در بازار مسکن چه خبر، وضعیت کلی، سرمایه گذاری
بر اساس آمار و اسناد وزارت مسکن و وزارت صمت بیش از ۱۰۰ صنعت در ایران به بخش مسکن وابسته هستند و همین وابستگی باعث شده تا این بازار، یکی از اصلی‌ترین حلقه‌های شرایط و رشد اقتصادی کشور قلمداد شود. بیش از ۳۰ سال بخش مسکن در کنار خودروسازی بیشترین سهم در اشتغال‌زایی و تولید ناخالص داخلی را در ایران به خود اختصاص داده بود؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر این نقش با سرعتی بی‌سابقه کاهش می‌یابد.
بر اساس گزارش‌های بانک مرکزی میانگین سهم گروه ساختمان از رشد تولید ناخالص داخلی و ملی در سه ماهه اول سال ۹۸ به ۰.۱ رسید. پس از ورود بازار مسکن به یک دوره رکود در سال ۹۸ رسیدن این سهم به صفر را شاهد بودیم. از اواسط سال ۹۸ با بالا رفتن قیمت‌ها، مسکن وارد فاز رکودی شد. اکنون کاهش ۶۴.۶ درصدی تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران که یکی از تعیین کننده‌های بازار مسکن است در تیر ماه سال جاری، نسبت به سال گذشته، باعث شده تا کارشناسان به بررسی دقیق‌تر وضعیت بازار مسکن و پیش‌بینی شرایط آینده بپردازند. در ادامه این مقاله با اکوساختمان همراه باشید.
وضعیت کلی بازار مسکن
بازار مسکن در ایران همواره یکی از تأثیر گذراترین بازارها بر اقتصاد کشور بوده است. نقش تورم رو به رشد آن در بالا بردن تورم در دیگر زمینه‌های اقتصادی گواه این مدعا است. بر همین اساس رکود بازار مسکن و آرامش نسبی آن رکود و آرامش نسبی برخی از دیگر بازارها مانند ارز و طلا را نیز آینده سرمایه گذاری در پی دارد؛ بنابراین تحلیل و بررسی وضعیت بازار مسکن و پیش‌بینی شرایط آینده آن همواره از مهمترین مباحث اقتصادی کشور است. آنچه از اخبار و گفته‌های مسئولین مربوط برداشت می‌شود وضعیت فعلی بازار مسکن شرایطی آشفته و نابسامان و بلاتکلیف دارد. خرید و فروش در این بازار در پایین‌ترین میزان چند سال اخیر خود قرار گرفته است که به نظر تحت تأثیر عدم وجود توان خرید در جامعه است و قیمت‌ها همچنان با حباب‌هایی غیرواقعی روندی فزاینده دارند. کارشناسان قیمت مسکن را از این جهت حبابی و غیرواقعی می‌دانند که نرخ‌ها تنها بر زبان‌های می‌چرخد و عملاً خرید و فروشی در بازار اتفاق نمی‌افتد تا بتوان نرخ تثبیت شده‌ای برای قیمت‌ها عنوان کرد.
سرمایه‌گذاری در بازار مسکن
سرمایه‌گذاری در بازار مسکن از گذشته به عنوان یک سرمایه‌گذاری مطمئن شناخته می‌شد؛ اما با گذشت زمان و ورود بازارهای دیگر به حوزه‌ی اقتصاد، میزان بازده و سود این سرمایه‌گذاری در مقایسه با دیگر بازارها آن را متزلزل ساخت. اکنون موارد مختلف دیگری نیز باعث شده برخی کارشناسان سرمایه‌گذاری در مسکن را چندان منطقی ندانند. یکی از این دلایل اشباع بازار مسکن، برای چند سال آینده است. در واقع به گفته کارشناسان باید به مسکن به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلند مدت نگریست. چرا که سرعت و امکان نقد شوندگی این سرمایه قابل پیش‌بینی نیست.
شاید طی چند سال آینده و به دنبال افزایش قدرت خرید آحاد جامعه و سرپرستان خانوار متقاضی مسکن، بتوان به این مقوله به عنوان سرمایه‌ای به سرعت نقد شونده نگریست. نکته دیگر اینکه سرمایه‌گذاری در بازار مسکن ساده‌تر از سرمایه‌گذاری در بازار ارز، طلا و بورس و فرا بورس است، ریسک‌پذیری بسیار کمتری هم دارد؛ اما سرمایه‌ی اولیه‌ی بسیار بالاتری هم لازم دارد. درنهایت باید گفت، هرچند ممکن است رشد سرمایه در بازار مسکن گاهی به میزان رشد سرمایه در بازار ارز، طلا و بورس نباشد اما مداوم و تقریباً غیر ساکن است. به اصطلاح سود در بازار مسکن آهسته و پیوسته پیش می‌رود. البته طبق آمار صحیح که در سال‌های اخیر بازار مسکن نیز رشدی نجومی تجربه می‌کند.
عوامل مؤثر در بازار مسکن و پیش‌بینی آینده بر اساس آنها
مهمترین عامل تأثیرگذار بر بازار مسکن عرضه و تقاضا است؛ اما طی سال‌های اخیر این فاکتور مهم تحت تأثیر عوامل دیگری قرار گرفته و باعث عدم تحقق بسیاری از پیش‌بینی‌ها شده است. به این ترتیب که در پایان سال ۹۸ گمانه‌زنی‌ها به سمت کاهش قیمت مسکن به دلیل شیوع کرونا و کاهش چشم‌گیر خرید و فروش می‌رفت اما بر خلاف تصور کارشناسان مسکن رشد ۸.۷ درصدی نشان داد و این رشد با ادامه‌ی روند افزایشی کرونا نیز افزایش یافت و رکورد تورم ماهیانه ۱۱.۴ درصد را تا پایان خرداد به نام خود ثبت کرد.
البته عواملی مانند تصویب پرداخت وام های مسکن با شرایط خاص و یا بالا رفتن هزینه ساخت و قیمت مصالح نیز تأثیر در قیمت مسکن دارند. برای مثال اکنون پیش‌بینی می‌شود تصویب قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی با نرخ تصاعدی، تأثیر چشمگیری در کنترل بازار مسکن داشته باشد. بر اساس نظر کارشناسان این قانون اگر منجر به کاهش قیمت‌ها هم نشود به نظر از افزایش بی‌منطق آن نیز جلوگیری می‌کند.
بورس مسکن
بورس از بازارهای سرمایه‌گذاری تثبیت شده کشور است که طی ده سال گذشته نام آن را بیشتر در بین اقشار مختلف جامعه می‌شنویم. بازار بورس در این سال‌ها رفته‌رفته جذابیت سرمایه‌گذاری خود را بیش از پیش به رخ کشید تا جایی که صنایع مختلف به این بازار پیوسته و بازارهای سرمایه به همبستگی با بورس تمایل نشان دادند. بروس مسکن نیز پنجمین بورس کشور بود که با ارزش پایه ۵ هزار میلیارد تومان در تاریخ ۲۰ تیر ۹۹ متولد شد. هدف از تأسیس بورس مسکن ایجاد بستری برای تسهیل معاملات و سرمایه‌گذاری در بازار املاک و مستغلات بود. سرمایه‌گذاران عمده این بازار دولت، بانک‌ها، نهادهای عمومی و بخش‌های خصوصی هستند. بورس مسکن در دو زمینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و مسکن و بورس املاک و مستغلات فعال خواهد بود. بورس املاک و مستغلات بستر فروش دارایی‌های مازاد شرکت‌های دولتی در این زمینه خواهد بود. بورس مسکن اما به عرضه پروژه‌های ساختمانی و حمل و نقل در بازار سهام می‌پردازد. این واگذاری در بورس مسکن که حاصل همکاری وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس است، از طریق واگذاری برگه سهام صورت می‌گیرد و به این ترتیب نقدینگی ساخت این پروژه‌ها تأمین می‌شود. بر اساس طرحی که وزارت راه و شهرسازی در ارتباط با بورس مسکن ارائه کرده هر سهم به عنوان یک متر مربع از پروژه‌هایی که متری عرضه می‌شوند، در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب برای مثال برای یک واحد در طبقه سوم یک ساختمان در ۱۰۰۰ برگه سهام با قیمت مشخص عرضه می‌شود. درصورتی‌که یک فرد تمام برگه‌های عرضه شده برای یک واحد را خریداری کند در پایان پروژه مالک آن خواهد بود. دلیل اجرای این طرح جذب سرمایه‌های خرد اقتصادی جاری در جامعه به سمت بازار مسکن و ایجاد پایداری همزمان برای سرمایه‌های سرگردان و بازار مسکن بوده است.
تأثیر بورس بر بازار مسکن
رشد غیرمنتظره و روزافزون بازار بورس طی یک سال گذشته منجر به ورود بخش عمده سرمایه‌های خرد به این بازار و انباشت نقدینگی در آن شده است؛ بنابراین عدم حرکت نقدینگی به سمت بازار مسکن، رکود این بازار علاوه بر تورم آن را در پی داشته است. می‌توان گفت هرچند افزایش نرخ سکه و ارز افزایش نرخ مسکن را همراه داشته، آن هم پس از ثابت ماند قیمت مسکن برای ۵ سال (۹۲ تا ۹۷) به همراه ثبات نسبی نرخ ارز و طلا، اما این بالا رفتن به معنی خروج از رکود نیست و درواقع بورس به نظر بازار مسکن را در نوعی رکود تورمی فرو برده است. البته به نظر می‌رسد که همبستگی بازار بورس با بازار مسکن و ورود گروه‌های اصلی این بازار مانند گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات و شرکت‌های فعال در زمینه ساخت و ساز به بورس می‌تواند در شکست این رکود مؤثر باشد و با ارائه فهرستی از شرکت‌های انبوه‌سازی املاک و مستغلات پذیرفته شده در بورس تهران و فرا بورس توسط سازمان بورس این امیدواری افزایش یافت. چرا که بر اساس آنچه گفته شد یکی از بازارهای موازی صعودی و مؤثر سال گذشته بازار بورس و فرا بورس بوده، بنابراین انتظار می‌رود همبستگی بازار مسکن با این بازار می‌تواند تأثیر مثبتی بر آن داشته باشد.
نقش معیشت جامعه بر بازار مسکن
گفته شد که در حال حاضر افق پیش روی بازار مسکن به عواملی مانند مدت ماندگاری ویروس کرونا، نرخ نفت، طلا و ارز، شرایط بازارهای موازی مانند بورس و فرا بورس بستگی دارد. البته که عواملی مانند تسهیلات بانکی، قیمت مصالح ساختمانی و میزان تولید مسکن از بازیگران ثابت بازار مسکن هستند؛ اما امروز عاملی مؤثرتر و تعیین کننده‌تر بر بازار مسکن سایه انداخته و آن شرایط معیشتی جامعه است. درواقع حقیقت تلخ و مؤثر در بازار مسکن این است که بخش بزرگی از متقاضیان خرید مسکن و خانه اولی‌ها که می‌توانند زوج‌های جوان و یا خانوارهای پرجمعیت‌تر باشند قادر به خرید خانه نیستند و این میزان تقاضا را که اصلی‌ترین نقش را در هر بازاری بازی می‌کند به حد چشمگیری کاهش می‌دهد. جریان یافتن سرمایه‌های خرد به سمت پرداخت اجاره بها و ودیعه‌های بالای خانه‌های اجاره‌ای کاهش بیشتر خرید و فروش را در پی دارد. همچنین مهاجرت ساکنین کلان‌شهرها به شهرها و شهرک‌های کوچک به رکود بازار مسکن در شهرهای بزرگی مانند تهران دامن می‌زند.
سخن آخر
در پایان، آینده سرمایه گذاری به نظر می‌رسد اختصاص تسهیلات خاص و ویژه‌تر از قبل، به منظور بالا بردن توان خرید خانه اولی‌ها و همزمان کنترل تورم افسارگسیخته قیمت‌ها، حتی در صورت خروج بازار مسکن از رکود، می‌تواند مؤثرترین راهکار برای بهبود شرایط بخش مسکن باشد؛ اما تا تأمین بودجه لازم برای این تسهیلات، بورس مسکن و املاک و مستغلات و همبستگی بازارهای سرمایه، همچنین اجرای طرح مالیات بر خانه‌های خالی می‌تواند نقش آرام‌بخشی موقت را برای خروج این بازار مهم از رکود بازی کند. چرا که آنچه این بازار را وارد رکودی بی‌سابقه کرده، افزایش قیمت‌ها در عین حال کاهش توان خرید اقشار متوسط در نتیجه کاهش نرخ تقاضا نسبت به عرضه است و درمان‌ها موقت ارائه شده هیچ یک راه‌حلی مناسب برای این علت نیستند.
بورس بهترین سرمایه گذاری در یکسال آینده
به گزارش نبض بورس، رضا علوی گفت: اصلاح برخی قوانین معاملاتی در بازار سرمایه، گشایش در مذاکرات بین المللی، رفع شرایط نااطمینانی در اثر کرونا، تصویب بودجه سال ۱۴۰۰ و ورود برخی نامزد‌های انتخاباتی سبب شده تا ابهامات موجود در بازار سرمایه تا حدودی رفع شده و این بازار بهترین محل سرمایه گذاری تا یک سال آینده باشد.
وی در خصوص شرایط به وجود آمده در بازار سرمایه افزود: هر چند سال یک بار بر اثر رشد تورمی که در دارایی‌های شرکت‌ها اتفاق می‌افتد؛ قیمت دارایی‌های شرکت‌ها افزایش پیدا کرده و به دنبال آن قیمت سهام نیز افزایش پیدا می‌کند.
علوی ادامه داد: این افزایش قیمت‌ها سبب ایجاد جهش در شاخص بورس شده و این اتفاق در سال‌های گذشته هر چند سال یک بار اتفاق افتاده؛ به عنوان مثال در سال ۸۲، ۹۰، ۹۱ و از اواخر سال ۹۷ تا مرداد ۹۸ شاهد افزایش شاخص در بازار سرمایه بودیم.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: افزایش قیمت سهام در بازار تا یک جایی منطقی بود، اما از مرحله‌ای به دلیل محدودیت در بازار سرمایه و افزایش تقاضا در این بازار در مقابل کاهش عرضه ها، سهام بیشتر از ارزش ذاتی خود افزایش قیمت داشتند.
علوی افزود: به دلیل هیجاناتی که پول‌های سرگردان در بازار ارز، سکه، خودرو و. ایجاد کردند و سرازیر شدن این سرمایه‌ها به بازار سرمایه و محدودیت‌های این بازار باعث شد تا بورس نتواند جوابگوی پول مردم باشد.
وی گفت: عوامل ذکر شده سبب شد، قیمت سهام از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته و بازار نیاز به اصلاح پیدا کرد.
علوی گفت: وقتی اصلاح در بازار سرمایه شروع شد، تصور افرادی که تازه به این بازار وارد شده بودند و تا به حال تعدیل و اصلاح را در این بازار ندیده بودند، خراب شد و این افراد با بحران روبرو شدند.
وی ادامه داد: این افراد که با بحران روبرو شده بودند در روند طبیعی بورس دخالت کرده و به همین دلیل در آن شرایط اصلاح لازم در بازار انجام نشد و کاهش ارزش شاخص در بورس ادامه پیدا کرد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: در نیمه سال ۹۹, سهامداران با چند متغیر مبهم نیز روبرو شدند که این شرایط مبهم، به روند نزولی بازار دامن زد.
علوی افزود: ابهامات موجود در بازار سرمایه؛ بحث انتخابات در سال ۱۴۰۰ و تغییر سیاست‌های اقتصادی، بودجه سال ۱۴۰۰، تغییر قوانین معاملات بورسی، کرونا و نااطمینانی در سطح بین المللی و همچنین مذاکرات بین المللی از جمله مهمترین شرایطی بود که به روند نزولی بازار دامن زد.
وی گفت: در این شرایط مبهم، مدیریت در سطح کلان نیز به درستی انجام نشد و همه افرادی که مردم را تشویق به ورود به بازار سرمایه می‌کردند به جای آرامش دادن به آنها، دیگر حضور مؤثری نداشته و برخی از آنها هم با صحبت‌های غیرکارشناسی سبب پر رنگ شدن عدم اطمینان مردم شدند.
علوی ادامه داد: این شرایط در کنار تغییر قوانین معاملاتی که فقط سعی در بهتر کردن ویترین معاملات داشت سبب شد اصلاحات در بازار سرمایه طولانی شده و بسیاری از سهامداران تازه وارد دل زدگی پیدا کنند.
وی گفت: در این شرایط، یک عامل مهم در بورس که نقد شوندگی بود با تغییر قوانین دچار مشکل شد و بسیاری از سهامداران در حال حاضر به دلیل این مشکل، فقط درصدد فروش و خروج از بازار سرمایه هستند و دیگر به ارزندگی سهام نیز توجهی ندارند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: پس از اصلاحاتی که اتفاق افتاد، بازار در شرایط کنونی در ۵۰ درصد سهام حالت تعادلی دارد و اگر قوانینی مانند رفع گره معاملاتی به درستی اجرا شود بازار به سمت شرایط بهتری نیز حرکت خواهد کرد.
علوی با اظهار امیدواری نسبت به یک سال آینده بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه از یک مسیر سخت گذر کرده، زیرا برخی از مسائلی که ایجاد ابهام در این بازار می‌کرد برطرف شده است.
وی با بیان اینکه بودجه سال ۱۴۰۰ که جزو بهترین بودجه‌ها برای بازار سرمایه به شمار می‌رود به تصویب رسیده، ادامه داد: شرایط پاندمی آینده سرمایه گذاری کرونا در دنیا و ایران در حال مهار شدن است و به همین دلیل خبر‌های امیدوارکننده‌ای از بازارهای جهانی شنیده می‌شود.
وی گفت: روند خوبی در خصوص مذاکرات در پیش گرفته شده، و در چند روز اخیر ما شاهد گشایش در فروش نفت بودیم و همچنین داوطلبان مطرحی برای ریاست جمهوری نام نویسی کردند که همه این عوامل، باعث شده روزهای پیش رو در بازار سرمایه، امیدوارکننده باشد.
علوی افزود: بازارهایی مثل ارز و سکه به دلیل مذاکرات مثبت بین المللی شرایط خوبی ندارد، بازار ملک به گفته کارشناسان وارد رکود سه ساله شده و با توجه به قوانین مالیاتی که برای بازار ملک به تصویب رسیده، رکود در این بازار شدیدتر شده، بازار خودرو نیز به دلیل قیمت‌های بالا، حباب دارد که در صورت کاهش نرخ ارز؛ این حباب تخلیه خواهد شد، به همین دلیل در یک سال آینده بازار سرمایه می‌تواند رشد بسیار خوبی را تجربه کند.
وی گفت: گذر از بحران‌های ذکر شده مثل کرونا و همچنین رونق شرکت‌ها بعد از مذاکرات، بازار سرمایه بعد از ترمیم نااطمینانی ها، بهترین محل برای نقدینگی مردم است، البته باید متولیان با عملکرد خود این اطمینان را به مردم برگردانند.
علوی اضافه کرد: برخی از اصلاحات در قوانین بازار سرمایه مثل متقارن کردن دامنه نوسان، اجرای قوانین رفع گره معاملاتی و اختیار دادن به شرکت‌های حقوقی جهت اصلاح پرتفوی، این امیدواری را ایجاد کرده که ظرف یک سال آینده مجدداً رونق به بورس برگردد
سرمایه گذاری در بازارهای مالی
در شرایط اقتصادی این روزها و نوسان قیمت‌ها و گران شدن مداوم همه چیز، پس‌انداز پول اصلاً به صرفه نیست و حتماً باید آن را سرمایه‌گذاری کرد تا ارزش پول در برابر تورم حفظ شود، ولی حتی در کشورهایی که تورم زیاد نیست، سرمایه گذاری یکی از مهمترین کارهایی است که مردم با پول‌شان انجام می‌دهند. این موضوع اهمیت سرمایه گذاری در بازارهای مالی را نشان می‌دهد.
سرمایه گذاری چیست؟
سرمایه گذاری یعنی در زمان حال از چیزی بگذریم به امید اینکه در آینده ارزش افزوده‌ای را به دست آوریم. البته اندازه یا کیفیت این ارزش معمولاً دقیقا مشخص نیست. مثلاً پول نقدی که می‌توانیم با آن کالای مصرفی بخریم را صرف خرید سهام یک شرکت می‌کنیم، به این امید که ارزش سهام آن افزایش یابد و در آیند سود ببریم.
چرا باید سرمایه گذاری کنیم؟
به این دلیل که قدرت خریدمان روز به روز در حال کاهش است. پس این فکر که اگر پول‌مان را جمع کنیم و روی هم بگذاریم تا روزی ثروتمند شویم، احمقانه به نظر می‌رسد. قبلاً اگر کسی می‌خواست دارایی‌اش را طوری سرمایه گذاری کند که ارزش آن حفظ شود، یا ملک می‌خرید یا طلا و سکه. اما این روزها پس‌انداز کردن پول به هوای خرید طلا و سکه یا ملک، اصلاً به صرفه نیست، چرا که قیمت‌ها نسبت به درآمدها با سرعت بیشتری افزایش پیدا می‌کنند و تا پول خرید یک سکه جمع می‌شود، ارزش هر گرم طلا و در نتیجه قیمت سکه نسبت به قبل بیشتر شده است. درمورد خرید خودرو و ملک هم همین است.
یعنی پولی که تا دیروز می‌شد با آن یک سکه طلا خرید، حالا نمی‌شود؛ همین موضوع نشان می‌دهد که ارزش دارایی ما هم روز به روز کمتر می‌شود. پس شاید بهتر باشد با گزینه‌های دیگر سرمایه گذاری آشنا شویم که نیاز به سرمایه زیادی ندارند. ولی قبل از آن باید به چند سوال پاسخ دهیم:
هدف‌مان از سرمایه‌گذاری چیست؟
هدف‌ها از سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی یکسان نیست. ممکن است یک نفر کارمندی باشد که هر ماه مقداری از حقوقش اضافه می‌ماند، یا کارمند بازنشسته‌ای که به تازگی سنواتش را گرفته و اگر این پول را توی بانک رها کند، از ارزشش کم می‌شود. حتی ممکن است یک نفر کارمند یک شرکت بزرگ با درآمد بالا یا حتی کارخانه‌دار باشد، اما همیشه این نگرانی را داشته باشد که اگر شرکت یا کارخانه‌اش ورشکست کرد چه می‌شود؟
بنابراین اولین سوالی که قبل از شروع سرمایه گذاری باید از خودمان بپرسیم، این است که از بازار سرمایه چه می‌خواهیم؟
در سرمایه‌گذاری خود چقدر می توانم ریسک کنم؟
یکی از مهمترین عواملی که سرمایه‌گذار باید قبل از شروع سرمایه‌گذاری از آن مطلع باشد، میزان ریسک پذیری خودش است. برخی ترجیح می‌دهند یک مقدار سود ماهیانه بخور و نمیر داشته باشند اما خیال‌شان از اصل سرمایه‌شان راحت باشد و مطمئن باشند چیزی از آن کم نمی‌شود. این گروه احتمالاً سپرده‌گذاری در بانک را ترجیح می‌دهند و به سود سالیانه بانک هم رضایت دارند.
برخی دیگر حاضرند روی پول‌شان ریسک کنند، در صورتی که بدانند حاصل این ریسک می‌تواند یک سوددهی خوب و قابل قبول باشد. در دنیای سرمایه‌گذاری هم قانونی وجود دارد که می‌گوید هر چه ریسک بیشتر باشد، بازدهی و ضرر احتمالی هم بیشتر است.
چه مقدار از پولم را سرمایه‌گذاری کنم؟
مسلماً اینکه یک نفر تمام سرمایه‌اش را روی یک بازار سرمایه‌گذاری کند کار عاقلانه‌ای نیست، چرا که ممکن است رکود سراغ آن بازار برود و قسمتی یا حتی تمام دارایی‌اش را از دست بدهد.
نمی‌توان مشخصاً گفت که سرمایه‌گذار چند درصد از سرمایه‌اش را در کدام بازار سرمایه‌گذاری کند. اما باید اصل تخم‌مرغ‌ها و سبد را رعایت کند. همینکه هیچوقت نباید تمام تخم‌مرغ‌هایش را داخل یک سبد آینده سرمایه گذاری بچیند، چون اگر آن سبد بیفتد، تمام تخم‌مرغ‌هایش می‌شکنند.
بنابراین اگر کسی به هوای افزایش نرخ ارز در بازه‌ای از زمان، خیال کند سود در این بازار است و تمام سرمایه‌اش را به ارز تبدیل کند، ممکن است ناگهان نرخ ارز روند نزولی بگیرد و این سرمایه‌گذار دچار زیان شود.
کجا سرمایه گذاری کنم؟
بعد از اینکه به سوالات قبل پاسخ دادیم، با شناخت مختصری از بازارهای مالی، می‌توانیم محل مناسب سرمایه گذاری را انتخاب کنیم. بانک، ملک، خودرو، طلا و سکه، ارز، ارزهای دیجیتال، بورس و صندوق های سرمایه گذاری بازارهایی هستند که یک سرمایه‌گذار با توجه به شرایطی که دارد، می‌تواند وارد هر کدام از آنها شود.
در بین بازارهای مالی که گفته شد، همگی آشنا هستند و آن بازاری که کمتر از بقیه بین مردم جا افتاده، بورس و صندوق های سرمایه گذاری است. هرچند جدیداً با سودهایی که داشته، افراد زیادی را جذب خود کرده است.
بورس بازاری قانونی است که تحت نظارات سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند و سهام شرکت‌ها در آن عرضه می‌شود. مردم می‌توانند با خرید سهم‌هایی از شرکت‌های مختلف، در آن شرکت‌ها سرمایه گذاری کنند و در سود و زیان آنها سهیم شوند. خرید سهام شرکت‌ها باعث ورود نقدینگی به چرخه اقتصادی آنها می‌شود و تولید رونق می‌یابد.
چرا باید در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
اگر هدف‌تان از سرمایه‌گذاری خوابیدن پولتان نیست و ترجیح می‌دهید سرمایه‌تان را در چرخه اقتصادی به گردش دربیاورید و باعث رونق تولید شوید و این وسط کمکی هم به پیشرفت اقتصاد کشور کنید، سرمایه‌گذاری در بورس بهترین گزینه است.
در کنار این، سرمایه گذاری در بورس مزایایی دارد که دیگر بازارهای مالی ندارند و عبارتند از:
- سرمایه‌گذاری با هر مبلغی : برای شروع سرمایه گذاری در بورس نیاز به یک سرمایه هنگفت ندارید و با چند صد هزار تومان هم می‌توانید وارد این بازار شوید و سود ببرید. حداقل سرمایه مورد نیاز برای ورود به بورس تنها 500 هزار تومان است.
- نقدشوندگی بالا : یکی از ملاک‌های سرمایه گذاری خوب، امکان نقدشوندگی آن است. اینکه سرمایه‌گذار بتواند هر زمان که خواست سرمایه‌اش را از آن بازار خارج کند و آن را تبدیل به پول نقد کند. بورس این امکان را فراهم کرده، طوری که حتی می‌توان خرید و فروش آینده سرمایه گذاری را به صورت اینترنتی انجام داد.
- حفظ سرمایه در مقابل تورم : با خرید سهام شرکت‌ها، چنانچه ارزش دارایی‌های شرکت افزایش یابد، قیمت سهام آن نیز افزایش می‌یابد و به این ترتیب ارزش سهام سرمایه‌گذار هم بیشتر می‌شود. این موضوع باعث می‌شود ارزش سرمایه در مقابل تورم حفظ شود.
- تحت نظارت قانونی : سازمان بورس بر فعالیت بازار بورس نظارت دارد و افرادی که وارد این بازار می‌شوند تحت حمایت قانون هستند، بنابراین امکان کلاهبرداری یا سوءاستفاده از سرمایه افراد وجود ندارد.
بورس بازار مناسبی برای سرمایه گذاری است، اما نیاز به صرف وقت و دانش لازم در این زمینه دارد. یک سرمایه‌گذار باید بداند چه هنگام سهام یک شرکت را بخرد و چه هنگام بفروشد تا ضرر نکند و بیشترین سود ممکن را ببرد. اما همه توانایی یادگیری این دانش تخصصی یا وقت کافی برای بررسی موقعیت‌های مناسب بازار را ندارند. حالا این گروه باید قید سرمایه‌گذاری در بورس را بزنند؟ خیر. راه حل دیگری برای این گروه وجود دارد.
صندوق های سرمایه گذاری مناسب چه کسانی است؟
صندوق های سرمایه گذاری تاسیس شده‌اند برای کسانی که شرایط سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس را ندارند. کسانی که می‌خواهند پول‌شان را در راه تولید سرمایه‌گذاری کنند ولی وقت چک کردن لحظه‌ای قیمت‌ها را ندارند و نمی‌خواهند در صف خرید یا فروش بمانند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری از جمع متخصصین و کاربلدان حوزه سرمایه گذاری در بورس ایجاد شده‌اند تا به نمایندگی از مردم، خرید و فروش‌های‌شان را انجام دهند و آنها را به سود برسانند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری سودهای خرد سرمایه‌گذاران را جمع می‌کنند و همه را در خرید سهام شرکت‌ها یا اوراق بهادار صرف می‌کنند. طوری که نسبت ریسک و بازدهی معقولی داشته باشند و سرمایه‌گذاران هم سود ببرند و هم کم‌ترین ریسک ممکن را از سر بگذرانند.
نتیجه‌گیری
شرایطی را سپری می‌کنیم که بی‌استفاده ماندن چند صد هزار تومان هم صرفه اقتصادی ندارد و بهتر است همان را هم در یکی از بازارهای مالی سرمایه گذاری کنیم. اما قبل از این کار باید تکلیف‌مان را با خودمان مشخص کنیم و ببینیم از از سرمایه‌گذاری‌مان چه می‌خواهیم و چه توقعی از بازار مالی مورد نظرمان داریم. بعد شناختی از بازارهای مالی و فراز و نشیب‌های سود و زیانی که داشته‌اند به دست آوریم و مناسب‌ترین‌شان را انتخاب کنیم. اما اگر حوصله درگیر شدن با اخبار، بالا و پایین شدن قیمت‌ها و استرس کشیدن را نداریم، بهترین گزینه صندوق سرمایه‌گذاری است.
پیش‌بینی کارشناسان از آینده سرمایه‌گذاری در بورس
در شرایطی که شاخص بورس طی روزهای اخیر مجدداً وارد فاز اصلاح شده، کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی‌هایی درباره آینده بازار بورس ارائه کردند.
به گزارش مشرق ، روز گذشته شاخص بورس تهران با افت قابل ملاحظه ۵۳ هزار واحدی، دوباره در کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی قرار گرفت. این در حالی است که پس از اصلاح قابل توجه شاخص بورس از اواخر مرداد تا اوایل شهریورماه (از رقم دو میلیون و ۷۸ هزار واحد به یک میلیون و ۶۰۸ هزار واحد) برای چند روز روند صعودی بورس آغاز شده بود.
به عبارتی، هفته کاری جاری که بعد از تعطیلات و از روز دوشنبه آغاز شده بود نمایانگر اصلاح «مجدد» شاخص بورس بود؛ بر همین اساس، ریزش‌های اخیر بورس این سؤال را به‌وجود آورد که وضع بازار سرمایه چرا این‌گونه شده و تا کی دوام خواهد آورد؛ سؤالی که پاسخ آن را باید در اتفاقاتی که طی شش‌ماهه در بورس افتاد، جست‌وجو کنیم.
بیشترین تغییر مالکیت حقیقی و حقوقی در بازار سهام +عکس
بالاترین و پایین‌ترین رشد قیمت امروز در بورس
از ابتدای سال جاری تا اواخر مردادماه، یعنی در کمتر از پنج ماه شاخص بورس ناگهان از ۵۰۰ هزار واحد تا دو میلیون واحد افزایش یافت (یعنی چهار برابر شد) در شرایطی که اتمسفر اقتصاد ایران اصلا چنین چیزی را اقتضا نمی‌کرد، به‌عنوان نمونه، رشد اقتصادی کشور طبق آمارهای جدید مرکز آمار، در فصل بهار منفی ۳/۵ درصد بوده است!
از سوی دیگر، اگر معیار رشد بورس را هم نرخ تورم در نظر بگیریم، باز هم حدود ۳۰ درصد باید روی قیمت سهم‌ها اثر می‌گذاشت، نه ۳۰۰ درصد! با توجه به این رشد سرسام‌آور - که با حمایت و تلاش دولت رخ داده بود - می‌شد انتظار چنین روزهایی را داشت، چراکه چنین رشدی در قیمت سهم‌ها با هیچ منطقی جور در نمی‌آمد.
پوست موز دولت زیر پای سهامداران
در همین زمینه، محمد کاویانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت: رشد شتابان بازار در سه ماه اردیبهشت، خرداد و تیر سال جاری که بیشتر در سهام‌های دولتی شاهد آن بودیم، سبب رشد بسیار بالای شاخص کل بورس شد. اگر دولت رشدهای این چند ماه را کنترل می‌کرد، شاید شاهد ریزش‌های مردادماه نبودیم.
وی افزود: نباید طی چهار ماه ابتدای سال این حجم از رشد در بازار سرمایه رخ می‌داد. دولت می‌توانست این رشد را طی یک سال در بازار ایجاد کند و به‌اصطلاح بازار را کنترل کند. سرعت رشد شاخص کل در بورس طی این مدت می‌توانست در زمان بیشتری اتفاق بیفتد و این مسئله اصلاح نیز با قدرت کمتری رخ می‌داد.
همچنین، حسین صمصامی، سرپرست وزارت اقتصاد در دولت نهم در برنامه «رهیافت» رادیو اقتصاد گفت: شوربختانه تبلیغات زیادی در آینده سرمایه گذاری رابطه با بازار بورس شد مبنی بر اینکه مردم وارد بورس شوید سرمایه‌گذاری در بورس فلان و بیسار است. این تبلیغات و مباحثی که مطرح شد متأسفانه یک مسیر نادرست و غلطی را برای مردم فراهم کرد.
وی افزود: از همان ابتدا کارشناسان به مردم هشدار می‌دانند خیلی مراقب باشید چون این بازار هیچ تناسبی با بخش واقعی اقتصاد ندارد و طبیعی است که ریزش داشته باشد. وقتی قیمت سهام در بازار به سمت بالا حرکت می‌کند خیلی از مردم برای سرمایه‌گذاری وارد بازار می‌شوند غافل از اینکه بدانند در پشت این پرده چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است.
به‌نظر می‌رسد دولت می‌بایستی در همان ماه‌های اول سال از رشد بی‌رویه بازار سهام جلوگیری می‌کرد و با این اقدام مانع از روند نامتعادل بازار می‌شد. یعنی همان‌طور که الان به حقوقی‌ها گفته شده بفروشند یا نخرند ای‌کاش این اقدامات در همان روزهای نخست سال انجام می‌شد تا هیجان بیجا در بازار شکل نمی‌گرفت. به هر حال سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر بازار وظیفه داشت نسبت به رشد بی‌رویه بازار اقدام منطقی می‌کرد. اما آنچه که مسلم است اینکه رشد سه برابری شاخص طی سه ماه واقعاً قابل توجیه نبود و الان شاخص نیاز به اصلاح دارد.
تازه‌واردان ریسک نکنند
هرچند گمانه‌های مختلفی درباره ادامه روند شاخص بورس وجود دارد، اما اکثر کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند لازمه سود کردن در بورس، نگاه بلندمدت است و نگاه سهامدار نباید به چند روز منفی شدن شاخص باشد. این توصیه هم برای کسانی است که تازه می‌خواهند به بورس وارد شوند و هم برای کسانی که تاکنون در بازار متضرر شدند.
در واقع، اگر کسانی که در بورس متضرر شدند از بازار خارج شوند، به‌طور قطعی دچار زیان شده‌اند اما اگر با صبر و حوصله به‌دنبال سود منطقی باشند، به احتمال بسیار بالا سود خوبی خواهند کرد. کما اینکه باتجربه‌ها حتی در این بازار هم همچنان در سود هستند. بنابراین مهمترین توصیه در شرایط کنونی بازار، پرهیز از رفتار هیجانی و عجله است.
در این‌باره، روح‌ا. دهقان، مدیرعامل شرکت فناوری بورس تهران اظهار داشت: به کسانی که تازه وارد بازار سرمایه شده‌اند و دانش کافی از بازار سرمایه ندارند و یا وقت کافی ندارند توصیه می‌شود بهترین راهکار ورود از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری است و از سهامداری مستقیم در شرکت‌ها که دارای خطرات زیادی است، پرهیز کنند.
وی با بیان اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مجوز سازمان بورس، در سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران اعلام شده و مشکل سوخت پول مردم را ندارد، گفت: این صندوق‌ها تحت نظارت سازمان بورس قرار دارند و برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیاز به کد بورسی هم نیست.
احتمال تعادل بازار سرمایه در مهرماه
با تمام این اوصاف، سؤال دیگری که بسیاری از سهامداران با آن روبه‌رو هستند این است که آینده بازار سرمایه - حداقل تا پایان سال- چگونه خواهد بود. هرچند تاکنون در گزارش‌های متعددی اشاره کردیم که اگر سهامداران صبور باشند، با احتمال بالا سود خوبی خواهند کرد، اما برخی کارشناسان در این‌باره به‌طور دقیق‌تری هم جواب داده‌اند.
در همین زمینه، بهزاد صمدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، اظهار داشت: همچنان وضعیت شاخص خوب نیست. حمایت موقت دستوری مبنی بر جمع کردن صف فروش‌ها اتفاق می‌افتد اما حمایت دستوری در بازار نزولی محکوم به شکست است و یک‌جور فرصت خروج برای بازار ایجاد می‌کنند. وی افزود: بازار همچنان در پروسه اصلاح است و فعلا علائمی مبنی بر بهبود اوضاع شاخص کل مشاهده نمی‌شود. احتمالا بازار در مهرماه به تعادل می‌رسد. زیرا در آن زمان فروش‌های تابستان تمام شده و اواخر مهرماه سودهای محقق‌شده تابستان را شاهد هستیم که می‌تواند به بازار جهت بدهد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در حال حاضر شاخص یک میلیون و ۶۰۷ هزار واحد کف است و اگر از این پایین‌تر رود باید برای اصلاح عمیق‌تر آماده شویم. فعلا هیچ علائم تکنیکالی خوبی مبنی بر بازگشت پرقدرت برای جذب نقدینگی در بازار سرمایه وجود ندارد. در حالی که همه عوامل از جمله قیمت دلار برای رشد بازار فراهم است.
به گزارش رادار اقتصاد، همچنین، سعید راسخی، استاد دانشگاه اظهار داشت: به‌نظر می‌رسد اگر شوک منفی رخ ندهد، بازار بورس و اوراق بهادار به روند صعودی بلندمدت خود ادامه خواهد داد ولی در مسیر با نوسانات متعددی مواجه خواهد شد. البته ریزش بازار چندین بار در گذشته و طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ اتفاق افتاده است و موضوع عجیبی نیست.
نفت سال آینده 100 دلار می‌شود
طبق اعلام بانک سرمایه گذاری مورگان استنلی، قیمت نفت در سال میلادی آینده دوباره به 100 دلار خواهد رسید.
بانک سرمایه‌گذاری مورگان استنلی پیش‌بینی خود از قیمت نفت در سه‌ماهه اول سال آینده میلادی را افزایش داد و اعلام کرد تصمیم ائتلاف اوپک‌پلاس برای کاهش تولید به‌همراه تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه روسیه عرضه نفت به بازار را محدودتر خواهد کرد.
به گزارش تسنیم، ائتلاف اوپک‌پلاس که از سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش از جمله روسیه تشکیل می‌شود، در اجلاس روز چهارشنبه در وین در مورد کاهش تولید روزانه 2 میلیون بشکه نفت به توافق رسید. این ائتلاف طی 2 سال گذشته همواره در حال افزایش تولید بود.
مورگان استنلی طی یادداشتی در روز چهارشنبه اعلام کرد: «پیش‌بینی می‌کنیم بازار نفت در سال آینده میلادی 0.9 میلیون بشکه در روز کسری تولید داشته باشد. این رقم نسبت‌به 0.2 میلیون بشکه‌ای که قبلاً پیش‌بینی شده بود بالاتر است. تخمین زده می‌شود تولید نفت روسیه 1 تا 1.5 میلیون بشکه در روز پس‌از اجرایی شدن تحریم نفتی اتحادیه اروپا کاهش یابد.
این بانک سرمایه‌گذاری پیش‌بینی خود از قیمت نفت در سه‌ماهه اول 2023 را از 95 دلار در هر بشکه تا 100 دلار بالا برد.
قیمت نفت پس‌از اعلام تصمیم اوپک‌پلاس در روز چهارشنبه 1.7 درصد افزایش یافت و در زمان حاضر حدود 94 دلار در هر بشکه معامله می‌شود.
دیدگاه شما