نگاهی به شاخص کل بورس

شاخص بازار اول در بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص بازار دوم دارد؟

بررسی علل عدم توسعه بورس اوراق بهادار در ایران با نگاهی به کشورهای توسعه یافته

چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری

خرید و دانلود فایل مقاله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 13 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله بررسی علل عدم توسعه بورس اوراق بهادار در ایران با نگاهی به کشورهای توسعه یافته

چکیده مقاله :

دنیای کنونی، دنیای تحولات است و هر روز شاهد پیشرفت های علمی و ابداعات نوینی در جوامع مختلف هستیم و جوامع مختلف برای پیشی گرفتن از یکدیگر در عرصه های گوناگون، از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند. در حوزه اقتصاد، نقش سرمایه گذاری در جهت پیشرفت و توسعه کشورها بسیار حیاتی به نظر می رسد و اصولا کشورهای پیشرفته و به تبع آنها بسیار از کشورهای در حال توسعه، برای سرمایه گذاری کلان و بلند مدت به بازارهای بورس اوراق بهادار تکیه می کنند. طبیعتا اگر این بازارها منطبق با شرایط، موقعیت ها، امکانات و همچنین قوانین و مقررات آن کشور باشند، می توانند نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهگی آن جامعه ایفا کنند. در کشور ما با وجود این که چند دهه از تاسیس بورس اوراق بهادار می گذرد، اما هنوز این بازار نتوانسته از ظرفیت های مناسب خود استفاده کند و عواملی نظیر عدم شفافیت اطلاعات، عدم سرمایه گذاری خارجی، عدم تقارن اطلاعات، عدم توع ابزارهای مالی، عدم وجود فرهنگ سرمایه گذاری، عدم استقلال بورس و . مانع از توسعه آن شده اند. در این مقاله برآنیم تا با بررسی جایگاه بورس اوراق بهادار ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته و همچنین کشورهای درحال توسعه، به تبیین مشکلات و موانع توسعه یافتگی آن بپردازیم و در انتها راهکارهایی را برای برون رفت از شرایط کنونی پیشنهاد نماییم.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا NDMCONFT04_143 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

انسان، رسول،1395،بررسی علل عدم توسعه بورس اوراق بهادار در ایران با نگاهی به کشورهای توسعه یافته،چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری،تبریز،https://civilica.com/doc/518278

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1395، انسان، رسول؛ )
برای بار دوم به بعد: ( 1395، انسان؛ )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مراجع و منابع این مقاله :

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

• اکبری، مهدیه؛ شاکری، عباس، 1393، اثر مخارج دولت، نقدینگی و .
• حاجی مرادخانی، حدیثه؛ هنرمندی، زهرا؛ احدی، راحله، 1386، مقایسه بورس .
• حسن زاده، علی؛ احمدیان، اعظم، 1389، بورس اوراق بهادار در .
• دلخموش، اسماعیل، 1394، ده انحراف بورس از خط کش جهانی، .
• سعیدی، پرویز، 1387، بورس و اهمیت ابزارهای مالی، تدبیر .
• سنگینیان، علی، 1387، تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران و سیر .
• قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، 1384، مصوب مجلس .
• نوروزی، مژگان، 1393، شرکت بورس و فرهنگ سرمایه گذازی، مجله .
• هاشمی، عباس؛ صادقی، محسن، 1390، رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و .
• یادآور، یونس؛ قادری، صلاح‌الدین؛ بخشی، رضا، 1392، تاثیر شناخت اطلاعات .
• Ahmadl Yamin S. _ Foreign dlirect Invrestment Versnns Portfolio _ .
• Cheung. Yan.Ieung. Ping .Jian. B & Weiians. Tan _ A .

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

شاخص هم وزن بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص کل دارد؟

شاخص هم وزن بورس یک شاخص پرکاربرد در میان سرمایه گذاران بورس در ایران است و به عقیده بسیاری از افراد این شاخص نسبت به شاخص کل دید بهتری از وضعیت و روند تغییرات قیمت سهام ارائه می‌دهد این دو شاخص از نظر میزان وزنی که به شرکت های مختلف می‌دهند با هم متفاوت اند و تفاوت عمده دو شاخص در این مورد است.

قبل از بررسی مفهوم شاخص هم وزن بورس باید بدانیم که به طور کلی شاخص، در بورس به چه معنی است. شاخص که در انگلیسی index گفته می‌شود، از نظر لغوی به معنی نشانگر و در اصطلاح به معنی عددی است که تغییراتِ یک یا چند متغیر را در طول زمان نشان می‌دهد.

در بازار سرمایه از شاخص‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام از شاخص‌ها رشد یا افت بازار را از جنبه ای خاص، بررسی و نشان می‌دهند. در بورس شاخص‌ها اهمیت زیادی دارند و اگر بتوانید معنی هر شاخص را درک کنید و تغییرات آن را تفسیر کنید می‌توانید از وضعیت گذشته و حال بازار تا حدود زیادی آگاهی یابید و اصطلاحا آن را سبک سنگین کنید.

دو شاخص مهم تر بازار سرمایه در ایران کدام است؟

اگر چه در بورس از شاخص‌های مختلفی استفاده می‌شود ولی برخی از شاخص‌ها از اهمیت بیشتری برخوردارند و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مهمترین شاخص‌های بورس، شاخص هم وزن بورس و شاخص کل بورس هستند که در اخبار مربوط به بورس تهران، محال است تغییرات این دو شاخص عنوان نشود. در این نوشته به بررسی هر کدام از این دو شاخص و تفاوت آنها با هم می‌پردازیم.

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل بازار سرمایه در ایران که به صورت اختصاری TEPIX گفته می‌شود، معروفترین و مهمترین شاخص بورس است این شاخص، میانگین تغییرات قیمت و مجموع افت یا رشد سهام شرکت‌های مختلف بورسی را نشان می‌دهد با بررسی شاخص کل می‌توان چشم اندازی از بازار بورس را تجسم کرد و تا حدودی به وضعیت بازار پی برد.

نکته مهم این است که اهمیت تغییرات شاخص کل بیشتر از خود عدد لحظه ای شاخص است و با بررسی تغییرات شاخص کل به صورت سالانه می‌توان به درصد رشد کل بورس در طول یکسال پی برد. این شاخص برای پی بردن به رشد کلی بورس مفید است ولی شاخصی مناسب برای بررسی افت و رشد بازار سرمایه در یک دوره کوتاه مدت نیست چونکه در محاسبه این شاخص به همه شرکت ها به یک اندازه بها داده نشده است به طور کلی فرمول محاسبه شاخص کل به صورت زیر است:

ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه ÷ ارزش جاری سهام در زمان مبدا= ۱۰۰%×(مقدار شاخص کل)

در ادامه بیشتر در مورد ضریب‌ها و ارزش شرکت‌ها در محاسبه این شاخص می‌پردازیم.

شاخص هم وزن بورس چیست؟

بعد از اینکه بسیاری از فعالان بورس به این عقیده رسیدند که با شاخص کلِ بورس به بینش درستی از وضعیت بورس در زمان حال نمی‌توان دست یافت از سال ۱۳۹۳ شاخص هم وزن بورس برای بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار گرفت. اگر چه شاخص هم وزن به نوعی تابعی از شاخص کل در نظر گرفته می‌شود ولی شیوه محاسبه شاخص هم وزن با شاخص کل، متفاوت است.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن بورس در چیست؟

اگر وارد سایت tsetmc.com شوید در قسمت «دریک نگاه» هر دو شاخص کل و شاخص هم وزن را می‌توانید مشاهده کنید. در نگاهی به شاخص کل بورس مورد شاخص کل در زیر همان بخش در یک نگاه در بخش «تاثیر در شاخص» لیست تمام نمادهایی را که در شاخص اثر دارند می‌توان مشاهده کرد. در محاسبه عدد نهایی شاخص کل در ابتدا به شرکت‌های بزرگتر، ضریب بزرگتری داده شده است و در مورد شرکت‌های کوچکتر این ضریب کمتر است پس شرکت‌های بزرگ نقش بیشتری در تغییرات شاخص کل بورس تهران دارند.

شاخص هم وزن همانطور که از اسم آن مشخص است، بزرگی و سرمایه شرکت‌ها اهمیت ندارد و در محاسبه شاخص هم وزن به تمام شرکت ها به یک اندازه ضریب و ارزش داده می‌شود و این نحوه ضریب دادن به شرکت ها تفاوت بین شاخص کل و شاخص هم وزن است. یکسان بودن شرکت های مختلف در محاسبه شاخص هم وزن دقت شاخص را در اعلام وضعیت کلی بورس بالا می‌برد و این دقت بیشتر باعث محبوبیت بیشتر شاخص هم وزن شده است.

به چه چیزی از مقایسه شاخص کل و شاخص هم وزن پی می‌بریم؟

• اگر شاخص کل، مثبت ولی شاخص هم وزن با افت همراه بود معنی این موضوع آن است که قیمت سهامِ شرکت های بزرگ، رو به رشد بوده ولی شرکت های کوچک افت در قیمت سهام داشته اند.
• اگر شاخص کل، منفی و شاخص هم وزن مثبت باشد معنی آن، افت در قیمت سهامِ شرکت‌های بزرگ و در عین حال رشد در سهام شرکت‌های کوچک و متوسط است.
• اگر هر دو شاخص کل و شاخص هم وزن منفی باشند، به معنی افت قیمت سهامِ اکثر شرکت‌های کوچک و بزرگ است که این افت در یک زمان اتفاق افتاده است.
• اگر دو شاخص نامبرده هر دو مثبت باشند به معنی رونق کلی در بورس است.

دیگر شاخص های بورس تهران کدامند؟

شاخص‌های دیگری هم در بورس تهران مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام به نوبه خود می‌توانند برای افراد راهگشا و مفید باشند و تمام این شاخص ها به تناسب ماهیتی که دارند مزایا و معایب خاص خود را دارند.

از جمله این شاخص ها عبارت است از:

• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
• شاخص ۵۰ شرکت برتر
• شاخص بازار اول و بازار دوم
• شاخص سهام آزاد شناور TEPIX
• شاخص صنعت و شاخص مالی
• شاخص بازده نقدی.TEDPIX

سخن پایانی

در کل همه سرمایه گذاران و معامله گران در بورس نیاز دارند نیم نگاهی به شاخص‌ها داشته باشند و همان طور که گفتیم دو مورد از مهمترین شاخص‌ها در بورس ایران شاخص کل و شاخص هم وزن هستند که بدون توجه به این دو، اصطلاحا کار فعالان بورس لنگ می‌ماند.

شاخص کل همانطور که اشاره شد دید کلی‌تری از بازار به ما می‌دهد و بیشتر برای سرمایه گذاری روی شرکت‌های بزرگ تر مناسب است ولی برای نگاه دقیق‌تر به جزئیاتِ بازار سرمایه، شاخص هم وزن یک شاخص محبوب تر در میان فعالان بورسی است همچنین نوسانات شاخص هم وزن کمتر از شاخص کل است و به نوعی می‌توان گفت ریسک شاخص هم وزن کمتر است. با این شاخص روند تغییرات را بهتر می‌توان رصد کرد و قدرت آنالیز و تصمیم گیری فعالان بورسی را افزایش داد علاوه بر همه اینها سادگی و شفافیت بهتری نسبت به شاخص کل دارد.

و در نهایت اگر علاقه مند به دنیای بئرس هستید پیشنهاد میشود مقاله آموزش بورس از مقدماتی تا فوق حرفه ای ✔(هوش مصنوعی و الگو تریدینگ) را بخوانید.

شاخص بازار اول در بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص بازار دوم دارد؟

بازار بورس در سال گذشته رشد بی سابقه ای را تجربه کرده است و اکنون به یکی از حوزه های مورد علاقه برای عموم جهت سرمایه گذاری تبدیل شده است. اما در عین حال این حوزه برای کسانی که به آن وارد می شوند ناآشناست. اصطلاحات تخصصی بورس که برای سرمایه گذاری فهم آن ها لازم است، کم نیستند. یکی از اصطلاحات پر تکرار که در بورس به گوش سرمایه گذاران می رسد، اصطلاح شاخص است. در بورس شاخص های متفاوتی وجود دارند که امکانات تحلیلی متفاوتی را در اختیارمان قرار می دهند. از جمله اصطلاحات دیگر نیز بازار اول و بازار دوم هستند. در این مطلب ضمن معرفی این دو بازار با «شاخص» این دو بازار و تفاوت های آن آشنا خواهیم شد تا ببینیم بررسی ضرورت تغییرات روند شاخص این بازارها چه ضرورتی برای سرمایه گذاران دارد.

شاخص بازار اول در بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص بازار دوم دارد؟

شاخص بازار اول در بورس

بازار بورس اوراق بهادار تهران که عموماً در بین مردم به اختصار «بورس» خوانده می شود، در یک تقسیم بندی کلی، شرکت های ثبت شده درون خود را به دو دسته اصلی تقسیم کرده است. به زبان ساده تر مانند تیم های فوتبال که بنابر توانایی ها و کیفیت شان در لیگ بالاتری قرار می گیرند، شرکت هایی که سهامشان را در بورس عرضه کرده اند نیز بر مبنای سرمایه شان، مقدار سهم شناور، میزان نقدشوندگی و ویژگی هایی از این دست، در بازار اول یا بازار دوم قرار می گیرند.

این تقسیم بندی توسط سازمان بورس اوراق بهادار انجام می شود و فاکتور های مختلفی در شکل گیری آن نقش دارند. مثلاً فاکتور نقدشوندگی به این معناست که سهام یک شرکت تا چه اندازه راحت معامله می شود و امکان تبدیل آن نگاهی به شاخص کل بورس به پول نقد بالاتر است. شرکت هایی که حجم معامله سهامشان از بقیه بالاتر است، نشان می دهند که سهامشان قابلیت بیشتری برای تبدیل شدن به پول نقد دارد. بنابراین در رده بندی سازمان بورس اوراق بهادار در جایگاه بهتری قرار می گیرند.(1)

بر اساس ماده 4 دستورالعمل پذیرش بازار بورس اوراق بهادار که در 1/10/1386 تصویب شد، بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار است. بازار اول و بازار دوم که خود بازار اول به دو تابلوی اصلی و فرعی تقسیم می شود. بر اساس دستورالعمل اجرایی همین قانون، سازمان بورس اوراق بهادار موظف است که در تا پایان اردیبهشت ماه هر سال این شرکت ها را طبقه بندی مجدد کند. بنابراین لیست شرکت هایی که در بازار اول و دوم قرار دارند همیشه ثابت نیست و امکان جابه جایی شرکت ها از یک بازار به بازار دیگر وجود دارد.

• ریسک ورشکستگی

• ریسک اندازه شرکت

• ریسک نقد شوندگی

• ریسک اطلاع رسانی

نحوه طبقه بندی شرکت‌ها در بازارهای بورس

معمولاً تعداد شرکت هایی که در بازار اول قرار می گیرند (مجموع تابلو اصلی و فرعی) از تعداد شرکت هایی که در بازار دوم دسته بندی می شوند، کمتر است. در سال 1395 بر اساس آخرین آمار و اطلاعاتی که سازمان بورس منتشر کرد 127 شرکت در بازار اول (66 شرکت در تابلو اصلی و 61 شرکت در تابلو فرعی) و 191 شرکت نیز در بازار دوم طبقه بندی شدند. (2)

شرایط عمومی و اختصاصی یک شرکت برای قرارگیری در بازار اول از شرایط قرارگیری در بازار دوم به مراتب سخت تر است. شرکت های بازار اول برای ورود به این بازار حداقل نیاز به 1000 میلیارد ریال سرمایه دارند در حالی که سرمایه لازم برای ورود به بازار دوم کمتر از این مقدار است.

اما سرمایه اولیه شرکت ها تنها یکی از پارامترهای سنجش شرکت ها در کنار یکدیگر است و پارامتر دیگری نظیر حجم سرمایه شناور آزاد نیز جزو معیارهای رتبه بندی شرکت ها در بازار بورس است.

رتبه بندی شرکت ها در واقع راهنمایی کلی و عمومی برای سرمایه گذاران و سهامداران است. مثلاً اگر همین درصد سهام شناور را در نظر بگیریم، خواهیم دید که چگونه سیگنال نقدشوندگی سهام یک شرکت را به خریداران آن می دهد.

سهام شناور به معنای درصدی از سهم یک شرکت است که در بازار بورس اوراق بهادار عرضه شده و توسط سرمایه گذاران خرد خریداری شده است. شرکت ها هیچوقت تمام دارایی هایی خود را به صورت سهام در بازار بورس عرضه نمی کنند.

آن ها تنها بخشی از آن را برای افزایش سرمایه روانه بازار بورس می کنند که به این سهم ها اصطلاحاً شناور آزاد می گویند. هر چه درصد سهم شناور یک شرکت بیشتر باشد، قابلیت نقدشوندگی بیشتری خواهد داشت.

اطلاع از این فاکتورها به این جهت مهم است که وقتی می خواهیم درباره شاخص بازار اول یا دوم بدانیم، باید این مسئله پیش از آن روشن شده باشد که هرکدام از این بازارها چه ویژگی هایی دارند تا پس از آن، به توضیح درباره شاخص های این دو بازار پرداخت. در واقع شاخص های مختلف در زمینه های متفاوت مانند عینک های متفاوتی هستند که وقتی به چشم زده می شوند، وجوه نادیده ای از پدیده ها برای ما آشکار خواهند شد.

شاخص بازار اول و بازار دوم در بورس

همانطور که بازار بورس اوراق بهادار به شکل کلی شاخص کل قیمت را با نماد TEPIX نشان می دهد و بر اساس آن وضعیت بازار برای سهامدارن روشن تر می شود، این شاخص برای بازارهای اول و دوم نیز به تفکیک اعلام می شود. از آنجا که اصولاً یک شاخص کلی به تنهایی نشان دهنده وضعیت بازار نخواهد بود و درک بهتر وضعیت بازار نیاز به قرار گیری شاخص های مختلف بازار بورس در کنار یکدیگر دارد، از این رو اعلام شاخص کل قیمت به تفکیک بازارها، ضروری به نظر می رسید.

از طرفی عموماً سبد سرمایه گذاری سهامدارن از سهم های شرکت هایی که در بازارهای متفاوتی قرار دارند، تشکیل شده است. در نتیجه صعود یا سقوط شاخص کل قیمت به تنهایی نمی تواند تحلیل درستی را برای سرمایه گذاری به دست دهد. در بورس اوراق بهادار مواقعی وجود دارد که شاخص قیمت دسته ای از سهم ها افت می کند در حالی که سهم های دیگر روند نزولی ندارند و به دلیل وزن بیشتر شرکت نگاهی به شاخص کل بورس هایی که سهامشان در حال سقوط است، شاخص کل منفی می شود.

تصمیم گیری در این برهه از طرف سرمایه گذاران می بایست با توجه به جایگاه سهامشان در بازارهای بورس باشد و نه نگاه به روند کلی و پیوستن به تصمیمات هیجانی افرادی که آشنایی چندانی نگاهی به شاخص کل بورس با سازو کار بورس ندارند.

بنابراین اعلام شاخص های متفاوتی نظیر شاخص کل، شاخص هم وزن، شاخص صنایع و . به منظور راهنمایی بیشتر سرمایه گذاران است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم نیز در همین راستا اعلام می شوند و به تحلیلگران بورس این امکان را می دهند تا تحلیل های دقیق تری از اوضاع بازار داشته باشند.

در نتیجه برای دست یابی به تحلیلی درست تر و اقدامات عملی بهتر، بررسی روند شاخص های مختلف، به خصوص با توجه به سبد سهام سرمایه گذار عملی اجتناب ناپذیر است. شاخص کل قیمت ( TEPIX ) گرچه تصویری کلی از وضعیت را نشان می دهد اما به اندازه همین «کلی» بودنش جزئیات کمتری را نشان می دهد و در نتیجه دقت بالایی ندارد. بنابراین تا اینجا روشن شد که سرمایه گذاران چرا نیاز به شاخص های بازار اول و دوم دارند. حال باید دید این شاخص ها نشان دهنده چه چیزی هستند.

شاخص‌های بازار اول و دوم چه چیزی را نشان می دهند؟

شاخص های بورس از جمله معیارهای نشان دهنده وضعیت بازار تعریف می شوند. شاخص به صورت عدد بیان می شود و بر اساس فرمول های خاصی که تعریف شده اند محاسبه می گردد. معمولاً شاخص های بورس های مختلف فرمول های متفاوتی دارند. ضمن اینکه در یک بازار هم بعضی شاخص ها فرمول هایشان با یکدیگر فرق می کند.

مثلاً شاخص کل را هم با در نظر گرفتن وزن سهام شرکت ها و هم بدون در نظر گرفتن این ویژگی محاسبه می کنند که به دومی شاخص کل هم وزن گفته می شود. فرمول محاسبه شاخص بازار اول و دوم نیز مانند فرمول شاخص کل قیمت ( TEPIX ) است؛ با این تفاوت که اعداد و ارقام مربوط به همه شرکت های ثبت شده در بازار در آن لحاظ نمی شود و تنها ارقام مرتبط با شرکت هایی که در هر کدام از این بازارها قرار دارند تأثیرگذار خواهد بود.

این شاخص قرار است توضیح دهد میانگین تغییرات قیمت به کدام سمت گرایش دارد. شاخص نگاهی به شاخص کل بورس را اصولاً می بایست بر حسب درصد بیان کرد و سهامداران نیز می بایست تغییرات را بر حسب درصد دنبال کنند. گاهی اوقات مشاهده می شود که تغییرات بر حسب تعداد واحد ریزش یا افزایش یافته بیان می شود.

به عنوان مثال اگر شاخص کل بورس در سه یا چهار سال گذشته صد هزار واحد باشد، در آن زمان، پنج هزار واحد ریزش شاخص، معادل 5 درصد محسوب می‌شود، در حالی که در حال حاضر اگر شاخص کل را یک میلیون و هشتصد هزار واحد در نظر بگیریم، پنج هزار واحد ریزش شاخص، کمتر از 3/0 درصد تغییر را به وجود می آورد؛ بنابراین همیشه در رصد تغییرات باید درصد تغییرات را مد نظر داشت و نه تعداد واحد را.

تفاوت شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم

شاخص های بازار اول و دوم در حقیقت سنجه هایی هستند که به ما خواهند گفت که تغییرات قیمت و سوددهی سهام در یک نمای تفکیک شده در میان کدام سهم ها در حال وقوع است. این دو بازار به دلیل ویژگی های متفاوتی که شرکت های حاضر در آن ها دارند، تأثیرگذاری متفاوتی نیز در تغییر شاخص کل دارند. شرکت هایی که سهامشان کسر بزرگتری از بازار را تشکیل می دهند، افت و خیز سهامشان نیز تأثیر بیشتری بر بازار دارد.

گاهی اوقات پیش می آید که شاخص کل بازار در حال افت است ولی قیمت سهام اکثریت شرکت ها نزولی نیست. این به معنای افت قیمت عمومی در سهم های بزرگ است؛ در عین حالی که سهم های شرکت های کوچک تر نزولی نیستند. بررسی شاخص اول و دوم در عین توجه به سایر شاخص ها، از جمله شاخص کل، می تواند برای سرمایه گذارن در اتخاذ تصمیم های درست راهگشا باشد.

بنابراین انتشار شاخص برحسب معیارهای مختلف، در واقع کمکی به خریدار سهام برای تصمیم گیری بهتر است. از طرفی دیگر در بازار اول به نسبت بازار دوم، شرکت ها سهام شناور آزاد بیشتری دارند که در نتیجه باعث می شود نقدشوندگی سهامشان راحت تر صورت گیرد و این یک مزیت برای شرکت هایی است که در این دسته قرار می گیرند. (3)

در نتیجه تأثیرگذاری شاخص بازار اول به نسبت شاخص بازار دوم در شاخص کل قیمت، عموماً بسیار بیشتر است؛ مگر اینکه ارزش تعداد بیشتری سهم تغییر کند تا بتواند با تغییرات بازار اول برابری نماید. در نتیجه سهامداران باید توجه کنند که تغییرات ارزش سهامشان را تنها در سایه تغییرات شاخص کل ارزیابی نکنند بلکه سایر شاخص ها از جمله شاخص بازار اول و دوم را نیز بررسی نمایند.

شاخص های مهم بورس: دیگر چه شاخص هایی وجود دارد؟

مطمئناً دنبال کردن تمام بازار موقعیتی بسیار خوبی است، اما درصورتی‌که شما بخواهید بدانید که بخش خاصی از بازار چه عملکردی داشته است، چه‌کار باید بکنید؟ خب، نگران نباشید. تقریباً برای هر چیزی که شما فکر آن را بکنید یک شاخص وجود دارد. بگذارید به انواع مختلف شاخص های مهم بورس که ممکن است با آن‌ها روبه‌رو شوید نگاهی بیندازیم…

بررسی انواع شاخص های مهم بورس را در درس چهارم با شاخص کل آغاز کردیم. اولین کاری که می‌شود با شاخص کل انجام داد این است که آن را به اجزای تشکیل‌دهنده‌اش تقسیم کرد. شاخص کل نشان‌دهنده میانگین افزایش یا کاهش بازده سهام بود. همان‌طور که گفتیم بازده به دو شکل ایجاد می‌شود. آیا به خاطر می‌آورید؟

یکی افزایش قیمت سهم بود و دیگری سود نقدی پرداختی به سهامداران در طول سال. حال می‌تواند تغییرات قیمت سهم و همین‌طور سود نقدی پرداختی به سهامداران را با دو شاخص مختلف سنجید.

شاخص قیمت

شاخص قیمت فقط نشان‌دهنده میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار است و دیگر میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد؛ یعنی وقتی شاخص قیمت ۱۵ درصد رشد کرده است، میانگین قیمت سهام شرکت های بورسی ۱۵ درصد نسبت به سال قبل بیشتر بوده است و قیمت‌ها افزایش داشته است.

شاخص بازده نقدی

همان‌طور که شاخص قیمت میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام را نشان می‌دهد، تغییرات شاخص بازده نقدی هم میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌ها به سهامداران را نشان می‌دهد. وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، نشان‌دهنده این است که شرکت‌ها به‌طور میانگین سود کمتری را به‌صورت نقد بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های یک سهم برای سرمایه گذاران نقدشوندگی آن است؛ یعنی سرمایه گذار هر موقع خواست سهمش را بفروشد، بلافاصله سهمش در بازار به فروش برسد و سرمایه گذار به پولش برسد.

شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، میانگین تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکتی را نشان می‌دهد که سهامشان از سایر شرکت های بورسی نقدشوندگی بیشتری دارد. سهام این شرکت‌ها روزانه به تعداد فراوان خریدوفروش می‌شود و سهامداران این شرکت‌ها مشکلی برای فروش آن‌ها ندارند. ناظران و مدیران بورس، هر سه ماه یک‌بار، شرکت های بورسی را بررسی می‌کنند و ۵۰ شرکت فعال‌تر را انتخاب کرده و شاخص قیمتی آن را محاسبه و اعلام می‌کنند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

این شاخص میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد. اندازه شرکت‌ها از طریق ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود و همان‌طور که قبلاً آموزش داده شد، ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می‌آید. این شاخص تغییرات قیمت سهامی را نشان می‌دهد که اگرچه کمتر از ده درصد تعداد شرکت های بورسی را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل و بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک‌بار به‌روزرسانی می‌شود.

شاخص صنعت و شاخص مالی

شرکت های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی قرار می‌گیرند. در بخش صنعتی شرکت های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند و در بخش مالی بانک‌ها، شرکت های سرمایه گذاری، بیمه‌ها و … حضور دارند. شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش مالی است.

بخش صنعت و بخش مالی نیز می‌توانند به صنایع تشکیل‌دهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود. برای مثال، شاخص صنعت سیمان متوسط تغییرات قیمت شرکت های فعال در صنعت سیمان را نشان می‌دهد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

بورس اوراق بهادار تهران ویژگی‌ها و مؤلفه‌هایی را تعیین کرده است و بر مبنای آن شرکت های بورسی را دسته‌بندی می‌کند. برخی از این مؤلفه‌ها عبارت‌اند از میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خریدوفروش می‌شود (اصطلاحاً سهام شناور آزاد) و …

شرکت هایی که شرایط بهتری داشته باشند در بازار اول و شرکت های دیگر در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در بازار اول شرکت‌ها در دو دسته دیگر جای می‌گیرند که عبارت است از تابلو اصلی و تابلو فرعی.

در زیر خلاصه ویژگی شرکت‌ها برای حضور در این گروه‌ها آورده شده است:

شرایط	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه	۱۰۰۰ میلیارد ریال	۵۰۰ میلیارد ریال	۲۰۰ میلیارد ریال
حداقل سهامداران	۱۰۰۰ سهامدار	۷۵۰ سهامدار	۲۵۰ سهامدار
حداقل سهام شناور آزاد	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد
حداقل مدت‌زمان سودآوری	۳ دوره متوالی	۲ دوره متوالی	۳ دوره متوالی

حال برای هر یک از این گروه‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند. این دو شاخص هم جزء شاخص های مهم بورس هستند.

شاخص آزاد شناور

در هر شرکت می‌تواند تعدادی سهامدار حقیقی و تعدادی سهامدار حقوقی وجود داشته باشد. سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذ شرکت هستند و معمولاً درصد بالایی از سهام شرکت متعلق به این شرکت‌هاست. به میزان سهامی که معمولاً در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه گذاران حقیقی جذابیت بیشتری دارد. این شاخص نیز از همین مفهوم استفاده کرده و تغییرات قیمت آن بخش از سهام را می‌سنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش می‌کند.

در این درس شما با شاخص های مهم بورس آشنا شدید. در درس نگاهی به شاخص کل بورس بعدی با یک مطالعه موردی همراه شما خواهیم بود.

(پایان درس پنجم دوره آموزشی آشنایی با شاخص ها)

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

تحلیل شاخص کل هم وزن بورس در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۹۹

بورس تهران در چندین روز گذشته با اصلاح رو به رو بود و تقریبا تمامی نمادهای بورسی در منفی کامل و صف فروش بودند. این اصلاح باعث شد تا اکثر تازه واردین بورسی کمی ترسیده و هیجان فروش بیشتری را در بازار به وجود بیاورند.

در این پست نگاهی به شاخص کل هم وزن داریم. با نگاهی به شاخص هم وزن احتمال می دهیم سهام های کوچکتر که زودتر به استقبال ریزش رفته بودند، نهایتا از فردا یا سه شنبه به روند صعودی بازگردند.

خط Rsi نیز واکنش زیبایی نشان داده که البته در صورت عدم حمایت و شکست خط، احتمالا تا محدوده ۲۸۵ هزار ریزش خواهیم داشت.

مرتبط

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

با سلام تحلیلتون از شاخص کاملا درست بود. این تحلیل بیانگر قدرت و دانش شماست.