معروفترین پروژههای اسکم و کلاهبرداری در دنیای رمزارزها / از وانکوین تا پای نتورک
حمید خادمی / به عنوان کسی که به جامعه رمزارزها پیوسته احتمالا تا به حال واژه اسکم را در دنیای رمزارزها شنیدهاید و ممکن است حداقل یک پروژه اسکم را در این بازار دیده باشید. از جمله میتوان از پروژههایی چون e2c و foin چرا استلار بخریم؟ که سرمایه بسیاری از افراد را به تاراج بردهاند و اکنون لیدرهای آنان در چنگال قانون گرفتار هستند، نام برد. اگر بخواهیم پروژههای اسکم را دستهبندی کنیم، این پروژهها به دو نوع تقسیم میشوند:
- پروژههای پانزی و هرمی
- شتکوینها
میتوان دسته سومی را هم که با وعده میلیاردر شدن یک شبه به وسیله بیتکوین، سیگنال یا بستههای آموزشی بیارزش را به علاقهمندان میفروشند، به انواع فوق اضافه کرد که البته در ایران نیز کم نیستند. با وعده آموزش میلیاردر شدن در کوتاهترین زمان، به افراد ناآگاه محتوای بیارزشی را میفروشند و متاسفانه این علاقهمندان به محض ورود به بازار رمزارزها ضرر هنگفتی میکنند و بعضا تمام داراییشان را نیز از دست میدهند؛ چراکه اینکار به سالها تجربه و تخصص و ممارست نیاز دارد. برای شروع قبل از هرچیز توجه شما را به سبک کلاهبرداری پانزی و روشهای آن جلب میکنم.
کوینهای پانزی اسکم
دسته اول، پانزی هستند که معروفترین آنها در چند سال گذشته، سه پروژه bitconnect، plustoken و بزرگترین آنها وانکوین است که حدوداً ۳.۷ میلیارد دلار را از سرمایهگذاران به روش عرضه اولیه سکه ربود.
شتکوینها
دسته دوم، شتکوینها هستند که عموماً با وعدههای دروغ و عدم وجود صرفه اقتصادی و نبود تقاضا و بازار لازم و صرفا با تبلیغات، نام یک کوین را بر سر زبانها میاندازند و به سرمایهگذارها میفروشند. این نوع کوین در طول زمان قیمتی چند دههزارم قیمت فروش پیدا میکند و تیم پروژه هم پول را جمع کرده و متواری میشوند. شناخت این دسته بسیار سخت است و شاید ۸۰ تا ۹۰ درصد ارزهای مارکت کریپتوکارنسی این چنین ارزهایی باشند.
در ادامه به معرفی پروژههایی که اخیراً در کشورمان با کمک این دو سبک کلاهبرداری به دنبال چپاول ثروت مردم هستند میپردازیم.
دگکوین
این پروژه یک پروژه پانزی اسکم است و با وعده پرداخت سود ماهیانه ۵ الی ۴۰ درصد که متناسب با میزان سرمایهگذاری افراد تعیین میشود، سعی در جذب سرمایه کاربران دارد. این پروژه خود را یک دفترکل توزیعشده «دگ» نامیده و اسم خود را هم از این dlt برداشته و با وعدههایی چون سریعترین کوین جهان و یک میلیون تراکنش در ثانیه، به بازاریابی میپردازد. علاوه بر جمعآوری سرمایه به روش پانزی، تعدادی از افراد تیم این پروژه نیز از اعضای پروژه تحت تعقیب وانکوین، یعنی بزرگترین پروژه پانزی بازار رمزارزها هستند. از جمله آقای Nils Grossberg مدیر اجرایی پروژه دگکوین که در پروژه وانکوین از لیدرهای استونیایی همین پروژه بوده است.
پروژه ATC
یک شتکوین و پانزی اسکم توسط فردی در کشور هند ۱۸ میلیون دلار از سرمایهگذاران هندی چپاول کرد و با وعده چرا استلار بخریم؟ سود ماهیانه و پرداخت آن به صورت دوسالانه برابر با مقدار سرمایهگذاری فرد به وسیله کوین ATC، بسیاری از سرمایهگذاران را فریفت و اکنون در بقیه کشورها و مخصوصاً ایران نیز نفوذ کرده است. این ارز نه والت دارد نه وایت پیپر و نه گیتهاب؛ فقط با وعده یک کوین که بلاکچین محرمانه مخصوص خودش را دارد و قرار است در آینده فروشگاههای آنلاین جهان از آن استفاده کنند وارد بازار شد؛ درصورتیکه یک توکن استلار است و به لیست صرافی stellar.expert هم افزوده شده، کوین هم نیست، نه بلاکچین خودش را دارد و نه هیچ ارزش کاربردی دیگری. در سال ۲۰۰۸ دولت هند عاملین اصلی این پروژه را بازداشت کرد اما بسیاری از آنها هنوز هم چرا استلار بخریم؟ در سطح بینالمللی درحال فریب افراد ناآگاه هستند.
آریاکوین
این کوین توسط مجموعه پانزی اسکم mrdigicoin که از شناختهشدهترین نامهای پانزی اسکم رمزارزهای فعال در ایران هستند پایهگذاری شد. این تیم با وعده مرج ماینینگ dogecoin یک سرویس cloudmining راه انداخته و میلیاردها تومان از سرمایه هموطنان را چپاول کرده است. پس از مدتی آریاکوین توسط این تیم ایجاد شد تا جهت سوددهی ماهیانه از آن استفاده کند. شیوه کار آنها، جذب سرمایه از کاربران جهت خرید دستگاههای استخراج بیتکوین است. در توجیه اینکه چطور با ماینینگ بیتکوین از هرجای دیگری بیشتر سود میدهد اعلام میکند که ما با مرج ماینینگ ارز dogecoin سود تقریباً ثابت ماهیانه به شما میدهیم. این سود همیشه مثبت است حتی زمانی که ماینینگ بیتکوین عملا به صرفه نباشد. این در حالی است که در طول سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با استفاده از دادههای سایت whattomine.com سود ماینینگ بیتکوین و دوجکوین هر دو صفر و حتی زیر صفر یعنی هزینهبردار بوده است. اما این پروژه همچنان به سوددهی خود ادامه میداد تا اینکه درگاه بانکی آن توسط پلیس فتا بسته شد و تحت پیگرد قرار گرفت.
شما میتوانید با محاسبه درآمد استخراج در ماشینحسابهای ماینینگ پی ببرید که سود پرداختی به شما از درآمد ماین شده هر دو ارز بیتکوین و دوج کوین بیشتر است که خود گویای مورددار بودن آن است. همچنین امسال با شکایت بسیاری از هموطنانمان که پول آنها توسط این پروژه چپاول شده بود عاملین اصلی چرا استلار بخریم؟ در خارج از کشور تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند. البته سایت هنوز با پرداخت رمزارز بهجای ریال کار خود را ادامه میدهد.
کینگمانی
این کوین که توسط یکی از معتبرترین شرکتهای بازاریابی، یعنی نتورک ایران بادران طراحی شده، پانزی اسکم نیست اما دارای خواص یک شتکوین است. از جمله وعدههای فراوان آن، رقابت با بیتکوین بدون هیچگونه گیتهاب و وایتپیپری فقط با ۷ صفحه و بدون هیچگونه توضیحات فنی است! در وایتپیپر این پروژه، عرضه را اینگونه توضیح داده است که سالیانه ۷۰۰ میلیون کوین توسط پروژه جهت سوددهی به عملیات بازاریابی پرداخت میشود. از آنجا که قیمت هر چیزی با میزان عرضه آن رابطه مستقیم دارد، اگر ارزی ۷۰۰ میلیون عرضه سالانه داشته باشد حتی اگر به رتبههای بالای بازار برسد نمیتواند قیمتی بیشتر از یک دلار داشته باشد. این درحالیست که این پروژه قیمت هر ارز را در کیف پولش برای فروش با ۱۴ دلار شروع کرد و تا ۱۸۰ دلار هم افزایش داد.
همچنین پروژه خود را سویسی معرفی کرده اما ۸۰ درصد ترافیک آن در سایت آلکسا متعلق به کاربران کشور ماست. در ضمن این ارز فقط بهوسیله لیدرهای شرکت بادران بازاریابی و تبلیغ میشود.
پروژه doubleway
این یک پروژه پانزی اسکم است که با وعده پرداخت ۰.۰۸ اتریوم پاداش به ازای هر رفرال به وسیله قرارداد هوشمند، سعی در جذب سرمایه کاربران کرده و با این عناوین که شما با افزایش مقدار سرمایه خود میتوانید سطح پاداش رفرال خود را بالا ببرید، کاربران را به سرمایهگذاری بیشتر ترغیب میکند، ولی درنهایت بهجز پرداخت سود از پول سرمایهگذاران به لیدرها چیزی نیست و ادامهدهنده راه بقیه پروژههای پانزی اسکم است. تنها تفاوت این پروژه آن است که با تبلیغات گسترده با استفاده از نام قرارداد هوشمند و بلاک چین اتریوم و باینری آپشن، سعی در بزرگنمایی پروژه خود دارد؛ درست همان مسیری که قبلاً e2c طی کرده بود.
پروژه پای
این پروژه یک کلاهبرداری است که با وعده تنها کوین قابل ماین با موبایل که قابلیت رقابت با بیتکوین را دارد خلق شده که اخیراً در ایران و در میان کاربران موبایل بسیار کاربر جذب کرده است. روش کار به این صورت است که با وعده ماین با موبایل، کاربران را ترغیب به نصب اپلیکیشن کرده و سپس به آنها لینک رفرالی جهت زیرمجموعهگیری برای بالا بردن پاداش استخراج میدهد. کاربران باید توجه کنند که کوینهای قابل ماین با موبایل در این بازار سالهاست که وجود دارند و این یک ویژگی خاص نیست، مانند کوینهای enq و etn.
در ادامه به کاربران اعلام میکند که با خرید توکن ما چرا استلار بخریم؟ در آپ موبایل، سطح خود را جهت پاداش ماینینگ بالا ببرید و از این طریق شروع به جذب سرمایه از مردم میکند. این ارز یک شتکوین است که ارزش کاربردی نداشته و توکنومیک آن ریزشهای بالای قیمتی را در پیش دارد و با روشهای زیرکانه سعی در جذب سرمایه از طریق زیرمجموعهگیری و هرمی و پانزی دارد.
نتیجهگیری
با رشد کاربران جامعه رمزارزها، هر روزه شاهد تعداد بیشتری از پروژههای اسکم هستیم که سعی در چپاول پول سرمایهگذاران دارند. اصول اولیه یک پروژه اسکم به دو بخش پانزیها و شتکوینها تقسیم میشوند. شناسایی یک طرح پانزی ساده است چون ویژگی مشترک همه آنها پرداخت سود ماهیانه یا روزانه و پاداش رفرال است. شتکوینهای دارای ریسک بالای سرمایهگذاری چون کینگمانی و پای نیز با وعدهها و دروغها و بدون پشتوانه علمی و عملی وارد بازار میشوند و سرمایه مردم را به باد میدهند.
باید توجه داشت که شناخت این چرا استلار بخریم؟ پروژهها کار یک متخصص است و از همه سرمایهگذاران تقاضا داریم قبل از سرمایهگذاری در هر زمینهای با یک متخصص باسابقه و معتبر مشورت کنند تا اتفاقی که برای سرمایهگذاران پروژههای اسکم foin و e2c افتاد تکرار نشود.
5 مورد از بهترین ارزهای دیجیتال در سال 2021
در نظرات مقاله سال گذشته تعدادی از کاربران پرسیده بودند که چرا ارزهایی مانند چین لینک را معرفی نکردم که اتفاقاً رشد بسیار فوقالعادهای هم داشت. در پاسخ باید گفت که برای حفظ کیفیت مقاله، تعداد ارزهایی که معرفی میکنم محدود است و قرار نیست ۵۰ یا ۱۰۰ ارز دیجیتال را معرفی کنم تا بالاخره برخی از آنها عملکرد خوبی داشته باشند.
حقیقت این است که بسیاری از جهشها را نمیتوان حدس زد و حتی خوشبینترین طرفدار چین لینک هم فکر نمیکرد که این ارز دیجیتال در یک سال ۷۰۰٪ رشد کند. ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که اگرچه چین لینک در کوتاهمدت توانست چند هزار درصد رشد کند، اما تا حد زیادی هم اصلاح شد و در زمان نگارش این مقاله، عملکرد سالانه اتر و چین لینک تقریباً برابر بوده است.
همچنین هدف من در درجه اول این است که در بازار پرریسک ارزهای دیجیتال، کمترین ریسک ممکن متوجه سرمایهگذاران باشد. بهعنوان مثال، دوج کوین از سال گذشته تا اکنون بیش از ۱,۵۰۰ درصد رشد داشته است که عاملی جز حواشی مربوط به حمایت ایلان ماسک و حمایت قوی از آن در شبکههای اجتماعی ندارد. قطعاً دوج کوین یک ارز دیجیتال جذاب است، اما من نمیتوانستم در مقالهام ارزی را برای سرمایهگذاری بلندمدت معرفی کنم که توسعه چندانی روی آن انجام نمیشود و برنامهای برای آینده ندارد.
فرض این است که ارزهای معرفیشده حداقل برای یکسال سرمایهگذاری شوند و تا پایان یک سال به فروش نرسند.
همچنین برای اینکه تمام موارد این مقاله در یک سطح نباشند و فرصتی هم برای ارزهای دیجیتال کوچکتر باشد، سعی کردم ارزهای معرفیشده فقط متعلق به ردههای اول بازار نباشند. بدیهی است هر چه پایینتر میرویم، پتانسیل رشد بیشتر میشود و ریسک افزایش مییابد.
با در نظر گرفتن تمام نکات فوق، بهترین ارزهای دیجیتال برای سرمایهگذاری در سال ۲۰۲۱ عبارتاند از:
۱. بیت کوین (BTC)
نمیتوان به سبد سرمایهگذاریای که بیت کوین در آن وجود ندارد صفت «خوب» را نسبت داد. پادشاه ارزهای دیجیتال همچنان گزینه اول فعالان این حوزه است و انصافاً طی این سالها هیچ سرمایهگذاری نبوده است که پاداش صبرش را نگرفته باشد.
در زمان نگارش این مقاله، بیت کوین با داشتن سلطه ۶۱ درصدی بر بازار (نسبت ارزش کل بیت کوین به تمام بازار) با اقتدار در صدر بازار ارزهای دیجیتال قرار دارد و قیمتها اغلب اوقات همگام با بیت کوین جابهجا میشوند.
اولینبودن بیت کوین، محبوبیت بینظیر، امنیت فوقالعاده بالا (بیشترین قدرت پردازش که از سمت ماینرها تأمین میشود)، جامعه گسترده و حامیان مشهور از جمله مواردی هستند که باعث شدهاند کسب جایگاه بیت کوین برای سایر ارزهای دیجیتال یک رویا باشد.
در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ تعداد زیادی از شرکتهای بزرگ دنیا بیت کوین خریداری کردند؛ آرزویی که بعد از ۱۲ سال محقق شد. همچنین مسترکارت، پی پل و ویزا، دو غول پرداختهای اینترنتی که زمانی بیت کوین را به تمسخر میگرفتند، اعلام کردند قصد دارند ارائه خدمات مربوط به بیت کوین را آغاز کنند. از طرف دیگر، حامیان این ارز دیجیتال بهشدت افزایش پیدا کردند تا جایی که ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان، نام بیت کوین را به بیوی توییتر خود اضافه کرد و شرکت او یعنی تسلا، ۱.۵ میلیارد دلار بیت کوین خریداری کرد.
اگر قرار باشد فقط یک ارز دیجیتال را برای سرمایهگذاری بلندمدت انتخاب کنید، از نظر من آن ارز باید بیت کوین باشد.
۲. اتر (ETH)
اتریوم همچنان با اختلاف محبوبترین پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز است.
با توجه به نقش پررنگ قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز در حوزه بلاک چین، اگر بخواهیم بین تمام میزبانان قرارداد هوشمند (مانند پولکادات، ایاس، ترون و …) یکی را انتخاب کنیم، کمریسکترین گزینه اتریوم است. همچنان بیش از ۸۰٪ از توکنهای بازار روی اتریوم منتقل میشوند و تعداد برنامههای غیرمتمرکز اتریوم نسبت به سایر پلتفرمها بسیار بیشتر است. بهطور کلی دیگر پلتفرمها در مقابل اتریوم از نظر مقبولیت همچنان حرفی برای گفتن ندارند.
در سال ۲۰۲۰ اتریوم بسیار موفق بود. مطابق انتظار فاز صفر بهزورسانی مهم این شبکه یعنی اتریوم ۲.۰ پیادهسازی شد و با صعودیشدن تمام بازار، عملکرد اتر از بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر بهتر بود. قیمت هر واحد اتر با بیش از ۷۰۰٪ رشد سالانه در زمان نگارش این مقاله بیش از ۱,۷۰۰ دلار است و رکورد تاریخی جدیدی را به ثبت رسانده است.
اگرچه در زمان نگارش این مطلب تحلیلگران زیادی انتظار دارند قیمت اتر پس از رشد شدیدی که داشته است کاهش پیدا کند، برخی دیگر از کارشناسان معتقدند این برای اتریوم تازه ابتدای راه است.
اتریوم، ارز دیجیتال شماره دو بازار، جایگاه دوم این فهرست را هم به خود اختصاص میدهد.
۳. بایننس کوین (BNB)
این رتبه میتوانست متعلق به پولکادات یا کاردانو باشد. پولکادات بهعنوان یکی از جدیترین رقبای اتریوم با قدرت وارد میدان شده است و کاردانو هم طی دو سال اخیر با یک دوره ثبات کمنظیر به راه خود ادامه داده است. با این حال، همان طور که در ابتدای این مقاله اشاره کردم، قصد ندارم به قولی چشم بسته غیب بگویم و دهها ارز دیجیتال را وارد مقاله کنم تا بالاخره یکی از آنها به سوددهی برسد. از نظر من، پولکادات و کاردانو برای سرمایهگذاری انتخابهای خوبی هستند، اما ترجیح دادم که با وجود اتریوم از دستهبندی «میزبانان قراردادهای هوشمند»، بقیه موارد را به پروژههای دیگر اختصاص دهم. بنابراین بایننس کوین، ارز دیجیتال اختصاصی صرافی بایننس، انتخاب سوم من است.
همچنان هیچ کس جلودار بایننس نیست. در سال ۲۰۲۰ ادامه موفقیت این شرکت (که حالا دیگر به صرافی محدود نمیشود) موجب شد قیمت BNB با رکوردشکنی تاریخی به بالای ۱۰۰ دلار برسد.
صرافی بایننس بزرگترین صرافی حال حاضر جهان است و مدام فاصله خود را با رقبای دیگر خود بیشتر میکند. این شرکت خدمات خود را در حوزههای دیگر از جمله استخر استخراج، استخر سهامگذاری، پرداختها، کیف پول و … گسترش داده است و حالا دیگر نه تنها در میان صرافیها بلکه در تمام این صنعت یک شرکت غولپیکر محسوب میشود.
بلاک چین اختصاصی بایننس (که ارز دیجیتال اصلی آن BNB است) با سرعت زیادی در حال محبوبیت است و توکنهای زیادی روی آن عرضه شده است. حالا دیگر کاربرد BNB فقط محدود به داخل صرافی بایننس و دریافت تخفیف معاملات نیست. علاوه بر این، اغلب برنامههای سوزاندن کوین که با هدف تنظیم بازار این ارز دیجیتال انجام میشود، سر موقع انجام شده است.
طبق شواهد، بایننس کوین در میان ارزهای دیجیتال طبقه «صرافی» بهترین گزینه برای سرمایهگذاری است، اما نباید فراموش کرد که این ارز دیجیتال بهشدت وابسته به صرافی بایننس است و اگر اتفاق بدی برای این صرافی رخ دهد، میتواند برای بایننس کوین هم فاجعهبار باشد. اگر به آینده بایننس امیدوار نیستید، میتوانید سرمایهگذاری روی توکن Uniswap را در نظر بگیرید که در حال حاضر بزرگترین صرافی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال است.
۴. استلار (XLM)
پس از ناکامی XRP بهدلیل شکایت کمیسیون بورس آمریکا (SEC)، همه نگاهها به استلار، رقیب قدیمی ریپل، دوخته شده است.
در سال ۲۰۱۴، جد مککالب که خودش یکی از بنیانگذاران اصلی ریپل بود و در موفقیت این شرکت نقش مهمی داشت، بهدلیل اختلافات بر سر آینده این شرکت، از آن خارج شد و به سراغ توسعه استلار رفت. از آن زمان تاکنون استلار همواره رقیب جدی ریپل بوده است.
استلار سازوکاری مشابه با ریپل دارد، اما تمرکززدایی در آن بیشتر است و اختیارعمل بیشتری را در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی میگذارد. با استفاده از این شبکه اشخاص، کسبوکارها و حتی دولتها میتوانند دارایی دیجیتال خود را ایجاد و مدیریت کنند.
خیلی زود پس از اعلام خبر شکایت SEC از ریپل و حذفشدن XRP از فهرست بسیاری از صرافیهای بزرگ آمریکایی، قیمت استلار (XLM) فقط طی یک هفته حدود ۱۹۰٪ جهش را تجربه کرد و این موضوع دوباره همبستگی منفی استلار و ریپل را نشان داد.
روند شکایت SEC از ریپل احتمالاً بسیار طولانی خواهد بود، اما اگر سرانجام کمیسیون بورس آمریکا پیروز شود که احتمال خیلی زیادی هم دارد، میتوانیم شاهد اوجگیری استلار باشیم.
۵. فایل کوین (FIL)
ایده ذخیرهسازی فایلها روی بلاک چین مدتهاست که توسعهدهندگان زیادی را درگیر خودش کرده است. فایل کوین در حال حاضر بزرگترین پروژه برای تحقق این ایده است.
بهبیان ساده فایل کوین قرار است ذخیرهسازی غیرمتمرکز داده را برای افراد و کسبوکارها ممکن سازد. در حقیقت در فایل کوین اعتبارسنجها یا همان ماینرها، به سیستم فضای ذخیرهسازی (هارد) اختصاص میدهند تا از آنها برای ذخیره داده استفاده شود.
پروژه فایل کوین در سال ۲۰۱۷ معرفی شد و با جذب ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه، یکی از موفقترین پیشفروشهای توکن (ICO) در تاریخ ارزهای دیجیتال شد. تا سال ۲۰۲۰ همهچیز بر وفق مراد این پروژه بود و در همان سال هم راهاندازی شد. در ابتدای راهاندازی شبکه اصلی فایل کوین قیمت FIL، ارز دیجیتال شبکه فایل کوین، بهشدت افزایش پیدا کرد که ناگهان یک اتفاق غیرمنتظره رخ داد. کنارهگیری بسیاری از ماینرها بهدلیل منطقینبودن فعالیت در این سیستم باعث شد قیمت این ارز دیجیتال کاهش شدیدی را تجربه کند.
حالا توسعهدهندگان فایل کوین در تلاش هستند مشکلات فنی قبلی این پروژه را بهبود بخشند. بسیاری از کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال درباره آینده فایل کوین بسیار خوشبین هستند و معتقدند قیمت آن بسیار پایینتر از قیمت واقعی آن است.
با توجه به افزایش روزافزون اهمیت ذخیرهسازی غیرمتمرکز فایل و وضعیت فعلی فایل کوین، این پروژه در رده پنجم فهرست ما قرار گرفته است.
دیدگاه شما