انواع اوراق بهادار

اوراق مشارکت چیست و نحوه خرید و فروش آن در بازار سرمایه ایران

اوراق مشارکت ، اوراقی است که دولت، پس از انقلاب اسلامی به منظور تامین منابع مالی اقدام به انتشار آنها نمود. قوانین مربوط به انتشار این اوراق در مهر ماه سال 1376 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در شهریور ماه سال 1377 به پیشنهاد امور اقتصادی و دارایی به اجرا درآمد. این اوراق به منظور کنترل بازار پول و تامین منابع مالی پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت ، به اوراقی گفته می‌شود که براساس قانون به صورت بانام و بی‌نام منتشر می‌شوند. این اوراق در زمان مشخص و به قیمت اسمی در اختیار خریداران قرار می‌گیرند. خریداران این اوراق با توجه به قیمت و زمان مورد نظر اقدام به خرید آنها می‌نمایند. به عبارت دیگر، این اوراق نوعی بدهی است که ناشر با انتشار آنها متعهد می‌شود، براساس زمان تعیین شده، وجه مشخصی را به عنوان سود اوراق به خریدار پرداخت نماید. خرید و فروش اوراق مشارکت به صورت مستقیم یا توسط سازمان بورس اوراق بهادار انجام می‌شود.

شرکتهای مجاز به انتشار اوراق مشارکت

برخی شرکتها به منظور تأمین منابع مالی، تولید، توسعه طرح‌های خدماتی و ساختمانی، تامین مواد اولیه و… اقدام به انتشار اوراق مشارکت می‌نمایند. شرکتهای دولتی، شهرداریها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، شرکتهای وابسته به دستگاههای ذکر شده، شرکتهای سهامی عام و خاص و شرکتهای تعاونی از جمله شرکتهای مجاز به انتشار این اوراق می‌باشند.

انتشار این اوراق به این صورت است که شرکتها پروژه‌ای را ارائه می‌دهند؛ با ارزیابی این پروژه، مجوز انتشار اوراق، مطابق با قانون صادر می‌شود. شرکتهای منتشر کننده این اوراق، معمولاً میزان سوددهی را 3% تا 5% بیشتر از سود بانکی در نظر می‌گیرند. این کار، اشتیاق سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی برای سرمایه‌گذاری در خرید اوراق مشارکت را افزایش می‌دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سایر اوراق به مقاله اوراق تسهیلات مسکن مراجعه کنید.

مهمترین عامل خرید اوراق مشارکت

مهمترین ویژگیهای این اوراق نسبت به سایر اوراق بهادار، تضمین در پرداخت سود می‌باشد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران این اوراق اطمینان دارند که در بازه زمانی تعیین شده، سود مشخصی به عنوان سود علی‌الحساب دریافت می‌کنند. این سود تضمینی را شرکتها تقبل نمی‌کنند؛ در نتیجه، تضمین این سود توسط بانکها و مؤسسات مالی و دولتی انجام می‌شود. با توجه به این شرایط، سرمایه‌گذاران از دریافت سود خود اطمینان کافی دارند. این امر سبب ترغیب سرمایه‌گذاران نسبت به خرید این اوراق می‌شود.

انواع اوراق مشارکت

اوراق منتشر شده در ایران به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• اوراق مشارکت بانک مرکزی
• اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی
• اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفته شده بورسی و غیربورسی

۱-اوراق مشارکت بانک مرکزی

این اوراق به منظور اجرای سیاستهای اقتصادی دولت، توسط بانک مرکزی منتشر می‌شوند؛ همچنین در سازمان بورس اوراق بهادار قابل معامله بوده و توسط بانکهای عامل، قابل بازخرید می‌باشند.

۲-اوراق مشارکت وزارتخانه ‌ها و شرکت‌ های دولتی

این اوراق به منظور تأمین منابع مالی پروژه‌های عمرانی، توسط وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی انتشار می‌یابند؛ این اوراق در سازمان بورس اوراق بهادار قابل معامله نبوده و توسط بانکهای عامل، قابل بازخرید می‌باشند.

۳-اوراق مشارکت شرکت‌ های پذیرفته شده بورسی و غیر بورسی

این اوراق به منظور تأمین منابع مالی، توسط شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار منتشر شده و قابل معامله می‌باشند. این اوراق انواع مختلفی انواع اوراق بهادار دارد، در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:

به کسر

سرمایه‌گذاری در این اوراق به صورت کوتاه مدت می‌باشد. سود این اوراق از تفاوت قیمت خریداری شده و قیمت زمان سررسید، به دست می‌آید.

با نام و بی نام بودن اوراق مشارکت

بی نام و بانام بودن این اوراق در اطلاعیه انتشار پیدا می‌کند. اوراق بانام تنها به نام خریدار بوده و در صورت گم شدن برگه، امکان خرید و فروش مجدد آن وجود ندارد؛ در صورتی که اوراق بی نام، همانند چک حامل می‌باشند؛ در نتیجه، نسبت به نگهداری آنها باید دقت کافی داشت.

قابل تبدیل بودن به سهام

اوراقی است که در زمان سررسید و یا افزایش سرمایه به سهم تبدیل می‌شوند. البته تصمیم‌گیری در مورد تبدیل اوراق به سهام در مجمع فوق‌العاده صاحبان سهام تأیید شده و توسط ناشر انتشار می‌یابند.

قابل تعویض بودن با سهام

با سررسید زمان این اوراق، به جای پرداخت مبلغ اصلی، این اوراق با سهام سایر شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار معاوضه می‌شوند. این اوراق، توسط شرکتهای سهامی عام منتشر می‌شوند.

تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت

با توجه به شباهتهای فراوانی که میان اوراق مشارکت و اوراق قرضه وجود دارد، تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند که به شرح زیر می‌باشند:

• اوراق مشارکت به منظور تأمین منابع مالی طرح‌ها انتشار می‌یابند، در حالی که اوراق قرضه به صورت وام بوده و در خرید آنها الزامی به تامین منابع مالی نمی‌باشد.
• در اوراق مشارکت ، سودی با عنوان علی‌الحساب در پایان سررسید پرداخت می‌شود، در حالی که در اوراق قرضه چنین سودی وجود ندارد.
• ناشر اوراق مشارکت ، لازم است عملکرد اجرایی خود را در دوره مشخص بیان کند، در حالی که این کار برای ناشران اوراق قرضه الزامی نمی‌باشد.
• اوراق مشارکت تنها با مبلغ اسمی قابل انتشار است، در حالی که اوراق قرضه به کسر یا صرف نیز منتشر می‌شوند.
• پرداخت سود تضمینی اوراق مشارکت ، بر عهده دولت و یا ضامن آن می‌باشد، در حالی که در اوراق قرضه بر عهده خود شرکت می‌باشد.

نحوه خرید اوراق مشارکت

براساس دستورالعمل‌ها، لازم است ناشران، بانکی را به عنوان بانک اصلی معرفی کنند. پس از انجام این کار، سرمایه‌گذاران برای خرید به بانک مورد نظر مراجعه کرده و خرید خود را انجام می‌دهند. همچنین واریز سود دوره‌ای و دریافت اصل وجه در پایان زمان سررسید، توسط بانک مربوطه انجام می‌شود. بنابر دستورالعمل‌های سازمان بورس اوراق بهادار، خریداران ملزم به دریافت کد سهامداری می‌باشند. قیمت اسمی این اوراق یک میلیون ریال می‌باشد. هر سرمایه‌گذار باید حداقل ۱۰ برگه (۱۰ میلیون ریال) خریداری کرده تا این اوراق به آنها تعلق گیرد.

این اوراق به دو صورت قابل معامله می‌باشند. زمانی که این اوراق، توسط دولت انتشار می‌یابند، سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش آنها به بانک مراجعه می‌کنند؛ در صورتی که در برگه، عنوان بازخرید ذکر نشود، این اوراق قابل فروش نخواهند بود. زمانی که این اوراق، توسط سازمان بورس عرضه شود، خریداران می‌توانند از طریق حساب آنلاین معاملاتی و یا سفارش اینترنتی اقدام به خرید و فروش نمایند.

نرخ سود اسمی سود، علی‌الحساب و سود قطعی

اوراق مشارکت از نظر پرداخت سود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
– اوراق بدون پرداخت سود
– اوراق با پرداخت سود دوره‌ای
در صورتی که این اوراق را در روزهای نخست خریداری کنید، نرخ سود دریافتی، سود اسمی خواهد بود. اگر خرید با انواع اوراق بهادار توجه به قیمت عرضه و تقاضا انجام شود و اوراق تا زمان سررسید نگهداری شود، نرخ سود دریافتی، سود سررسید (ATM) می‌باشد.

سود تضمینی به صورت علی‌الحساب به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود؛ به این صورت که در پایان پروژه و در زمان سررسید، ناشر وظیفه دارد سود پروژه را محاسبه نماید. در صورتی که سود پروژه بیشتر از سود علی‌الحساب باشد، مابه‌التفاوت آن به خریدار پرداخت می‌شود. همچنین انواع اوراق بهادار اگر سود پروژه کمتر از سود علی‌الحساب باشد، پرداخت خسارت و زیان بر عهده ضامن اوراق مشارکت می‌باشد. این اوراق هم در بازار بورس و هم در بازار فرابورس انتشار می‌یابند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به سایت فرابورس به نشانی www.ifb.ir مراجعه نمایید.

کارمزد و مالیات خرید و فروش اوراق مشارکت

طبق ماده ۷ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت ، میزان مالیات تعلق گرفته به سود و مبلغ پرداختی این اوراق 5% می‌باشد. میزان کارمزد خرید ۰٫۰۰۰۷۲۶ و میزان کارمزد فروش ۰٫۰۰۰۷۷۴ و در مجموع، میزان کارمزد خرید و فروش ۰/۰۰۱۵ می‌باشد. افرادی که مشمول پرداخت مالیات می‌شوند،لازم است حداکثر به مدت ۱۰ روز پس از گذشت تاریخ پرداخت، نسبت به واریز اقدام نمایند. این واریزی به حسابی که توسط خزانه‌داری کل تعیین شده است، انجام و سی روز انواع اوراق بهادار پس از تاریخ واریز به سازمان مالیات ارائه می‌شود. طبق مقررات، در عرضه اولیه اوراق مشارکت ، ناشر پذیرفته شده، کارمزد خرید و فروش را متقبل می‌شود.

جدولهای زیر کارمزد خرید و فروش در بازارهای مختلف را نشان می‌دهد:

شرکت بورس اوراق بهادار

نوع معامله	صکوک اجاره	اوراق مشارکت
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴	۰٫۰۰۰۷۷۴
مجموع	۰٫۰۰۱۵	۰٫۰۰۱۵

شرکت بازارگردانی و فرابورس ایران

نوع معامله	اوراق مشارکت ، صکوک اجاره، اوراق خزانه اسلامی
خرید	۰٫۰۰۰۷۲۶
فروش	۰٫۰۰۰۷۷۴
مجموع	۰٫۰۰۱۵

نوع معامله	انواع صکوک، اوراق مشارکت و گواهی سپرده در معاملات بازارگردان
خرید	۰٫۰۰۰۷۴۴۴
فروش	۰٫۰۰۰۱۱۱۳

ویژگی‌ های اوراق مشارکت

• این اوراق از طریق شعب بانکهای معرفی شده و یا از طریق کارگزاران بورس اوراق بهادار، قابل خرید و فروش می‌باشند.
• هر برگه از اوراق دارای قیمت اسمی ۱/۰۰۰/۰۰۰ ریال می‌باشد.
• هر برگه نشان دهنده میزان مشارکت خریدار در طرح سرمایه‌گذاری می‌باشد.
• سه روز پیش از زمان سررسید اوراق، نماد آن برای پرداخت سود متوقف و یک روز پس از پرداخت سود، این نماد بازگشایی می‌شود.
• سود تعلق گرفته به خریدار، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب بانکی مربوطه واریز می‌شود.
• بازارگردان وظیفه دارد تمام سفارشات فروش را به مبلغ اسمی در هر روز خریداری کند؛ در نتیجه، این اوراق از نقدشوندگی بالایی برخوردار می‌باشند.
• در صورتی که اوراق را زودتر از سه روز به فروش برسانید، کارمزد آن از سود حاصله کم شده و در نتیجه، بازده منفی خواهیم داشت.
• این اوراق به عنوان وثیقه میان طرفین معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکتهای دولتی، شهرداریها و سایر دستگاههای اجرایی پذیرفته می‌شود.

اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟

اوراق مشارکت برای افرادی که ریسک‌پذیری کمی دارند و مایل به کسب سود ثابت در سه ماه، شش ماه و یا یکسال هستند، مناسب می‌باشد؛ در صورتی که خرید سهم برای افراد ریسک‌پذیر و آشنا با نوسانات بازار بورس، مناسب می‌باشد. تفاوت اوراق و سهام شامل موارد زیر می‌باشد:

• خرید اوراق با زمان و سود تضمینی مشخصی همراه است، در حالی که سود سهام از طریق افزایش سرمایه و یا سود سالانه تأمین می‌شود.
• این اوراق تا زمان مشخصی معتبر بوده، در حالی که سهام زمان محدودی ندارد.
• حداقل میزان سرمایه گذاری در اوراق مشارکت ، یک میلیون تومان و در سهام پانصد میلیون تومان می‌باشد.
• این اوراق نیاز به صرف وقت و تحلیل برای کسب سود ندارند، در حالی که سهام نیازمند صرف وقت، تحلیل و پیگیری بازار می‌باشد.
• اوراق مشارکت ، دارای سود با ریسک کم و همچنین تضمین بازگشت سود می‌باشند، در حالی که سهام دارای ریسک و پتانسیل سود بالا و بدون تضمین بازگشت پول می‌باشد.

حال با توجه به مزیت‌ها و ویژگی‌هایی که در خصوص سهام و اوراق مشارکت بیان شد، لازم است افراد شخصاً نسبت به خرید سهام یا اوراق تصمیم‌گیری نمایند.

نتیجه‌ گیری

با توجه به مطالب گفته شده، خرید اوراق مشارکت ، نوعی سرمایه‌گذاری با سود و ریسک پذیری بسیار پایین و در واقع، نوعی سرمایه‌گذاری ایمن می‌باشد. سود حاصل از این اوراق نسبت به بانکها مناسب‌تر و همچنین، پرداخت سود آنها تضمین شده می‌باشد؛ زیرا در صورت زیان، سود علی‌الحساب از طرف دولت و یا ضامن اوراق، پرداخت خواهد شد. از دیدگاه شرکتها خرید اوراق بهترین روش برای تامین منابع مالی پروژه‌ها می‌باشد. از این اوراق به عنوان وامی بلندمدت به همراه بازپرداخت تا زمان سررسید نیز استفاده می‌شود.

در این مقاله با بیان تفاوت اوراق مشارکت با سایر اوراق و سهم، این امکان برای سهامداران فراهم می‌شود که با توجه به خواسته‌های خود در مسیر سرمایه‌گذاری صحیح حرکت کنند.

آشنایی با اوراق سهام

اوراق سهام یکی از مواردیست که این روزها به دلیل افزایش محبوبیت بورس و سهام در دنیای اقتصاد و افراد زیادی که در آنها سرمایه گذاری کرده و یا تمایل به سرمایه گذاری دارند، بحث برانگیز شده. البته عده زیادی از افراد ممکن است بدون آگاهی و تجربه وارد بورس شده و با انجام دادن اقدامات ناآگاهانه باعث ضرر زدن به خود شوند. به گفته وکیل تجاری در اصفهان، سهام یک نوع از اوراق بهادار است که بیشترین میزان معاملات در بورس را دارد. از این جهت موسسه حقوقی در اصفهان لازم دانست تا به یکی از اصلی ترین موارد در بازار بورس یعنی اوراق سهام بپردازد، و به این طریق اطلاعات افراد کمی در این زمینه افزایش پیدا کند. اهمیت سهام در بازار بورس به میزانی است که آن را با نام بازار سهام نیز می شناسند.

اوراق بهادار به چه معناست؟

کمی بالاتر بیان کردیم که اوراق سهام یکی از انواع اوراق بهادار است، اما اوراق بهادار چیست؟ وکیل امور تجاری در تعریف اوراق بهادار می گوید اوراق بهادار یک سند یا برگه ای است که ارزش مالی داشته و قابل تبدیل به پول نقد است و همچنین قابلیت خرید و فروش دارد.
ممکن است اوراق بهادار بی نام باشد که در این صورت هرکس که این سند را در دست داشته باشد، مالک آن شناخته می شود. و یا با نام باشد که در این حالت بر روی این ورقه بهادار نام مالک درج خواهد شد.
اوراق بهاداری که در بورس قابلیت معامله را دارند به شرح زیر هستند:

1. اوراق بدهی همچون: سند بدهی بانک، اوراق قرضه و سهام قرضه
2. اوراق مشارکت
3. اوراق سهام
4. قراردادهای آتی ، اختیار معامله و پایاپای

اما سهم یعنی چه؟

به پیشنهاد وکیل اصفهان همین ابتدا باید در تعریف سهم گفت که هر شرکت سرمایه ای دارد که این سرمایه به قسمت های مساوی تقسیم می شود، این قسمت های تقسیم شده از سرمایه سهم نامیده می شود. در حقیقت هر سهم کوچک ترین واحد مالکیت در یک شرکت است. به عنوان مثال اگر سرمایه ی یک شرکت یک میلیارد تومان باشد و این سرمایه به هزار قسمت تقسیم شود، هر یک میلیون تومان، یک سهم از سرمایه ی این شرکت خواهد بود. چنانچه کسی ۱۰ میلیون تومان سهام این شرکت را خریداری کند، صاحب ۱۰ هزارم از سرمایه ی شرکت می باشد.
در یک تعریف ساده تر سهم، ميزان مالکيت فرد از يک دارايي را نشان می دهد.

برگه یا ورقه سهام چیست؟

طبق بیانات وکیل متعهد در اصفهان ورقه یا برگه سهام به سندی گفته می شود که شرکت آن را منتشر می کند و مالکیت صاحب سهم را به نسبت سرمایه ی شرکت نشان می دهد.

مندرجات برگه سهام

به موجب ماده ۲۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت:« اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین میشوند برسد.» در ماده ی ۲۶ از همین قانون نیز آمده است:« در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:

• نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکت‌ها
• مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن
• تعیین نوع سهم
• مبلغ اسمی سهم و مقدار پرداخت شده آن به حروف و با اعداد
• تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است.»

اما این نکته را نباید فراموش کرد که تنها شرکت های سهامی هستند که سرمایه آن ها به اوراق سهام تقسیم می شود و این قابلیت را دارد که در بازار بورس مورد معامله قرار بگیرد. در شرکت های سهامی مسئولیت صاحبان سهام تنها به میزان آورده ی آن هاست و به همان میزان در سود و زیان شرکت سهیم هستند.
شرکت هاي سهامي، به دو دسته تقسيم مي شوند:

بنا بر گفته ی وکیل تجاری در اصفهان شرکت سهامی عام به شرکتی گفته می شود که قسمتی از سرمایه مورد نیاز آن را مردم از طرق پذیره نویسی تأمین می کنند. حداقل سرمایه مورد نیاز برای تأسیس شرکت سهامی عام ۵ میلیون ریال معادل ۵۰۰ هزار تومان است.
مهم ترین شرط برای عرضه کردن سهام در بازار بورس این است که شرکت مزبور از نوع شرکت سهامی عام باشد.
1. شرکت‌هاي سهامي خاص:
   اما شرکت سهامي خاص، به شرکتي گفته می شود که موسسین خود تمام سرمایه ی شرکت را تأمین می کنند و در نتیجه سهمی برای پذیره نویسی عرضه نمی شود. حداقل سرمایه ی لازم برای تأسیس شرکت سهامی یک میلیون ریال معادل ۱۰۰ هزار تومان است.

اوراق سهام چه انواعی دارد؟

بنا بر اظهارات وکیل متخصص در امور تجاری اوراق سهام به انواع متعددی تقسیم انواع اوراق بهادار بندی می شود از جمله: اوراق سهام با نام، اوراق سهام بی نام، اوراق سهام انتفاعی و در نهایت اوراق سهام ممتاز. در ادامه به تعریف هر یک از این اوراق می پردازیم.

اوراق سهام با نام

وکیل امور تجاری در اصفهان اوراق سهام با نام را به این شکل تعریف می کند: اوراق سهام با نام برگه ی سهمی است که در آن نام و مشخصات صاحب سهم درج شده است و در دفتر ثبت سهام نیز مشخصات صاحب سهم قید می شود. چنانچه شخص صاحب سهم تمایل داشته باشد که سهم خود را منتقل کند ضرورت دارد که مشخصات انتقال گیرنده ی سهم در دفتر ثبت سهام درج شود و انتقال دهنده نیز آن را امضا کند. در صورتی که این انتقال در دفتر ثبت سهام درج نشود این انتقال تنها میان طرفین معتبر بوده و در برابر شرکت و دیگر اشخاص اعتبار ندارد.
این اوراق دارای مزایایی به این شرح است:

• چنانچه این اوراق به سرقت برود و یا گم بشود و یا حتی جعل بشود، به راحتی می توان مالک اصلی سهم را شناخت.
• اگر اوراق سهام یک شرکت از نوع با نام باشد، شرکت تسلط بیشتری بر روی صاحبان سهام داشته و آن ها را می شناسد.
  وکیل تجاری این نکته را خاطر نشان کرد که این اوراق قابلیت تبدیل به اوراق سهام بی نام را دارند.

اوراق سهام بی نام

در تعریف اوراق سهام بی نام باید گفت به سهامی که بر روی ورقه ی سهم نام مالک سهم و مشخصات او قید نمی شود و به عبارت دیگر ورقه ی سهم بصورت حامل است، اوراق سهام بی نام گفته می شود. این اوراق سهام در دست هر کس که باشد، مالک شناخته می شود. اگر سهام یک شرکت به صورت بی نام تنظیم شود باعث می شود که نقل و انتقال آن به صرف قبض و اقباض انجام بگیرد و دیگر نیاز به ثبت در دفتر سهام شرکت را نداشته باشد. البته نباید فراموش کرد که این اوراق را هم می توان به اوراق سهام با نام تبدیل کرد و باید سه نوبت و هر یک به فاصله پنج روز در روزنامه های کثیرالانتشار آگهی شود.

اوراق سهام انتفاعی

به طور کلی سهام انتفاعی در برابر امتیازی قرار دارد که دولت به منظور انتقال دادن صنایع به منطقه های محروم و یا انجام دادن یک نوع خدمت در منطقه های خاص برای یک شرکت صادر می کند و شرکت نیز وظیفه خواهد داشت که با به پایان رسیدن فعالیت و یا امتیاز ، دارایی خود را به دولت واگذار کند. در چنین حالتی شرکت مزبور سودیی را که به دست آورده است به سهام انتفاعی تبدیل خواهد کرد و آن ها را همانند سهام به سهام داران شرکت تحویل می دهد .

اوراق سهام موسس

اوراق سهام موسس سهامی است که مختص به موسسین آن شرکت است و به این خاطر که اشخاص موسس در زمان تأسیس شرکت کار ها و خدماتی انجام دادند ، لذا در زمان تصفیه نمودن شرکت منافعی به آن ها تعلق می گیرد، به عنوان مثال مبلغی از دارایی اضافه بر سرمایه باقی مانده ی شرکت به آن ها داده می شود.

اوراق سهام ممتاز

وکیل امور تجاری در اصفهان می گوید آن هنگامی که یک شرکت با مشکلاتی مثل مشکلات مالی مواجه می شود و تصمیم به افزایش دادن سرمایه ی خود می گیرد، اگر شخصی قبول کند که مبلغ سرمایه افزایش یافته را خود بپردازد می تواند خواستار این باشد که امتیاز هایی به او تعلق بگیرد مثلا درصد مشخصی از سود شرکت به آن شخص داده شود و یا اگر شرکت سود دهی نداشت به وی بدهکار شود و یا آن هنگامی که دو شرکت با یکدیگر ادغام می شوند آن شرکتی که سرمایه ی بیشتری داشته است این امکان را دارد که برای خود امتیاز های بیشتری بخواهد. لذا در این موارد شرکت مبادرت به ارائه ی سهام ممتاز می کند. البته این وکیل پایه یک متذکر شد که این اوراق سهام ممتاز به وسیله ی مجمع عمومی فوق العاده تصویب و به موجب آن امتیازاتی به دارنده ی آن داده می شود.
وکیل تجاری در اصفهان مزایایی را برای این اوراق نام می برد که بدین ترتیب است:

• دارندگان این نوع از سهام نسبت به سایرین سود بیشتری دریافت می کنند.
• اشخاصی که دارای این نوع سهام هستند حق تقدم در خریدن اوراق سهام جدید دارند.
• دارندگان این سهام حق رای اضافی خواهند داشت و البته نباید این نکته را نادیده گرفت که اعضای هیئت مدیره از میان سهامدارانی که سهام ممتاز دارند برگزیده می شوند.

قوانین هزینه های آپارتمان نشینی چیست؟

تقریبا ۵۰ سال می‌شود که مجتمع‌های آپارتمانی به معماری ایرانی وارد شده است اما همچنان ایرانیان به صورت کامل با این نوع زندگی نتوانسته‌اند کنار بیایند

راهکار قانونی ممانعت همسایه از تعمیرات ساختمان چیست؟

تعمیر و نوسازی ساختمان به دلایل بسیاری اعم از فرسودگی و قدیمی بودن آپارتمان‌ها در حال حاضر رواج بسیاری دارد.

حکم به رد دعوا چیست؟

در نهایت هر رایی که حکم نباشد، یعنی یا قاطع دعوا نبوده (مانند قرار سقوط دعوا) یا در خصوص ماهیت صادر نشود (مانند قرار کارشناسی)، قرار محسوب می‌شود.

اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟ (معرفی و شرح کامل انواع آن)

هدف از انتشار این مقاله بیان “اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟ (شرح کامل انواع آن)” می باشد. فعالان بازار بورس برای اینکه سرمایه گذاری موفق در بازار بورس داشته باشید باید بدانید از چه روش هایی می توان در این بازار سرمایه گذار کرد از سود آن بهره مند شوند.

سرمایه گذارانی که قصد خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-Income Security) را دارند، در بازه های زمانی معینی مبالغی را دریافت و در تاریخ سررسید می توانند اصل سرمایه خود را دریافت می کنند. این نوع سرمایه گذاری در بازار بورس مناسب برای افراد ریسک گریز می باشد زیرا ریسک این سرمایه گذاری بسیار پایین بوده.

منظور از اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟

همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد، اوراق بهادار با درآمد ثابت به این معناست که سرمایه گذار در تاریخ های مشخصی مقادیری را دریافت می نمایند و در تاریخ سر رسید می تواند کل سرمایه خود را دریافت کند. واژه ثابت در اوراق بهادار با درآمد ثابت به این معنا نیست که مقادیر دریافتی ثابت باشد خیر!! بلکه به معنای برنامه زمانی پرداخت‌های اجباری اشاره دارد. در ادامه شما را با انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت آشنا می کنیم.

معرفی انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت

اوراق بهادار با درآمد ثابت به دو دسته اوراق بدهی و گواهی سپرده تقسیم می شوند و اوراق بدهی رایج ترین آنها می باشد این نوع سرمایه گذاری به دلیل ریسک پایین از محبوبیت خاصی نزد سرمایه گذاران برخوردار می باشد. در ادامه به به شرح کامل آنها می پردازیم.

اوراق بدهی چیست؟

یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت ، اوراق بدهی می باشد. سرمایه گذاران با خرید این نوع اوراق بهادار به منظور دریافت سود بگونه ای به شرکت های بزرگ وام می دهند. با خرید اوراق بدهی، شرکت ها و نهادها می توانند بودجه مورد نیاز جهت اجرای طرح های خود را تامین نمایند

همه انواع اوراق بدهی خصوصیات مشابهی نظیر : تاریخ سررسید ،ارزش اسمی ، نرخ سود اسمی ، قیمت فروش و نرخ سود تا سررسید (YTM) دارند. اوراق قرضه با نرخ بهره‌ ثابت و اوراق قرضه با نرخ بهره شناور از انواع اوراق بدهی می باشد. منظور از اوراق انواع اوراق بهادار قرضه ، ورقه قابل معامله ای است که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمام یا اجزای آن در موعد معین باید مسترد گردد.

اوراق قرضه رهنی ، اوراق قرضه قابل تبدیل ، اوراق قرضه درآمدی ، اوراق قرضه تضمین شده از انواع اوراق قرضه با نرخ ثابت می باشند.

در بیشتر اوراق قرضه، نرخ بهره عموما در بازه های زمانی 3 ماهه مورد تجدید نظر قرار می گیرد و زیر مجموعه اوراق قرضه با نرخ شناور محسوب می شوند. سرمایه گذاران می توانند از طریق بانک ها در اوراق بهادار با نرخ شناور سرمایه گذاری کنند که به آنها گواهی‌ سپرده با نرخ شناور می‌‌‌گویند.

جالب است که بدانید افراد با خرید اوراق قرضه شرکت های بورسی، ریسک کمتری را در مقابل سرمایه‌گذاری در سهام همان شرکت‌ها می پذیرند. اغلب اوقات شرکت های بورسی جهت تامین مالی از طریق اوراق بدهی اقدام به انتشار اوراق قرضه می نمایند. البته سرمایه گذاران باید بدانند که اوراق قرضه بر خلاف دیگر انواع اوراق، از پرداخت مالیات معاف نبوده.

اوراق مشارکت خود به دو دسته : اوراق مشارکت ساده ، اوراق مشارکت مرکب تقسیم می گردد. بطور کلی می توان گفت اوراق مشارکت نوعی اوراق قرضه می باشد که انتشار آن صرفا انواع اوراق بهادار برای پروژه های خاص انجام می شود. مالکین این اوراق به مقدار متناسبی در مبلغ اسمی سود حاصل از اجرای پروژه سهیم می شوند.

در بیشتر موارد اوراق مشارکت به مبلغ اسمی صادر شده و بی نام می باشند و کوپن حداقل سود تضمین شده را دارا می باشند.

1. منظور از اوراق مشارکت ساده چیست؟

از رایج ترین اوراق مشارکت می توان به اوراق مشارکت ساده اشاره نمود. معامله این نوع اوراق مشارکت معمولا بر اساس بازپرداخت اصل و سود قوانین حاکم بر این اوراق پیش بینی نموده، صورت می گیرد.

این نوع اوراق مشارکت پس از منتشر شدن قابل تغییر نمی باشد و در آخر سرمایه گذار می تواند در پایان سر رسید اصل پول خود را به همراه سود سرمایه گذاری را درخواست نماید به عبارتی شما با خرید اوراق مشارکت ساده به نوعی در یک پروژه ای شریک شده اید و پس از اتمام آن اصل سرمایه و سود خود را دریافت می نمایید.

2. اوراق مشارکت مرکب

اوراق مشارکت مرکب خود به دو دسته اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام و اوراق مشارکت قابل تعویض به سهام تقسیم می شود.

الف ) اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام : معمولا شرکت های سهامی عام این اوراق را منتشر می نمایند. سرمایه گذار در اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام ، می تواند در ازای دریافت سرمایه و سود خود ، اوراق مشارکت دریافت نماید.

البته این نوع اوراق مشارکت با افزایش سرمایه همراه بوده از این رو شرکت باید افزایش سرمایه دهد تا بتوانید این نوع اوراق را منتشر نماید و تا زمانی که دارندگان این نوع سهام، تصمیم به تبدیل اوراق به انواع اوراق بهادار سهام شرکت را بگیرند مهلت دارند افزایش سرمایه دهد.

ب) اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام : معمولا شرکت های سهامی عام این نوع اوراق را منتشر می نمایند و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تعویض می‌شود.

یکی از انواع اوراق بدهی ، اوراق قرضه اسلامی و یا صکوک می باشد. این نوع اوراق قرضه مبتنی بر دارایی با درآمد ثابت و یا متغیر بر اساس اول شریعت در بازار ثانویه قابل معامله می باشد. اوراق خزانه و اوراق اجاره از انواع اوراق بهادار محسوب می شوند.

به منظور ایجاد سیستم بانکداری اسلامی، صکوک یا اوراق قرضه اسلامی روی کار آمد زیرا اوراق قرضه ی مبتنی بر قرض با بهره از نظر شرع و اسلام حرام و ربا محسوب می گردد. بنابراین نمی توان در کشور های اسلامی به منظور تامین مالی شرکت ها از این اوراق استفاده نمود.

1. اوراق خزانه (اسلامی)

اوراق خزانه یکی از انواع صکوک می باشد که انتشار آن به منظور تامین کننده مالی دولت و با حمایت و پشتیبانی تام دولت انجام می شود. دولت قیمت اوراق خزانه را پایین تر از مبلغ اسمی به سرمایه گذاران می فروشد.

سرمایه ای که از طریق انتشار اوراق قرضه تامین می شود صرف تسویه بدهی های شرکت می شود و سود پرداختی ندارد. دولت جمهوری اسلامی ایران به دلایل شرعی اقدام این اوراق را صادر نموده و غیر مستقیم به طلبکاران غیردولتی واگذار می شود.

2. اوراق اجاره (صکوک اجاره)

اصلی ترین اوراق صکوک ، اوراق اجاره می باشد. سرمایه گذاران با خرید این اوراق بهادار مالک بخشی از دارایی شرکت البته به صورت مشاع می شوند. سود حاصل از این معامله مطابق با قرارداد اجاره به مصرف کننده واگذار می گردد.

اوراق اجاره بر اساس نوع عقد و نوع بانی و همچنین هدف انتشار به سه دسته تقسیم می شود.

الف ) بر اساس نوع بانی : اوراق اجاره بر حسب نوع بانی به دو دسته شرکتهای عادی و موسسات مالی تقسیم می شوند.

ب) بر حسب عقد : اوراق اجاره بر اساس عقد به دو دسته اوراق اجاره به شرط تملیک و اجاره عادی تقسیم می شود.

پ) بر اساس هدف انتشار : اوراق اجاره بر اساس هدف انتشار به سه دسته اوراق اجاره تأمین نقدینگی، اوراق اجاره رهنی و اوراق اجاره تأمین دارایی تقسیم می شود.

گواهی سپرده چیست؟

یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت ، گواهی سپرده (Certificate Of Deposit) می باشد. این نوع گواهی سپرده امکان بهره مندی از سود سپرده را به شخص حامل می دهد. بانک ها وظیفه توزیع و انتشار این نوع اوراق بهادار را بر عهده دارند و دارای تاریخ سررسید و یک نرخ سود ثابت است.

سرمایه گذاران سود خود را در این نوع اوراق بهادار از طریق کوپن های گواهی سپرده دریافت می نمایند. و تضمین اصل سپرده و همچنین سود های پرداختی توسط بانک ها صورت می گیرد.

گواهی سپرده به دو دسته سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذار عام و گوهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری خاص تقسیم می شود که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

• گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام

سپرده ای که با سررسید مشخص در شعب بانکی افتتاح می گردد، گواهی مدت دار ویژه گفته می شود. این نوع اوراق بهادار با درآمد ثابت عموما با نام بوده و تمام شرایط عمده قرارداد سپرده‌گذاری در آن ذکر می‌گردد.

• گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص

به سپرده ای که به منظور تامین مالی طرح های تولیدی، ساختمانی ، تجهیز منابع و خدمات در بانک ها با سررسید مشخص افتتاح میشود، گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری خاص می گویند.

در این انواع اوراق بهادار مقاله به توضیح کامل اوراق بهادار با درآمد ثابت و انواع آن پرداختیم. امیدوارم که با مطالعه این مطلب اطلاعات کافی و مفیدی را در رابطه با این موضوع کسب نمایید و بتوانید بهترین مورد برای سرمایه گذاری انتخاب کنید.

بورس اوراق بهادار چیست؟ (معرفی انواع اوراق بهادار)

امروزه میان زبان‌ها صحبت‌های زیادی از بورس می‌شود؛ آشنایی با بازار بورس (بورس اوراق بهادار) می‌تواند در راه رسیدن انواع اوراق بهادار به سرمایه گذاری مطلوب به سهام‌داران کمک کند.

شکل‌گیری بازارهای سرمایه:

در گذشته به دلیل ریسک های بالای تجارت، تجار همواره به دنبال شرکایی بودند که سود و زیان خود را با آن‌ها تقسیم کنند و هر کس بنا به سرمایه‌ای که آورده در سود و زیان شریک شود. فرم تکامل یافته این روش به صورت سهام عام بود که به عموم مردم فروخته می‌شد و شرکت کار خود را با سرمایه مردم انجام می‌داد.

اولین کمپانی که از این روش استفاده کرد کمپانی «هند شرقی» بود که در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد؛ اما بعدها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و ارتباط هرچه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه‌ها، بازارهای سرمایه به وجود آمدند. در این بازارها سرمایه ‌داران با متقاضیان استفاده از نقدینگی تماس پیدا می‌کردند و به داد و ستد می‌پرداختند. در تاریخ ۱۴۶۰ میلادی و در شهر «آنورس بلژیک» اولین تشکل بورس اوراق بهادار جهان ایجاد شد. گفتنی است که این شهر، موقعیت تجاری قابل ملاحظه‌ای داشت. بعد از آن نیز «بورس آمستردام» بود که در اوایل قرن ۱۷ شکل گرفت. امروزه بورس آمستردام یکی از مهم‌ترین منابع تأمین سرمایه در سطح بین‌الملل است. همچنین بورس لندن در سال ۱۸۰۱ با عضویت ۵۰۰ نفر و به دنبال آن نیویورک، زوریخ و… پدید آمدند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در تهران:

ایده اولیه ایجاد بازار بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد.

در آن سال به درخواست دولت ایران، یک فرد به نام «وان لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و حتی طرح قانونی تاسیس و اساس‌نامه آن را نیز تهیه کرد.

البته در همان زمان، بانک ملی ایران نیز به عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این زمینه انجام داد؛ اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار و وقوع جنگ، تمام کارهای انجام شده متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، ماموریت تشکیل بازار بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بازار بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد. در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران با ورود سهام «بانک صنعت و معدن» و «نفت پارس» فعالیت خود را آغاز کرد.

تقسیم‌بندی انواع بازار بورس در ایران:

در ایران انواع بورس به ۴ دسته تقسیم می‌شود که در هر کدام از آن‌ها شرکت‌هایی مشغول به فعالیت هستند. این ۴ دسته عبارتند از:

۱- بورس اوراق بهادار

۳- بورس کالا

بورس اوراق بهادار تهران:

در بازار بورس اوراق بهادار سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، خرید و فروش می‌شوند و بیشتر سرمایه ‌­گذاران بازار بورس، در این بخش از بورس فعال هستند. در حقیقت هر وقت حرف از بورس و بازار سهام می‌شود، منظور همین بورس اوراق بهادار است. سال‌ها از فعالیت شرکت بورس اوراق بهادار تهران می‌گذرد، یعنی از اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ که قانون تاسیس بورس اوراق بهادار به تصویب رسید و به نوعی، پیشکسوت انواع دیگر بورس در کشور محسوب می‌شود.

در گذشته معاملات بورس بسیار محدود بود. در حد هفته‌ای یک روز، آن هم در ساعات محدود. با پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت، ساز و ‌کار معامله در بورس تغییر کرد و معامله‌های بورسی با استفاده از رایانه یا حتی یک تلفن همراه امکان‌پذیر شد. به این ترتیب شما می‌توانید در بورس اوراق بهادار تهران، معامله سهام شرکت‌های پذیرفته شده در این سازمان را دنبال کنید که تمام این معامله‌ها از طریق کارگزاری و با داشتن کدهای معاملاتی صورت می‌گیرد.

اوراق بهادار (Securities) هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و ‌انتقال برای مالک آن باشد. به ‌بیان دیگر اوراق بهادار نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل ‌و ‌‌انتقال است. این اوراق از هر نوع آن شامل سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم ، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و صکوک که باشد، نوعی ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارد. همچنین شرکت یا نهادی که اوراق بهادار صادر می‌کند، به عنوان صادرکننده (توزیع‌کننده) شناخته می‌شود. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی «اوراق بدهی»، «اوراق حقوق صاحبان سهام»، «ابزارهای مشتقه» تقسیم می‌شود.

اوراق بهادار نوعی ابزار مالی

همان‌طور که اشاره شد اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت‌هایی که به ‌طور عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام)، نشان می‌دهد، یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلبکاری از یک نهاد دولتی یا شرکت است ‌(اوراق مشارکت) یا نماینده حقوق مالکیتی است که به صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده می‌شود. در واقع اوراق بهادار از هر نوع (سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله) که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد

۱- اوراق بدهی

اوراق بدهی یا اوراق قرضه اسناد یا اوراق بهاداری هستند که به موجب آن شرکت انتشاردهنده متعهد می‌شود مبالغ مشخصی (بهره سالانه) را در زمان‌هایی خاص به دارنده آن پرداخت کند و در زمان مشخص (سررسید) اصل مبلغ را بازپرداخت کند. دارنده اوراق مذکور به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و سود آن را دارد، ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.

انواع اوراق بدهی را می‌توان تحت عنوان اوراق خزانه دولتی، اوراق صکوک شرکتی، اوراق مشارکت ‌دولتی و شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصناع، اوراق منفعت، اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه‌ای نام برد.

اینکه چرا به این اوراق، اوراق بدهی گفته می‌شود، به دلیل ویژگی‌های مختلف این اوراق است. در درجه اول به این دلیل است که عمدتا شرکت‌هایی که مشکل منابع مالی دارند یا نقدینگی کافی برای انجام کارهایشان ندارند، به جای اینکه از بانک وام بگیرند با انتشار این اوراق به نوعی اقدام به جمع‌آوری نقدینگی سرمایه‌گذاران کرده که اصطلاحاً در علوم مالی به آن تامین مالی جمعی گفته می‌شود. این کار به این دلیل انجام می‌شود که شرکت برای ادامه فعالیت‌هایش یا انجام پروژه‌های جدیدتر نیاز به پول دارد. از جنبه دیگر در علم اقتصادی بدهی هم نوعی دارایی ارزشمند تلقی می‌شود، چرا که شما از طریق خلق آن و بازپرداخت آن در آینده صاحب دارایی بیشتری می‌شوید.

متقاضیان اصلی انتشار اوراق بدهی معمولا دولت‌ها هستند و اوراق بدهی دولتی یکی از معتبرترین نوع اوراق بدهی در جهان است که در عین حال ریسک اعتباری کشورها را هم نمایان می‌کند. در واقع هر چه اوراق بدهی دولتی یک کشور ارزشمندتر باشد، به معنای این است که اقتصاد و دولت آن کشور از شرایط بهتری برخوردار است.

۲- سهام

در میان اوراق بهادار موجود در بازار، سهام متداول‌ترین ورقه بهادار محسوب می‌شود. سهام، دارای ارزش اسمی بوده و تعداد آن برای هر شرکت، بسته به میزان سرمایه آن شرکت متغیر است. ارزش اسمی هر سهم عادی در بورس اوراق بهادار برابر با ۱۰۰ تومان یا ۱٬۰۰۰ ریال است.

تعداد سهام عادی هر شرکت نیز حاصل تقسیم سرمایه آن بر ارزش اسمی هر سهم است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده انواع اوراق بهادار مالکیت صاحب آن در یک شرکت است. گفتنی است سهام‌داران صاحب سود سهام سالیانه، دارای حق رای در مجامع آن شرکت و برخوردار از منافع افزایش یا کاهش قیمت سهام هستند.

برخلاف دارندگان اوراق بدهی که عموماً فقط سود و ارزش اسمی دریافت می‌کنند، دارندگان سهام قادر هستند تا از سود سهام خود منفعت کسب کنند.

۳- اوراق بهادار مشتقه

قراردادهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی اطلاق می‌شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) یا مالی می گیرند. دارایی پایه می تواند به شکل سهام، کالا، نرخ‌های بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد. اوراق مشتقه در واقع نوعی اوراق بهادار با قیمتی هستند که ارزش آن به یک یا چند دارایی که از آن مشتق می‌شوند، بستگی دارد. خود مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف بر اساس یک یا چند دارایی. ارزش مشتقه به وسیله نوسانات دارایی مبنا تعیین می‌شود. رایج‌ترین دارایی‌های مبنا عبارتند از سهام، طلا، کالاها، ارز، شاخص‌های بازار و…

اوراق مشتقه به طور کلی یا در بازار بورس یا در بازارهای متشکل خارج از بورس معامله می‌شوند. اوراق مشتقه خارج از بورس بخش بزرگ‌تری از مشتقه‌ها را تشکیل می‌دهند و قانون‌گذاری نشده‌اند، درحالی‌که مشتقه‌های معامله شده در بورس استاندارد سازی شده‌اند. اوراق مشتقه معامله شده خارج از بورس معمولاً ریسک بیشتری نسبت به مشتقه‌های استاندارد دارند. به طور مشروح امروزه چهار نوع اوراق مشتقه اصلی مورد معامله قرار می‌گیرد که شامل «قراردادهای سلف»، «قراردادهای آتی»، «قراردادهای اختیار معامله» و «قراردادهای معاوضه» می‌باشد.

بورس چیست؟

در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که بورس چیست؟ مزایا و معایب بورس چه هست . بورس چه کارکردی دارد.

قبل از آنکه به توضیح بورس بپردازیم، بهتر است ابتدا یادآوری کنیم که بازار چیست:

در مطلب بازار و انواع آن به توضیح مفصلی از بازار پرداختیم. اما در یک تعریف ساده، بازار مکانی هست که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد. هرگاه شرایطی برقرار شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله‌ای صورت بگیرد بازار تشکیل شده است. در بازار به‌طور کلی ۲ نوع دارایی مورد معامله قرار می‌گیرد:

الف- دارایی فیزیکی: دارایی هایی مانند: زمین، ساختمان و انواع کالا.

ب-دارایی مالی: دارایی‌های اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت .

حالا با توجه به آنچه از بازار دانستیم، به تعریف بورس می‌پردازیم:

بورس نهاد سازمان‌یافته‌ای است که از جمله ارکان عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود. کارکردهای اصلی آن به قرار زیر است:

مدیریت انتقال ریسک
شفافیت بازار
کشف قیمت
ایجاد بازار رقابتی
جمع‌آوری سرمایه‌ها و پس‌اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت‌های اقتصادی

در بازار بورس، کالاهای مختلفی مورد معامله قرار می‌گیرد و بر همین اساس بازار بورس به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شود:

بورس کالا: بورس کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران ارائه می‌شود.در این بورس معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورس کالایی را با نام کالایی که درآن معامله می‌شود می‌شناسند. مثلا بورس نفت، بورس گندم و… بورس کالا خود به بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه تقسیم می‌شود.
بورس ارز: خرید و فروش پول‌های خارجی در این بورس انجام می‌شود. البته این نوع بورس در ایران فعال نیست.
بورس اوراق بهادار: در این نوع بورس دارایی‌هایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. مورد معامله قرار می‌گیرد.
در ایران به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که بطور رسمی و دائمی در محل معین تشکیل می‌شود، بورس اوراق بهادار گفته می‌شود. تاریخچه پیدایش بورس اوراق بهادار در دنیا و ایران نیز در مطلبی با همین نام در بآشگاه بلاگ وجود دارد.