابلیت رعایت ندارند، عملا فعالین بازار را هدایت می کنند که یا متخلف باشند یا پنهان کاری کنند.
یکی از نقاطی که به شدت شرکت‌های سبدگردانی با آن مواجه بوده این است که برای هر محصول جدیدی باید مصوبات سازمان را رعایت کرد. چارچوب‌های متعددی توسط سازمان تعریف شده که باعث می‌شود شرکت‌ها با محدودیت‌های بسیاری مواجه ‌شوند.هزینه‌های ما بسیار بالا است و در نهایت مشتری مجبور است که این هزینه‌ها را پرداخت کند.با بالا رفتن هزینه‌‌های سبدگردانی مشتری‌ها به افرادی که به شکل غیرقانونی سبدگردانی فعالیت دارند، مراجعه می‌کنند. زیرساخت‌های محدود و به علاوه فرایندهای طولانی موجود موضوعی است که مزید بر علت شده و مشتری را به سمت سبدگردان‌های غیرمجاز هدایت می‌کند. یک هزینه‌های شرکت‌های سبدگردان می‌تواند کمتر شود. فرآیندهای مشابه و موازی‌کاری‌ها باید حذف شود. برای نمونه، هنگام راه‌اندازی سجام گفته می‌شد با راه‌اندازی این سامانه برای رفتن از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر نیازی به پر کردن فرم‌های متعدد نیست اما می‌بینیم که همچنان علاوه بر فرم‌ها ومراحل سابق، عضویت در سجام نیز اضافه شده بدون اینکه این پروسه تقلیل پیدا کند.نمونه دیگر این موضوع به وضوح در سبدگردان‌ها قابل مشاهده است. با وجود احراز هویت سجام همچنان تمامی فرم‌های ما کاغذی است همه مراحل باید به شکل کاغذی انجام شود؛ پس فایده سجام، امضای الکترونیک و احراز هویت چیست؟!

آقای وفائی به نظر شما سازمان باید در خصوص رفع این مشکلات چه اقدامی انجام دهد؟
وفائی: سازمان می‌تواند امتیازهای بیشتری را برای شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قائل شود تا افراد غیرحرفه‌ای را مشتاق‌ به سرمایه‌گذاری از طریق نهادهای حرفه‌ای و به شکل غیرمستقیم کند. به طور مثال یکی از چالش‌های موجود سبدگردان‌ها این است که سبدگردانی که صندوق درآمد ثابت ETF دارد برای گرفتن مجوز صندوق درآمد ثابت صدور ابطالی، با محدودیت‌هایی از سمت سازمان مواجه است. در برخی مسائل سازمان می‌تواند برای سبدگردان‌ها انگیزه بیشتری مثل تخفیف کارمزد برای شرکت‌های سبدگردان، سهمیه بیشتر برای سبدهای اختصاصی و صندوق ها در عرضه اولیه و مشوق‌هایی این چنینی ایجاد کند و از این طریق سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس را تشویق کند.

آقای آقاقلیزاده یکی از دغدغه‌های این روزهای بازار سرمایه به نظر ورود افراد غیرحرفه ای به این بازار است، چطور می‌توان از متضرر شدن این افراد در شرایط اصلاحی بازار جلوگیری کرد؟
آقاقلیزاده: یکی از فرهنگ‌های غلطی که در میان مردم ما رایج است و نشان از آن دارد که مردم ما به بلوغ در سرمایه‌گذاری نرسیده‌اند این است که مردم انتظار دارند در سرمایه‌گذاری فقط سود کنند و اگر زیان داشتند حتما باید مقام ناظر یا نهادی مسوولیت این ضرر را به عهده بگیرد و این ضرر را پوشش دهد. اما باید این موضوع را بدانیم که هر کس بازده بالاتری می‌خواهد ریسک بالاتری را نیز باید بپذیرد.یکی از مشکلاتی که باعث می شود افراد غیرحرفه‌ای از وارد شدن به بازار سرمایه متضرر شوند این است که افراد با آگاهی و اطلاعات سبدگردانی در بازار نزولی اندک اقدام به فروش خانه یا خودرو می‌کنند و سرمایه خود را به صورت مستقیم به بورس می‌آورند. مسوولان دولتی و غیردولتی که مردم را تشویق به سرمایه گذاری در بورس می کنند همزمان باید آنها را به سوی سرمایه گذاری غیرمستقیم از طریق صندوق های سرمایه گذاری هدایت کنند و ضمنا ریسک های سرمایه گذاری در بورس هم به افراد توضیح داده شود. صندوق های سرمایه گذاری نه تنها ابزاری مناسب برای نوسهامداران هستند، بلکه در شرایطی نزولی بازار هم می توانند رفتارهای توده ای را کاهش دهند و در نتیجه ضرر سرمایه گذاران خود را کاهش دهند.

نظر شما چیست آقای وفائی؟
وفائی: مهم‌ترین وظیفه نهاد ناظر و به علاوه فعالان بازار سرمایه در شرایط فعلی این است که بتوانند نگاه جعبه جادو به بورس که این روزها خیلی در میان مردم باب شده را اصلاح کنند. بورس جعبه جادویی نیست که مردم پولشان را در آن بگذارند و بدون هیچ دانش و آگاهی انتظار داشته باشند غول چراغ جادو ظاهر شود و تمامی آرزوهایشان را برآورده کند! با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و به علاوه فرهنگ سرمایه‌گذاری در کشور ما، نگاه سرمایه‌گذاری مردم ما کوتاه مدت است ولی باید تلاش کرد که نگاه مردم را به سمت سرمایه‌گذاری میان مدت و بلندمدت ببریم. بورس ماهیت یک اقتصاد آزاد است عرضه و تقاضا و ضرر جزیی از سرمایه‌گذاری است اما مردم ما با این ماهیت آشنا نیستند.

آقای آقاقلیزاده یکی از اقدامات دولت در جهت تامین مالی و به علاوه مردمی‌سازی اقتصاد، واگذاریETF‌ های دولتی بود که بسیاری بر نحوه واگذاری‌ آن اشکالاتی را وارد کردند، به طور کلی واگذاری‌های دولتی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آقاقلیزاد: در واگذاری‌های دولتی که اخیرا شاهد یکی از آن‌ها بودیم انتقال مالکیت صورت نمی‌گیرد.این واگذاری‌ها در کوتاه‌‌ مدت می‌تواند تا حدودی مشکلات دولت را حل می‌کند اما در بلندمدت ممکن است که افرادی اقدام به خرید این سهام کنند وکم کم مدعی مالکیت این شرکت‌ها شوند. در این واگذاری‌ها دولت به دنبال تامین مالی بخشی از کسری بودجه خود است. گرچه عرضه شرکتها در بورس اساسا کار صحیحی است اما انتقادهایی جدی به نحوه این عرضه از طریق صندوق ها وارد است.

آقای وفائی نظر شما در رابطه با این واگذاری‌ها چیست؟
وفائی: به طور کلی باید گفت ماهیت اقتصاد کشور و فرهنگ سرمایه‌گذاری ما، بازار سرمایه محور نیست. با این حال با ایده کلی دولت موافق هستم. شاید دولت هیچ راه چاره‌ای دیگری جز واگذاری ETF های دولتی نداشته اما اقدام صحیحی را انجام داد. باید سال‌ها قبل که شرایط اقتصادی ما تا این حد بغرنج نبود، دولت از سمت بانک‌محور بودن به سمت بازار سرمایه محوری حرکت می‌کرد. تامین سرمایه صرفا به این شکل نبود که دولت فقط ETF بفروشد بلکه می‌توانست در شرایطی که شور و اشتیاق مناسبی برای عرضه وجود دارد، اقدام به عرضه کند.

آقای آقاقلیزاده آیا دولت تنها قصد ارتزاق از طریق واگذاری‌های دولتی را در سال آخر حیاتش دارد با توجه به صحبت‌های معاون وزیر اقتصاد که چندی پیش اعلام کرد دولت تا سال ۱۴۰۰ از مدیریت این شرکت‌ها خارج می‌شود؟
آقاقلیزاده: در حال حاضر به نظر می‌رسد که خصوصی‌سازی تنها در شکل صورت گرفته است نه در محتوا با این حال اگر به تجربه سال‌های قبل نیز نگاه کنیم متوجه می‌شویم که دولت تا به حال شعار خارج شدن از بنگاه‌های اقتصادی را عملی نکرده است.در آینده نیز ممکن است مالکیت به شکل غیر مستقیم در دست دولت باقی‌ بماند ولی با این همه هنوز خیلی زود است که بخواهیم در این خصوص اظهارنظر کنیم.

آقای وفائی نظر شما چیست؟
وفائی: باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که ما همواره از داشتن بخش خصوصی قدرتمند محروم بوده‌ایم و البته باید این نکته را نیز پذیرفت که نمی‌توان مدیریت را به جمعی از مردم داد، اقتصاد ما با مشکل فقدان بخش خصوصی قوی مواجه است.

آقای آقاقلیزاده سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از روش‌هایی است سبدگردانی در بازار نزولی که به شدت به مردم توصیه می‌شود، لطفا در مورد صندوق‌های سبدگردانی الگوریتم توضیح بدهید.
آقاقلیزاده: ما در سبدگردان الگوریتم سه صندوق مختلف داریم."صندوق خوارزمی" که صندوق سرمایه‌گذاری در سهام است. "صندوق دارا الگوریتم" که ‌درآمد ثابت و قابل معامله است و "صندوق کوشا الگوریتم" هم یک صندوق بازارگردانی است. سرمایه‌گذاران حقیقی در صندوق‌های دارا و خوارزمی سرمایه‌گذاری کرده و صندوق کوشا بیشتر به شرکت‌ها خدمات خاص ارائه می‌دهد.

صندوق خوارزمی طی یک سال اخیر بازدهی ۴۹۰ درصدی داشته است و ما تلاشمان رسیدن حفظ بتا برابر با یک برای صندوق است. در واقع هدف ما حداکثر بازدهی نیست بلکه بازدهی بالاتر از بازار و همزمان کاهش ریسک سرمایه گذاری است. در مورد صندوق دارا با وجود اینکه عمر نه ماهه دارد و با صندوق‌های بزرگ وابسته به بانک‌های بزرگ کشور رقابت می کند، با این حال توانسته ایم سود قابل قبولی را در جامعه هدف رقابتی که با آن رو در رو بودیم، نصیب سرمایه گذاران کنیم.