منظور از پول فیات چیست؟

دلار آمریکا علاوه بر آنکه یک ارز فیات است، یک ارز قانونی و با پشتوانه نیز است.

ارز فیات چیست و چه تفاوتی با سایر ارزهای دیگر دارد؟

ارز فیات چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، ارز فیات یا پول فیات، به معنای ارز دولتی هر کشور است که پشتوانه دولتی دارد. پول وقتی دارای ارزش است که پشتوانه‌ای نظیر طلا، نقره یا الماس داشته باشد. ارزهای فیات دارای این پشتوانه نیستند و صرفا پشتوانه دولتی دارند. بنابراین ارزش این ارز وابسته به قدرت عرضه و تقاضا است. در این متن به بررسی ارز فیات و با ارزش‌ترین ارزهای فیات موجود در دنیا خواهیم پرداخت.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• ارز فیات چیست؟
• تفاوت ارز فیات با استیبل کوین در چیست؟
• تاریخچه ارز و پول

ارز فیات چیست؟

فیات همان پول بدون پشتوانه در دولت‌ها است که بر خلاف تصور عموم مردم، دارای پشتوانه طلا و نقره نیست. ارزهای فیات در واقع جایگزین طلا و نقره هستند که در گذشته برای تبادلات مالی مورد استفاده قرار می‌گرفت. در ادامه این مطلب به تاریخچه پول و ارز فیات پرداخته خواهد شد.

ارزش پول فیات وابسته به قدرت و اعتبار دولت‌های مورد استفاده است یعنی مهم‌ترین عامل در تعیین اعتبار قدرت دولت است. بیشتر پول‌های رایج مثل دلار، یورو و… در حال حاضر از نوع ارز فیات هستند.

مزایای استفاده از ارز فیات چیست؟

یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از ارز فیات، افزایش قدرت و اعتبار یک دولت است. در واقع بانک‌های مرکزی می‌توانند میزان عرضه و ذخیره ارزهای مختلف را کنترل کنند و به این طریق نقدینگی جامعه را در کنترل داشته باشند. دقت کنید این موضوع یک تیغ دو لبه است و در ادامه به معایب آن پرداخته خواهد شد. اما سایر مزایا استفاده از ارز دیجیتال فیات چیست؟ برای پاسخ به این سوال با ادامه متن همراه باشید.

پایداری

ارزهای فیات به قدرت دولت‌ها وابسته هستند. از این رو تغییرات در دولت باعث کاهش ارزش ارز فیات خواهد شد. اما این ارزها در مقایسه با قیمت طلا و نقره از پایداری بیشتری برخوردار هستند و این موضوع باعث پایداری قیمتی بهتر است.

رکود

گاهی در شرایطی خاص یک کشور دچار رکود و تحریم می‌شود، در این حال چپ ارز فیات و در اختیار مردم قرار دادن آن می‌تواند تاثیر زیادی در رفع رکود داشته باشد، اما این موضوع می‌تواند باعث ایجاد تورم نیز شود. بنابراین نحوه عرضه بسیار مهم است و می‌تواند باعث عواقب بیشتر شود.

از جمله بزرگترین معایب منظور از پول فیات چیست؟ ارزهای فیات، زیاده‌روی دولت‌ها در چاپ و در نهایت ایجاد تورم است

معایب استفاده از ارز فیات چیست؟

در پاسخ به این سوال باید به ماهیت و اصل ارز فیات بپردازیم. همانطور که در قسمت قبل گفته شد، ارز فیات پشتوانه‌ای بجز قدرت دولت ندارد. این موضوع باعث شده تا ارزش هر ارز فیات، وابسته به عرضه و تقاا و همینطور ثبات هر دولت باشد. تورم اقتصادی یکی از معایب استفاده از ارز فیات است. سایر ایرادات ارز فیات چیست؟ در ادامه مطلب به این موضوع پرداخته خواهد شد.

ارز فیات ناپایدار است.

ارز فیات وابسته به قدرت دولت است و این موضوع باعث میشود تا این ارز ناپایدار باشد. ناپایداری به این معناست که زمانی که دولت در وضعیت خوب و قدرتمندی باشد، ارز نیز در وضعیت خوبی است. حال اگر به هر دلیلی دولت دچار مشکل شود، این موضوع در ارزش ارز فیات نیز تاثیر می‌گذارد. نتیجه این امر تحت تاثیر قرار گرفتن جمعیت وابسته به ارز نیز است.

ارز فیات واکنش پذیر است.

منظور از واکنش پذیری در ارز، آن است که به دلیل تحت سلطه دولت‌ها بودن، تغییرات در دولت و سیاست‌های کلان هر کشور و دولت در ارزش ارز فیات تاثیر می‌گذارد و باعث تغییر در سرمایه افراد می‌شود.

کندی در تراکنش

تراکنش‌های وابسته به ارز فیات کند است، معنی این جمله چیست؟ برای انجام تراکنش با ارز فیات، لازم است تا تبادلات کاغذی و یا بانکی صورت گیرد. این تراکنش‌ها به دلایل مختلف زمان‌بر هستند. دلایل زمان‌بر بودن، می‌تواند تاخیر در بازه زمانی کارکرد بانک‌ها و تفاوت در روزهای تعطیل و غیر تعطیل در بخش‌های مختلف جهان و یا حتی کم کاری و کندی کارمندان باشد.

مالیات و تورم

چاپ ارزهای کاغذی و فیات مثل دلار و یورو و… توسط دولت‌ها، باعث ایجاد تورم می‌شود. دلیل این امر آن است که اگر دولت در عرضه و چاپ ارز زیاده‌روی کنند، تورم افسار گسیخته ایجاد می‌شود. ارزهای با ارزش مثل طلا و نقره و یا ارزهای وابسته به این منابع در طولانی مدت از ارزش و اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

نکته بعدی در استفاده از ارزهای فیات امکان جعل این ارزها است. همه ارزهای چاپی، نظیر دلار، یورو و… و حتی چک و سفته امکان چاپ و همینطور امکان جعل دارند و این موضوع بر خطرات استفاده از ارزهای فیات می‌افزاید.

ارزش ذاتی

ارز فیات ارزش ذاتی ندارد. این موضوع یعنی دولت‌ها می‌توانند از هر چیز بی ارزشی پول ارزشمند ایجاد کنند. این موضوع در نهایت منجر به ایجاد تورم بسیار شدید در کشورهای بی‌ثبات می‌شود و حتی ممکن است منجر به تغییر در سیستم دولت‌ها شود.

تفاوت ارز فیات با استیبل کوین چیست؟

در بررسی سوال تفاوت ارز فیات با استیبل کوین چیست، باید در ابتدا به نکات مربوط به استیبل کوین بپردازیم و به سوال استیبل کوین چیست، پاسخ دهیم.

استیبل کوین چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

استیبل کوین از جمله ارزهای پر استفاده در بازار ارزهای دیجیتال است که تفاوت بسیار زیادی با سایر ارزهایی نظیر بیت کوین و.. دارد. هدف از ساخت استیبل کوین، مقابله با نوسانات ذاتی موجود در بازارهای ارز دیجیتال است.

اهمیت استیبل کوین در چیست؟

استیبل کوین در بازار ارزهای دیجیتال اهمیت بسیار زیادی دارند در مقاله….به طور کامل به این موضوع پرداخته شده است و در اینجا به اختصار به برخی از این دلایل می‌پردازیم.

استیبل کوین دارای مزایای بسیار زیادی است، هزینه تراکنش با این کوین‌ها بسیار اندک است و یکی از راه‌های بسیار مناسب برای انتقال دارایی هستند. استیبل کوین برخلاف ارز فیات و سایر ارزهای نوسانی دارای پشتوانه هستند. روش کار با استیبل کوین‌ها بسیار راحت است و نگهداری این ارز باعث کاهش در پول و سرمایه شما نمی‌شود. در واقع یکی از راه‌های جلوگیری از هدر رفت سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال، استفاده از همان استیبل کوین است.

اما این استیبل کوین دارای معایب زیادی نیز است. یکی از مهم‌ترین ایرادات آن، تمرکز است که در واقع اصول ارزهای دیجیتال را زیر سوال می‌برد. در واقع ارزهای دیجیتال برای تمرکز زدایی و حذف اثر دولت‌ها و بانک‌ها ایجاد شدند، در حالیکه استیبل کوین به دلیل پایداری و وابسته بودن به یک نهاد که معمولا نهاد دولتی است این ویژگی را ندارد.

انواع استیبل کوین

استیبل کوین‌ها چند دسته دارند، برخی از آنها دارای پشتوانه ارز فیزیکی هستند، برخی پشتوانه کالا و برخی دیگر پشتوانه کریپتوکارنسی دارند. معروفترین استیبل کوین‌های حال حاضر در بازار عبارتند از:

• تتر و دلار جمینی که پشتوانه آنها دلار امریکا است.
• دیا با پشتوانه منظور از پول فیات چیست؟ طلا
• Maker DAO که پشتوانه آن، رمز ارز اتریوم است.

معمولا این استیبل کوین‌ها از ارزش قیمتی برابر با دلار برخوردار هستند یعنی هر استیبل کوین برابر یک دلار است و به این ترتیب در مقابل نوسانات شدید در بازار ارزهای دیجیتال مقابله می کنند و باعث حفظ سرمایه سهامدار می‌شوند.

مطرح‌ترین ارز دیجیتال فیات چیست؟

در پاسخ به این سوال باید از ارز دیجیتال تتر نام برد. تتراستیبل کوینی است که نوعی ارز دیجیتال وابسته به فیات است. فیاتی که تتر به آن وابسته است، یک دلار آمریکا است. بنابراین در نوسانات افراد دارنده تتر می‌توانند ارز دیجیتال خود را به راحتی به دلار آمریکا تبدیل کنند. حتی اگر فرد دچار نوسانات مالی شود، نیاز به تبدیل تتر نیست زیرا همواره دارایی برابر دلار در اختیار دارد.

تفاوت ها

کاربرد ارز فیات و استیبل کوین تا حدودی شبیه بهم است و برای ثبات پایداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما تفاوت‌های این دو بسیار از هم بیشتر است. فیات در واقع ارز دولتی کشورهاست و پشتوانه آن، دولت هر کشور است. اما در مورد تراکنش‌ها، هر تراکنشی که از طریق فیات انجام شود در بانک‌ها و بسیاری از سیستمها قابل ثبت و ضبط و پیگیری است در حالیکه این موضوع برای استیبل کوین‌ها قابل پیگیری نیست و تراکنش‌های آن توسط سیستم‌های رمزگذاری شده در کامپیوتر انجام می‌شود.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های فیات و استیبل کوین‌ها، در شناسایی گیرنده و فرستنده ارز است.

نکته دیگر در مورد استیبل کوین‌ها، آن است که این ارزها، قرار است جایگزین روش‌های معمول استفاده از چک و کارت‌های پول و… باشند. یعنی پشتیبانی توسط دولت‌ها ندارند اما وابستگی دارند. این موضوع سبب می‌شود تا اگر در یک لحظه، دولتی مثلا دولت آمریکا اعلام کند که دیگر از تتر پشتیبانی نمی‌کند، ارزش این ارز به طور ناگهانی به صفر خواهد رسید.

نحوه کار ارز فیات چیست؟

در پاسخ به سوال نحوه کار ارز فیات چیست باید گفت، اهمیت پول فیات در دو چیز است، یک حفظ ارزش ارز که توسط دولت صادرکننده حفظ می‌شود و دیگری میزان ارز ارز که طرفین استفاده کننده بر سر ارزش آن به توافق می‌رسند.

ارز فیات کاغذی است. در گذشته ضرب سکه و تولید ارزهایی از جنس طلا و نقره به دلیل با ارزش بودن خود این اجناس رواج داشت و امروزه ارز کاغذی بدون وابستگی به طلا و نقره جایگزی آن شده است. بنابراین ممکن است در طی گذر زمان، دچار رکود و تورم شود. این امر باعث می‌شود تا دولت مذکور اقدام به چاپ ارز کند که در نهایت روند تورمی در پیش دارد. بنابراین هر دولتی باید تلاش کند تا با بالاترین قدرت حاضر شود تا ارز مورد استفاده آن، قدرت بالایی داشته باشد.

نکته مهم در این موضوع، آن است که اگر مردم یک کشور، پول ملی آن را قبول نداشته باشند، ارز، بی ارزش می‌شود. پولی که تکیه بر طلا و نقره داشته باشد، دارای ارزش ذاتی است.

نحوه عملکرد دولت‌ها، بدین صورت است که در ابتدا هر دولت منظور از پول فیات چیست؟ با توجه به رئال کشور خود، یک ارز را به عنوان ارز فیات معرفی خواهد کرد.

این ارز در ادامه، تبدیل به یک قانون و در واقع استاندارد برای پرداخت توسط شهروندان می‌شود. در واقع به جای مبادله کالا با کالا و یا کالا با طلا و نقره از پول‌های کاغذی استفاده خواهد شد.

دلار آمریکا علاوه بر آنکه یک ارز فیات است، یک ارز قانونی و با پشتوانه نیز است.

مقایسه استاندارد بین طلا و فیات

استاندارد طلا به گونه‌ای تنظیم شده است که این قابلیت را ایجاد می‌کند تا بتواند هر پول کاغذی را به طلا تبدیل کند. بدین گونه تمامی پولهای نقد و در واقع پول‌هایی که جنس کاغذ دارند، بتوانند تمامی پول‌ها را حمایت کنند. نتیجه این موضوع عدم توانایی دولت‌ها در تنظیم نقدینگی با پشتوانه طلا بود. به همین جهت پول‌های کاغذی با پشتوانه فیات تولید شد. در پایان مقاله به تاریخچه ارز فیات و پول کاغذی پرداخته خواهد شد، اما موضوع مهم در استفاده از فیات و واحد پول آن، توانایی دولت بر اثرگذاری روی قیمت‌ها با استفاده از اخبار و اطلاعات مختلف است.

دولتمردان با استفاده از پول فیات می‌توانند با استفاده از شرایط اقتصادی تاثیر بسیار زیادی روی عرضه پول بگذارند.

از نظر افرادی که به استاندار طلا اعتقاد دارند و حامی آن هستند، استفاده از سیستم مبتنی بر طلا، دارای ارزش و اعتبار بیشتری است زیرا مبتنی بر کالایی است که فیزیکی و پایدار است.

اما در مقابل نظر حامیان ارز فیات چیست؟ این افراد اعتقاد دارند به دلیل تغییرات نوسانات قیمت طلا، بهتر است برای قراردادها از ارزی استفاده شود که مدام دچار تغییرات نشود.

نمونه عجیب از تاثیرات ارز فیات

یکی از مهم‌ترین استفاده‌ها از ارز فیات چیست؟ در واقع کنترل نقدینگی و تورم یکی از کاربردهای اصلی ارز فیات است اما در بعضی موارد این موضوع اثر کاملا عکس دارد برای مثال کشور زیمباوه در سال ۲۰۰۰ با مشکلات اقتصادی بسیار زیادی مواجه بود. راه حل دولت این کشور در منظور از پول فیات چیست؟ برابر این موضوع چه بود؟

دولت برای رفع مشکلات اقتصادی شروع به چاپ و عرضه ارز فیات کرد نتیجه این امر چیست؟ افزایش نقدینگی موجود در دسترس مردم باعث افزایش قدرت خرید شد.

این امر در ادامه منجر به ایجاد تورم بسیار شدید در این کشور شد و نتیجه آن کاهش ارزش پول این کشور به مقدار بسیار زیاد شد. به طوریکه برای خرید یک تخم مرغ نیاز به حمل یک کیف بزرگ پر از پول بوده است. در نتیجه این امر بیشترین تورم در این کشور ایجاد شد به طوریکه ارز ارزش یک تریلیون دلار زیمباوه در زمان اوج تورم، با چهل سنت از دلار آمریکا برابری می‌کرد.

تفاوت ارز دیجیتال با ارز فیات

در ابتدا باید به سوال شباهت ارز فیات با ارز دیجیتال چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، تنها مورد شباهت‌های این دو موضوع با هم بدون پشتوانه بودن آنها است. هر دو این ارزهای هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند و فقط اقبال عمومی مرد و خرید آن و در ارز فیات موضوعی مثل پشتیبانی دولت باعث افزایش خرید و توجه مردم شده است. اما در مورد تفاوت‌های این دو موضوع باید به موارد زیر اشاره کرد.

تمرکز و بدون تمرکز بودن

چرا ارزهای دیجیتال ایجاد شد؟ شبکه بلاکچین و ارزهای دیجیتال در پاسخ به مشکل تمرکز و کنترل ارز و تورم توسط دولت‌ها ایجاد شد. بنابراین یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های ارز دیجیتال با ارز فیات در همین عدم تمرکز مالی است. ارز دیجیتال این ویژگی را دارد که مالیات نسبت به آن تعلق نمی گیرد و قابل پیگیری نیست.

رمز ارز دارای نوسانات بیشتری نسبت به فیات است

رمز ارزها، پایداری ارز دیجیتال فیات را ندارند و نوسانات بسیار زیادی تحمل می‌کنند. این نوسانات نشان دهنده ذات پرز ا خطر این ارزها است. به همین دلیل است که بارها و بارها گفته شده تا در حین خرید و فروش ارز دیجیتال، با دقت و با علم عمل کنید.

پول فیات چیست و چه تفاوتی با رمزارزها دارد؟

پول هسته اصلی اقتصاد است. امروزه تمام پول‌های مورد استفاده در اقتصادهای غربی، ارز یا پول فیات است. اسکناس دلار، یک تکه کاغذ است که نه ارزش ذاتی دارد و نه می‌توان آن را در بانک مرکزی به طلا یا سایر کالاهای فیزیکی تبدیل کرد. بنابراین، ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند. پس پول فیات چیست و چه چیزی آن را ارزشمند کرده است؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم و نحوه کارکرد ارز فیات، تاریخچه و مزایا و معایب پول کاغذی را بررسی می‌کنیم و در آخر به مقایسه پول بی‌پشتوانه با ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

پول فیات چیست؟

در باور عامه مردم تمام ارزها و پول‌های جهان، دارای پشتوانه طلا، نقره و یا هرگونه کالای فیزیکی واقعی هستند. در گذشته این باور مردم درست بود اما امروز دیگر این چنین نیست. به زبان ساده، ارزهای فیات، کالایی هستند که ارزش خود را از کالاهای فیزیکی نمی‌گیرند، بلکه ارزش خود را از دولت صادر کننده آن می‌‌گیرند. در گذشته، ارزش پول به طلا و نقره ذخیره شده در خزانه‌های یک کشور وابسته بود؛ اما در مورد پول فیات، ارزش آن‌ها به ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور صادرکننده آن وابسته است.

در دنیا همچنان پول‌هایی وجود دارند که ارزش آن‌ها به پشتوانه کالایی آن‌هاست که به این پول، پول کالایی یا Commodity Money می‌گویند و در نقطه مقابل پول فیات قرار دارند. دلار، یورو، پوند و بسیاری دیگر از ارزهای مطرح در جهان، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.

مفهوم پول در تاریخ بشر در گونه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کاربرد و هدف اصلی ایجاد پول، تسهیل در انجام مبادلات میان انسان‌ها است. در مصر باستان مردم برای انجام مبادلات خود از فلز استفاده می‌کردند. همانطور که در متون اقتصادی نوشته شده، در منطقه جغرافیایی ترکیه کنونی، قوم Lydians برای اولین بار از سکه‌های طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده می‌کرده‌اند.

تاریخچه پول کاغذی

کشوری چین در قرن هفتم میلادی اولین کشوری بود که از پول کاغذی برای مبادلات خود استفاده کرد (منبع). در قرن یازدهم، عرضه این پول کاغذی به صورت انحصاری در اختیار حکومت چین بود. پول در شکل کاغذی، در قرن ۱۵ میلادی در امپراطوری سوئد برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت و به این شکل، پول کاغذی یا اسکناس وارد دنیای غرب شد.

تغییر پول در قرن بیستم

پس از جنگ جهانی اول، دولت‌ها و کشورها متعهد شدند که در صورت تقاضای افراد، پول کاغذی کشور خود را با کالاهای موجود در کشورشان (عموما طلا) بازخرید کنند. به عبارتی در آن سال‌ها دولت‌ها متعهد بودند که اگر فردی پول کاغذی را به دولتی ارائه دهد، آن دولت باید معادل طلای آن را پرداخت کند. با این‌حال، هزینه‌های جنگ و مشکلات اقتصادی بعد از آن به قدری بالا بود که کشورها مجبور به دریافت وام از سایر کشورها شدند و هزینه توسعه مجدد کشور، به شدت بالا رفت.

این افزایش هزینه‌ها مانع از عملیاتی کردن صددرصد تعهد دولت‌ها شد. کم کم دولت‌ها تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و حاضر به دریافت پول و پرداخت معادل کالایی آن نشدند؛ در واقع امکان چنین کاری برای آنها وجود نداشت. کم کم پول چاپ شده توسط دولت‌ها بدون ایجاد پشتوانه کالایی آن رواج یافت. نتیجه چنین تصمیمی، افزایش تورم و کاهش ارزش پول کشورها بود.

توافق برتون وودز (Bretton Woods)

از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۷۱ میلادی توافقی تحت عنوان Bretton Woods انجام شد که مطابق آن، هر ۳۵ دلار آمریکا معادل ۱ اونس طلا ارزش‌گذاری شد. از این رو، پول سایر کشورها با ارزش دلار تنظیم شده و دیگر نیازی به پشتوانه‌سازی کالایی نداشتند. ایالات متحده نیز متعهد شد که با خرید پشتوانه طلا برای دلارهای خود و نگهداری آنها در بانک‌های مرکزی سایر کشورها، به توافق برتون وودز متعهد بماند.

شوک نیکسون

Nixon Shock اصطلاحی برای توصیف تاثیرات مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی مطرح شده توسط ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۷۱ است. مهم‌ترین اثر سیاست‌های نیکسون فروپاشی نظام پولی برتون وودز بود. این شوک عملا پایانی بر قرارداد Bretton Woods بود و نتیجه آن توقف تبدیل دلار امریکا به طلا شد. از آن زمان تا به امروز، سیستم پول‌های فیات در سطح جهان پذیرفته شد. اصلی‌ترین مولفه پول فیات، نداشتن پشتوانه کالایی است.

ارز فیات چطور کار می‌کند؟

چیزی که ارزهای فیات را ارزشمند می‌کند، قدرت کشوری است که آن را چاپ و عرضه می‌کند و همچنین پذیرش طرفین قراردادها در استفاده از آن ارز است. در واقع زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را می‌پذیرند و در مبادلات مالی خود از آن به عنوان انتقال ارزش استفاده می‌کنند، آن ارز ارزشمند می‌شود. از این رو اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به یک پول فیات از دست بدهند، آن پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.

این اتفاقی است که در مورد پول فیات رخ می‌دهد. در مورد پول‌های کالایی چنین اتفاقی رقم نمی‌خورد؛ زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا دارای ارزش است. اگر از فردا مردم جهان به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات مالی خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش یافته و به تدریج از چرخه مالی خارج خواهد شد. از طرفی اگر دولتی سیاست‌های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، مستقیما در ارزش آن تاثیر خواهد گذاشت. لذا تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و غیره یک کشور، مستقیما در ارزش ارز ملی آن تاثیر دارد.

مثال‌هایی از پول فیات

ارزش یک ارز فیات به شدت به سیاست‌های اقتصادی یک کشور وابسته است؛ برای مثال، کشور زیمباوه نمونه‌ای از بدترین انواع مدیریت ارز یک کشور است. بانک مرکزی این کشور در زمان مواجهه با بحران اقتصادی، با سرعت خیره‌کننده‌ای اقدام به چاپ پول کرد. نتیجه چنین اقدامی در زیمباوه، وقوع ابرتورم در اقتصاد این کشور بود. تورم کشور زیمباوه در سال ۲۰۰۸ بین ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیون درصد تخمین زده شد (منبع). قیمت‌ها با چنان سرعتی افزایش می‌یافت که مردم برای خرید کالاهای اساسی مجبور به حمل کیسه‌های پول بودند. در اوج بحران اقتصادی در این کشور، ارزش ۱۰۰ تریلیون دلار زیمباوه معادل ۴۰ سنت دلار امریکا بود (منبع).

مزایا و معایب پول بدون پشتوانه

در این بخش به بیان مزایا و معایب ارزهای فیات می‌پردازیم. البته اقتصاددانان و سایر کارشناسان امور مالی، در زمینه ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام را نمی‌توان ۱۰۰ درصد درست یا غلط دانست.

• کمبود: یکی از مشکلات پول کالایی، کمبود منابع و کالاهای دارای ارزش برای پشتوانه سازی یک ارز است. اقتصاد کشورها به سرعت پیشرفت می‌کنند و اگر بخواهیم با سیستم قبل، معادل ارزهای خود ذخایر طلا و کالاهای دارای ارزش داشته باشیم، با کمبود منابع مواجه خواهیم شد و همچنین نگهداری و ذخیره طلا و استفاده نکردن از آن، کار عقلانی به نظر نمی‌رسد. از این رو پول فیات تحت تاثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد و محدودیتی برای آن نخواهد داشت.
• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی مقرون به صرفه‌تر است و هزینه بسیار کمتری دارد.
• انعطاف‌پذیری: ارز فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها انعطاف‌پذیری کامل در زمان وقوع بحران‌های اقتصادی را می‌دهد. پول کالایی چنین انعطافی ندارد.
• هزینه نگهداری: پول کالایی دارایی پشتوانه طلا، نقره و غیره است. این کالاها، پشتوانه ارز ملی یک کشور است و نگهداری و حفاظت از آن، مسئله‌ای حیاتی برای کشورهاست. هزینه نگهداری خزانه یک کشور بسیار بالاست. در حالی که ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و در نتیجه هزینه نگهداری ندارند.
• ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این سیستم به دولت‌ها این اجازه را می‌دهد که از هیچ، پول خلق کنند. این اتفاق منجر به ایجاد تورم بیش از اندازه در کشور خواهد شد و می‌تواند باعث فروپاشی سیستم اقتصادی یک کشور شود.
• پیشینه تاریخی: از نظر تاریخی، پیاده سازی سیستم‌های اقتصادی مبتنی بر پول فیات در نهایت منجر به فروپاشی و سقوط مالی یک کشور شده که نشان می‌دهد استفاده از این سیستم خطر بالایی دارد.

ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها

نداشتن پشتوانه فیزیکی وجه اشتراک ارزهای رمزنگاری شده و ارزهای فیات است؛ اما تفاوت اصلی آنها در این است که پول‌های فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورها کنترل می‌شود و تصمیمات آن‌ها مستقیما بر روی ارز آن کشور تاثیر دارد. اما ارزهای دیجیتال کاملا غیرمتمرکز هستند و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.

تفاوت قابل توجه دیگر این دو سیستم مالی، شکل پولی است که در این دو سیستم عرضه می‌شود. بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال عرضه محدودی دارند و مقدار مشخصی از آن‌ها وجود دارند و هیچ کس نمی‌تواند تعداد آن را افزایش یا کاهش دهد و کاملا الگوریتمی‌اند. در مقابل، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هیچ محدودیت و مانعی برای چاپ پول ندارند و عملا عرضه ارز فیات نامحدود است.

از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده، شکل دیجیتالی پول هستند و هیچ فرم فیزیکی ندارند، به مکان جغرافیایی خاصی محدود نبوده و بدون مرز هستند. تراکنش‌ها در سیستم رمز ارزها برخلاف ارزهای فیات، غیرقابل بازگشت است.

نوسان قیمت ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات بسیار بالاست. یکی از دلایلی که رمز ارزها را نمی‌توان به جایگزین ارزهای فیات تبدیل کرد، همین نوسانات بالای قیمتی آن‌هاست. ثبات قیمت یکی مولفه‌های اساسی در مورد یک ارز است.

پرسش و پاسخ (FAQ)

پول فیات نوعی از پول است که توسط دولت‌ها ساخته می‌شود و هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد.

• تفاوت رمزارزها و پول فیات چیست؟

پول‌های فیات به طور مستقیم توسط دولت‌ها کنترل می‌شوند و تصمیم‌های دولت‌ها روی این پول‌ها تاثیر مستقیم می‌گذارند. اما رمزارزها کاملا غیرمتمرکز عمل می‌کنند و هیچ نهاد واسطی آنها را کنترل نمی‌کند.

سخن پایانی

در این مقاله پول فیات را معرفی کردیم. مختصری از تاریخچه پول در زندگی بشر را شرح داده و انواع پول را بررسی کردیم. ارز فیات در مقابل ارز یا پول کالایی قرار می‌گیرد و وجه تمایز آن، نداشتن پشتوانه کالایی است. ارزش ارزهای فیات به قدرت کشور صادر کننده آن وابسته است. در انتهای مقاله نیز ارزهای دیجیتال را به عنوان گونه جدیدی از ارز معرفی کردیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های رمز ارزها را با پول‌های فیات مقایسه کردیم.

آنچه باید در مورد ارز فیات(Fiat Currency) و تفاوت آن با ارزهای دیجیتال بدانید.

ارز فیات fiat نوعی ارز کاغذی است که هیچ پشتوانه فیزیکی مثل طلا و یا نقره ندارد و ارزش آن توسط دولت صادر کننده اش تعیین می گردد.

پول یا ارز فیات یکی از اصطلاحات رایج در دنیای کریپتوکارنسی است. هم اکنون بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و یا سرمایه گذاری های خود استفاده می کنند. در ابتدا مبادلات به صورت کالا به کالا بوده اکنون ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است. در این مطلب به طور کامل با ارز فیات، تاریخچه ارز فیات و مزایا و معایب آن آشنا می شوید.

منظور از ارز فیات چیست؟

پول یا ارز فیات به واحد پولی یک کشور گفته می شود که توسط دولت صادر کننده اش تولید می شود. اکثر ارزهای کاغذی مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند که پشتوانه فیزیکی مثل نقره یا طلا ندارد. ارز فیات هم اکنون در اکثر کشورها برای خرید کالا، سرمایه گذاری و یا سپرده گذاری استفاده می شود. ارز فیات به جای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد. ارزش پول فیات توسط دولتی که آن را چاپ می کند تعیین می شود. با توجه به اینکه این نوع واحد پولی هیچ پشتوانه ای ندارد می تواند در اثر تورم های شدید تحت تاثیر قرار بگیرد. در دنیای امروز بیشتر واحدهای پولی، پول فیات هستند که هیچ ارزش زاتی ای ندارند و تنها برای انجام پرداخت ها از آنها استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: استخراج یا ماینینگ چیست؟

تاریخچه پول فیات

اگر بخواهیم تاریخچه پیدایش ارز فیات را مورد ارزیابی قرار دهیم باید بگوییم پایه و ریشه اولین استفاده به ارز fiat به قرن های گذشته در چین برمی گردد. در قرن یازدهم استان سیچوان اقدام به تولید و صدور پول کاغذی کرد. اوایل امکان جایگزینی پول کاغذی با طلا و نقره وجود داشت اما در نهایت در قرن سیزدهم با روی کار آمدن کوبلای خان ارز فیات برای بار اول در جهان ایجاد شد. تاریخ نویسان معتقد بودند با افزایش بیش از حد از این سیستم پولی و ایجاد ابر تورم، امپراتوری مغول دچار سقوط گردید.
بعد از چین، در قرن هفدهم پول فیات در اروپا مورد استفاده قرار گرفت. کشورهایی که از ارز فیات استفاده می کردند اسپانیا، سوئد و هلند نام داشتند. ارز فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد و در نهایت این کشور از استاندارد نقره به جای فیات استفاده نمود. در دو قرن بعد فرانسه، کانادا، مستعمرات آمریکا و پس از آنها دولت فدرال ایالات متحده نیز از ارز فیات استفاده کرده و تجربیات بدی را گذراندند.
در قرن بیستم دوباره ایالات متحده به استفاده از ارز مبتنی بر کالا روی آورد. اما در سال 1933 به انجام تبادل پول کاغذی با طلا پایان داد. در سال 1972 در نهایت ایالات متحده زیر نظر ریاست جمهوری نیکسون سیستم ارزی فیات را به طور کامل جایگزین استاندارد طلا کرد. نتیجه این اقدام منجر به استفاده از ارز فیات در کل جهان شد.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

تفاوت ارز فیات و کریپتو

ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند و توسط هیچ نهاد یا سازمانی کنترل نمی شوند. اما ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود.
پول های فیات بدون هیچ پایه و اساسی به راحتی تولید می شوند اما به عنوان مثال بیت کوین که به عنوان محبوب ترین ارز دیجیتال شناخته شده است در تعداد محدودی تولید می شود.
تراکنش ها در ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت است. این در حالی است که در ارزهای فیات امکان برگشت تراکنش ها وجود دارد.
بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرنوسان است و در ابعاد کوچکتری انجام می شود. این در حالی است که بازار ارز fiat در عرصه بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد و نوسان بسیار کمتری دارد. لازم به ذکر است با گسترش و رشد بازار ارزهای دیجیتال نوسان آن نیز کم خواهد شد.
تنها شباهت ارز فیات و ارزهای دیجیتال، این است که هیچ کدام پشتوانه فیزیکی ندارند.

مزایای پول فیات

• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی از نظر اقتصادی مناسب تر و مقرون به صرفه تر است.
• واکنش پذیر: ارز fiat انعطاف پذیری لازم را در صورت ایجاد بحران های اقتصادی، برای دولت و بانک مرکزی فراهم می کند.
• کمیابی: در صورتی که اموال فیزیکی مانند طلا کمیاب شوند روی ارزش پول فیات تاثیری نخواهند گذاشت.
• راحتی: پول کالایی مثل طلا نیاز به ذخیره، نگهداری و نظارت دارند اما پول فیات نیاز به ذخایر فیزیکی و هزینه بر ندارد.
• تبادلات جهانی: از آنجا که در سراسر جهان و توسط تعداد زیادی از کشورها ارزهای فیات مورد استفاده قرار می گیرند.
• نوسان قیمت: با توجه به اینکه ارزش ارزهای کالایی نظیر طلا با کشف معدن جدید تحت تاثیر قرار بگیرد، خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ارزهای فیات کمتر است. به این دلیل که عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز کنترل و تنظیم می شود.

معایب پول فیات

• ارزش ذاتی: ارزهای فیات هیچ ارزش ذاتی ندارند. در این صورت بر اثر تورم می توانند باعث سقوط اقتصادی یک دولت شوند.
• سابقه: طبق بررسی تاریخچه ارز فیات، استفاده از این سیستم پولی خطرناک بوده است به دلیل اینکه منجر به سقوط نظام های مالی شده است.
• تورم: با توجه به اینکه ارز فیات به یک دارایی وابسته نیست و ارزش پول فیات توسط دولت تعیین می شود در صورتی که میزان چاپ آن بیش از نیاز باشد منجر به تورم شدید می گردد. این اتفاق می تواند بر بازارهای مالی نظیر قیمت مسکن تا سطح بدهی ملی تاثیر بگذارد.

سوالات متداول درباره ارز فیات

• چرا به آن ارز فیات می گویند؟
  اصطلاح ارز فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است و به معنای تعیین توسط مقامات است. ارزش ارز fiat توسط دولت تعیین می شود.
• چند نمونه از ارزهای فیات را نام ببرید؟
  از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به دلار و یورو اشاره کرد.
• مزیت پول فیات چیست؟
  یکی از مزیت های اصلی ارز fiat امکان کنترل بیشتر روی اقتصاد دولت توسط بانک های مرکزی است. از آنجا که تولید کننده ارزهای فیات بانک های مرکزی هستند میزان چاپ پول توسط آنها کنترل می شود.
• آیا بیت کوین یک ارز فیات است؟
  بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال و جایگزینی برای ارز فیات شناخته شده است.
• آیا طلا یک ارز فیات است؟
  خیر. ارز فیات واحد پولی است که توسط یک کشور تولید می شود و هیچ پشتوانه مالی نظیر طلا یا نقره ندارد و توسط دولت صادر کننده پشتیبانی می شود مانند دلار آمریکا.
• چرا ارز فیات از طلا بهتر است؟
  مهم ترین مزیت پول فیات ارزش ثابت آن در مقابل طلا، مس و نقره است. و امکان کنترل تولید ارز فیات توسط بانک های مرکزی هر کشور متناسب با میزان نیاز فراهم شده است.
• ارز فیات بهتر است یا ارز دیجیتال؟
  برعکس ارز فیات، ارز دیجیتال توسط مقامات دولتی کنترل و حمایت نمی شود. بنابراین ارز دیجیتال اعتبار کمتری نسبت به ارز فیات دارد.
• ارز فیات مخفف چیست؟
  ارز فیات(Fiat) مخفف کلمه(Fabbrica Italiana Automobili Torino) است. نام آن از واژه لاتین فیات به معنای بگذارید انجام شود برگرفته شده است.

در این مطلب با یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد ارز دیجیتال یعنی ارز فیات آشنا می شوید. همانطور که به نظر می رسد هیچ کدام از سیستم های ارزی آینده مشخصی ندارند. این در حالی است که ارزهای دیجیتال تازه ابتدای مسیر هستند و راه طولانی ای برای گسترش و مواجه با موانع پیش رو دارند. تاریخچه ارزهای فیات نشانگر آسیب پذیر بودن این نوع ارز است. این ویژگی یکی از مهم ترین عامل ها برای روی آوردن مردم به سمت ارزهای دیجیتال است. به نظر می رسد در آینده اقتصاد جهانی، بیت کوین به عنوان یک شبکه اقتصادیِ جایگزین، نقش موثری ایفا خواهد کرد.

ارز فیات(Fiat) چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟

ارز فیات در واقع همان ارز یا پول رایج یک منظور از پول فیات چیست؟ کشور فاقد پشتوانه بوده و دارای ارزشی مشخص است و ارزش خود را از دولت صادر کننده خود می گیرد.

پول فیات یا ارز فیات در واقع پول رایج هر کشور است که دارای یک ارزش مشخص بوده و این ارزش را از دولت خود می گیرد. ارزش ارز فیات وابسته به یک کالای فیزیکی نیست. در واقع همان دولتی که ارز فیات را چاپ می کند ارزش آن را تعیین می کند. در دنیای کنونی اکثر کشورها به منظور خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری از سیستم ارز فیات استفاده می کنند. این سیستم به عنوان یک روش جایگزین برای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد.

تاریخچه پیدایش ارز فیات

ظهور پول فیات به قرن 11 در کشور چین برمی گردد. زمانی که استان سیچوآن تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفت. اوایل این پول قابل تبدیل به طلا، نقره یا ابریشم بود. پس از روی کار آمدن قوبلای خان سیستم ارز فیات در قرن 13 راه اندازی شد. روی کار آمدن این سیستم ارزی به دلیل هزینه کردن های بی رویه و تورم های شدید ناشی از آن منجر به سقوط امپراطوری مغول شد.

پس از گذشت مدت ها در قرن 17 ام استفاده از سیستم ارز فیات در قاره اروپا و کشورهای هلند، سوئد و اسپانیا به کار گرفته شد. این سیستم در کشور سوئد دچار شکست شد و دولت آن کشور آن را با نقره جایگزین کرد. در قرن های بعدی کشور فرانسه و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی و پس از آن دولت فدرال ایالات متحده از این سیستم استفاده کردند. مجددا در قرن 20 میلادی ایالات متحده دوباره به سیستم پول کالایی روی آورد. همچنین از سال 1993 به بعد اقدام به توقف تبادل پول کاغذی با طلا نمود. در سال 1972 نیز توسط دستور رئیس جمهور وقت، ریچارد نیکسون استفاده از استاندارد طلا را کنار گذاشته و پول فیات را جایگزین سیستم پولی با پشتوانه نمود.

تعریف ارز فیات

واژه فیات به لاتین به معنی "باید بشود" یا "بگذار بشود" است. به واحد پولی کشورها ارز فیات یا پول بدون پشتوانه می گویند. این ارز هیچ پشتوانه ای ندارد. میزان اعتبار این ارز به میزان عرضه و تقاضای مردم و ثبات اقتصادی آن کشور وابسته است. بنابراین اعتبار ارزهای فیات از دولت صادر کننده آنها گرفته می شود.

می توان گفت ارزهای فیات دارای هیچ ارزش فیزیکی نبوده و تنها یک تکه کاغذ یا سکه هستند. در واقع همان اسکناس ها و سکه های رایج امروزی هستند که به منظور انجام مبادلات تجاری و خرید و فروش کالا در سراسر جهان استفاده می گردد. در حال حاضر ارزهای فیات به عنوان یک جایگزین برای پول کالایی و استاندارد طلا محسوب می گردند. مشکل اصلی ارزهای فیات امکان چاپ آنها بدون محدودیت است که منجر به افزایش تورم می شود.

ارز فیات یا پول بدون پشتوانه چگونه کار می کند؟

دولت صادر کننده ارز فیات برای حفظ ارزش آن تلاش زیادی می کند. در دهه های قبلی دولت ها از یک کالای فیزیکی با ارزش مانند طلا یا نقره استفاده می کردند و سکه ضرب می کردند. اسکناس های کاغذی به عنوان یک روش جایگزین ضرب سکه بود که برای مقدار مشخصی از کالاهای فیزیکی بازخرید میشد. ارزهای فیات اما به عنوان یک پول بدون پشتوانه بوده که هیچ پشتوانه فیزیکی با ارزشی ندارند. ارز فیات قابل تبدیل نبوده و غیرقابل بازخرید است.

در صورت رخداد تورم امکان کاهش ارزش ارزهای فیات وجود دارد. حتی ممکن است با وقوع ابرتورم در یک جامعه کاملا بی ارزش شود.

اکثر ارزهای مهم دنیا نظیر دلار آمریکا یک پول فیات به شمار می روند.

مزایای ارز فیات

استفاده از سیستم ارز فیات مزایایی را به همراه دارد:

• کم هزینه: چاپ کردن پول های کاغذی یا همان ارز فیات در مقایسه با ذخیره طلا هزینه بسیار کمتری دارد.
• کمیابی: طلا و پول های کالایی چون به صورت کالا و شیء هستند ممکن است در یک زمانی کمیاب شوند. اما امکان تولید پول های فیات بدون محدودیت وجود دارد.
• مبادلات بین المللی: به رسمیت شناخته شدن ارزهای فیات توسط اکثر کشورهای دنیا امکان انجام مبادلات بین المللی را به راحتی فراهم کرده است.
• ذخیره آسان: نگهداری طلا و پول های کالایی نیاز به مکانی امن و مطمئن دارد. این در حالی است که نگهداری پول های کاغذی و ارزهای فیات به فضا و هزینه کمتر نیاز خواهند داشت.
• انعطاف پذیری: در یک سری شرایط و بحران های اقتصادی ممکن است دولت ها و بانک ها روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.

معایب ارزهای فیات

استفاده از ارزهای فیات در بازار و اقتصاد مشکلات و چالش هایی را به همراه دارد:

• تورم: با توجه به امکان تولید ارزهای فیات بدون محدودیت امکان ایجاد تورم وجود دارد.
• پیشینه بد: تا به حال بسیاری از دولت ها به دلیل تولید بیش از حد ارزهای فیات و اتکا به آنها دچار ورشکستگی اقتصادی منظور از پول فیات چیست؟ شدند.

مثالی از سقوط ارزش پول فیات

در اوایل قرن بیست و یکم کشور زیمباوه با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه شد. بانک مرکزی این کشور تصمیم به افزایش چاپ ارز فیات خود گرفت. این تصمیم اشتباه منجر به افزایش نرخ تورم این کشور از 230 تا 500 میلیارد درصد شد.

نتیجه این اتفاق افزایش سریع قیمت ها و به وجود آمدن شرایط بسیار دشوار بود. به اندازه ای که مردم به منظور خرید یک خوراک ساده نیاز به حمل کیسه های پر از پول پیدا کردند. در چنین وضعیت و بحران اقتصادی به وجود آمده برای این کشور، هر 100 تریلیون دلار زیمباوه برابر با 40 سنت آمریکا بود.

تفاوت ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال

ارزهای فیات تفاوت عمده ای با ارزهای دیجیتال دارند. در ادامه به بررسی این تفاوت ها می پردازیم:

• اکثر رمزارزها مقدار محدود و مشخصی تولید می گردند. دیگر رمزارزها نیز دارای پروتکل هایی برای جلوگیری از ایجاد تورم هستند. در حالی که ارزهای فیات در تولید هیچ محدودیتی ندارند.
• ارزهای فیات تحت کنترل دولت مردان و بانک های مرکزی هستند. اما ارزهای دیجیتال با هدف تمرکززدایی به وجود آمده اند.
• پول های فیات برای استفاده وابسته به مرزهای جغرافیایی و پذیرش در کشورهای دیگر هستند. اما ارزهای دیجیتال بدون محدودیت مرزی در کل جهان قابل استفاده اند.
• امنیت ارزهای دیجیتال به دلیل سیستم رمزنگاری بسیار بالاست. بنابراین نمی توان آنها را هک یا جعل نمود و امکان سرقت آنها بسیار کم است. اما منظور از پول فیات چیست؟ منظور از پول فیات چیست؟ امکان جعل ارزهای فیات به راحتی وجود دارد. قابلیت هک شدن حساب های بانکی که در آنها پول فیات نگهداری می شود وجود دارد. همچنین این ارزهای فیات به راحتی قابل سرقت هستند.
• پذیرش ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال در میان عموم مردم بیشتر بوده است. این در حالی است که ارزهای دیجیتال هنوز توسط افکار عمومی به رسمیت شناخته نمی شود. بنابراین پول فیات دارای مقبولیت بیشتری است.
• ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال دارای نوسانات بسیار کمتری هستند. اما ارزهای دیجیتال دنیای پر نوسانی دارند. بنابراین میزان اطمینان مردم برای سرمایه گذاری در این بازار کمتر است.

می توان گفت تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال نداشتن پشتوانه فیزیکی این دو سیستم پولی است.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

سوالات متداول درباره ارز فیات

• آیا ارز فیات قابلیت استخراج دارد؟
  این ارز به عنوان ارز ملی هر کشور توسط بانک های مرکزی تولید می گردد. به طور نمونه ارز فیات ایران ریال است. به همین خاطر استخراج این ارز معنی نداشته و توسط دولت ها در هر زمانی قابل تولید است.
• بزرگ ترین مشکل ارزهای فیات چیست؟
  امکان تولید ارزهای فیات بدون هیچ محدودیتی مهم ترین عیب این ارزهاست که منجر به کاهش ارزش دارایی افراد و افزایش تورم می شود.
• معایب ارزهای فیات نسبت به ارزهای دیجیتال کدام است؟
  تولید بدون محدویت آنها که منجر به ایجاد تورم و کاهش ارزش ارزهای فیات می شود.
  استفاده از ارزهای فیات محدود به مناطق جغرافیایی مختلف و پذیرش آن توسط کشورهاست.
  ارزهای فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل و نظارت می گردند.
  قابلیت جهل ارزهای فیات، هک شدن حساب های بانکی نگهدارنده ارزهای فیات و سرقت این ارزها وجود دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال به دلیل استفاده از سیستم رمزنگاری امنیت بالایی دارند.
• مزیت های ارز فیات نسبت به ارز دیجیتال چیست؟
  ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها نوسانات بسیار کمتری دارند.
  نگهداری ارزهای فیات کم هزینه تر و راحت تر است.
  ارزهای فیات نسبت به ارزهای دیجیتال مورد پذیرش بیشتری از عموم مردم قرار گرفته اند.

جمع بندی

با وجود پیدایش ارزهای دیجیتال اما همچنان رایج ترین سیستم مالی دنیا ارزهای فیات نظیر دلار، پوند و یورو هستند. این ارزها به عنوان رکن اصلی فعالیت های اقتصادی در کل دنیا مورد استفاده قرار می گیرند. پول فیات با وجود تاریخچه و پیشینه نه چندان خوب و مشکلات فراوان اما همچنان نسبت به ارزهای دیجیتال مورد پذیرش عمومی بیشتری قرار گرفته اند. همانطور که گفتیم ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و توسط دولت هر کشور صادر می شوند. ارزش پول فیات هر کشور وابسته به وضعیت اقتصادی آن کشور داشته و متغیر است.

پول فیات (Fiat) چیست؟ چه تفاوتی با رمز ارزها دارد؟

بسیاری از ما فکر می‌کنیم که پول‌های کاغذی که این روزها در اختیار داریم و با آن‌ها مبادلات مرسوم در سراسر دنیا انجام می‌شود، دارای پشتوانه محکمی مانند طلا هستند. این انگاره ذهنی مدت‌ها پیش اعتبار خود را از دست داده است. در حال حاضر هیچ پشتوانه خاصی برای پول‌های رایجی که این روزها در اختیار عموم مردم دنیا قرار دارد، وجود ندارد. در واقع سال‌های طولانی است که سیستم مبادلاتی «پول کالایی» جایگزین استاندارد طلا در چاپ پول‌های کاغذی را گرفته است. این مسئله سرآغاز چالش‌های جدی در دنیا به شمار می‌رود که به‌صورت تورم و بعضاً ابرتورم‌هایی خود را در کشورهای مختلف به نمایش می‌گذارد. سوال مهمی که وجود دارد این است که پول فیات چیست؟

کلمه Fiat یک عبارت انگلیسی است که به معادل فارسی آن «بگذارید این چنین شود» است. وقتی صحبت از پول فیات می‌شود، منظور پول بدون پشتوانه‌ای است که در سال‌ها است در سیستم مالی دنیا جایگاه ویژه‌ای برای خود دست‌وپا کرده است. در ادامه با ما همراه باشید تا به سؤالات مهمی در خصوص پول فیات و ارتباط آن با ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین، اتریوم و … پاسخ دهیم. راستی به نظر شما حکمرانی پول فیات در تبادلات مالی دنیا تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

پول فیات چیست؟

زمان زیادی است که انسان‌ها اسکناس را برای تبادلات مالی خود مورد استفاده قرار می‌دهند. در ابتدا آنچه به‌عنوان پشتوانه برای اسکناس‌های چاپ شده در نظر گرفته می‌شد، طلا بود. در واقع بانک‌های مرکزی بر اساس محاسبات خاصی به میزان ذخایر طلایی که در اختیار داشتند، اقدام به چاپ اسکناس می‌کردند. در اصطلاح تخصصی به این مبنای چاپ پول، استاندارد طلا گفته می‌شود. طبیعی است که مبتنی بر این استاندارد به این دلیل که حجم ذخایر طلای موجود در کشورها محدود است، چاپ پول نیز به‌صورت محدود صورت می‌گیرد.

کلمه Fiat یک واژه انگلیسی است که شاید بهترین معادل برای آن در فارسی عبارت «بگذارید انجام بشود» است. در مقابل سیستم استاندارد طلا برای چاپ پول، یک سیستم دیگر به نام پول فیات تعریف شد که در آن پول بدون اینکه پشتوانه‌ای مانند طلا، نقره یا هر چیز دیگری داشته باشد، چپ می‌شود. با ابداع این روش بسیاری از دولت‌ها و بانک‌های مرکزی نسبت به استفاده از آن ترغیب شدند. این سیستم چاپ پول در کوتاه‌مدت برای نجات سیاسیون از مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه بسیار مفید است. در واقع سیستم پول فیات، اختیار چاپ پول را کاملاً در اختیار دولت‌ها قرار می‌دهد.

هرکدام از این سیستم‌های مبتنی بر استاندارد طلا و پول فیات طرفداران خودش را در بین کارشناسان اقتصادی دارد. البته آنچه در حال حاضر در سراسر دنیا مرسوم شده است، چاپ پول فیات است. در این سیستم اقتصادهای برتر در دنیا می‌توانند بار تورمی چاپ پول خود را به کشورهای در حال توسعه منتقل کنند. این کاری است که آمریکا با دلار انجام می‌دهد و این ارز را وسیله‌ای برای حکمرانی خود بر دنیا قرار داده است.

نگاهی به تاریخچه ایجاد پول فیات

پول فیات نخستین‌بار توسط هیئت حاکمه چین در قرن 11 میلادی ابداع شد. البته اثرات مخرب زیادی نیز به همراه داشت؛ چرا که دولت مردان مغول با چاپ پول بدون پشتوانه در حجم زیاد یک ابر تورم در کشور چین ایجاد کردند که در نهایت منجر به سقوط حاکمیت آن‌ها شد. پس از آن در قرن 17 میلادی اروپایی‌ها نیز به این شیوه چاپ پول در کشور روی آوردند و در نهایت نیز این سیستم اداره نظام مالی به کشورهای آمریکای شمالی منتقل شد. در قرن بیستم با آغاز سلطه آمریکا بر اقتصاد دنیا، سیستم پول فیات کاملاً فراگیر شد و در سال 1972 میلادی با دستور نیکسون رئیس‌جمهور وقت آمریکا سیستم استاندارد طلا برای همیشه کنار گذاشته شد.

مروری بر مزایا و معایب پول فیات

همان‌طور که اشاره کردیم نظارت در خصوص سیستم چاپ پول فیات در میان اقتصاددان‌ها متفاوت است. در اینجا قصد داریم تا به ذکر برخی از مزایا و معایب این سیستم چاپ پول بپردازیم.

عدم تاثیر پذیری از طلا

منابع طلای موجود در جهان محدود است. این مسئله به طرز آشکاری مانع از چاپ پول در کشورهای مختلف می‌شود. اما در سیستم پول فیات هیچ‌گونه تأثیرپذیری از طلا وجود ندارد. این مسئله در عین اینکه یک مزیت به شمار می‌رود، درصورتی‌که به‌درستی از آن استفاده نشود، تبدیل به بلای جان اقتصاد هر کشوری خواهد شد.

ایجاد انعطاف‌پذیری در سیستم اقتصادی

انتخاب سیستم پول فیات این قدرت را در اختیار دولت‌ها قرار می‌دهد که در شرایط بحران‌های اقتصادی بتوانند با چاپ پول بیشتر به اداره وضعیت دشوار اقتصادی بپردازند.

ایجاد نظام مبادلاتی واحد در جهان

دلار نمونه بارزی از سیستم پول فیات است که یک سیستم یکپارچه در دنیا برای مبادلات مالی به وجود آورده است. البته نمی‌توان این مسئله به‌عنوان یک مزیت برشمرد؛ چرا که آمریکا از دلار به‌عنوان یک سلاح علیه سایر کشورها استفاده می‌کند و به کمک دلار به کشورهایی که با سیاست‌های آمریکا تضاد دارند، فشار زیادی وارد می‌کند.

فاقد ارزش ذاتی

پول فیات هیچ‌پشتوانه‌ای ندارد؛ بنابراین ارزش ذاتی نیز نداشته و صرفاً مبتنی بر اعتماد عمومی در حال حاضر اعتبار دارد.

خلق تورم‌های عظیم

با چاپ پول بدون پشتوانه بی‌رویه در اقتصاد‌های دنیا بسیاری از نظام‌های مالی با بحران‌های جدی مواجه شده‌اند. اگر در استفاده از سیستم مالی پول فیات به‌درستی عمل نشود، نتیجه‌ای به جز سقوط اقتصادهای دنیا به همراه نخواهد داشت.

تمرکزگرایی در نظام‌های مالی

در سیستم چاپ پول فیات حتماً مرجعی مانند بانک مرکزی در هر کشوری باید وجود داشته باشد که جریان نقدینگی و چاپ پول را کنترل و مدیریت کند. این مسئله باعث می‌شود که همواره در تراکنش‌ها و مبادلات مالی نیاز به حضور یک نهاد سوم واسطه مانند بانک وجود داشته باشد.

تفاوت‌های ارز دیجیتال با پول فیات چیست؟

از سال 2009 و با عرضه بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو مفهومی به نام ارز دیجیتال در ادبیات اقتصادی دنیا وارد شد. یک شباهت بین هر دو سیستم چاپ پول فیات و رمز ارزها وجود دارد؛ هر دو این نظام‌های مالی بدون پشتوانه هستند. مهم‌ترین تفاوت‌هایی را که بین ارز دیجیتال و پول فیات وجود دارد، می‌توان در موارد زیر خلاصه نمود:‌

– برخلاف پول فیات که تحت کنترل دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هستند، ارزهای دیجیتال کاملاً غیرمتمرکز اداره می‌شوند و به هیچ نهاد یا سازمانی وابسته نیستند. در نتیجه در تبادلات مالی رمز ارزها به هیچ عنوان نیازی به حضور نهاد واسطه وجود ندارد.

– برخلاف ارز فیات که دارای معادل فیزیکی مانند اسکناس‌های کاغذی هستند، ارزهای دیجیتال به هیچ عنوان معادل فیزیکی ندارند.

– رمز ارزها توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شوند؛ بنابراین دولت‌های مختلف نمی‌توانند از آن به‌عنوان ابزاری برای تحریم کردن و فشار آوردن به سایر کشورها استفاده کنند.

آیا رقابتی بین پول فیات و رمز ارزها به وجود می‌آید؟

برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که این رقابت سال‌ها است که آغاز شده و در حال اوج‌گیری است. هرچقدر حرکت اقتصاد دنیا به سمت مبادلات دیجیتالی و آنلاین افزایش پیدا کند، طبیعتاً شانس رمز ارزها برای فراگیر شدن بین عموم مردم دنیا افزایش پیدا می‌کند. به نظر می‌رسد در آینده باید منتظر رشد و ترقی بیشتر رمز ارزها باشیم. شاید روزی برسد که سیستم مالی فراگیر در دنیا تغییر کند و ارزهای دیجیتال جای پول فیات را در دنیا بگیرند.

کلام پایانی

در این مقاله به طور مفصل با پول فیات آشنا شدیم. همان‌طور که اشاره کردیم، پول فیات محدودیت‌ها و همچنین عوارض جدی را به دنبال دارد که تاکنون بارها شاهد بروز این عوارض به شکل تورم‌های افسارگسیخته در دنیا بوده‌ایم. به نظر می‌رسد ارزهای دیجیتال توانسته‌اند اعتماد بخش قابل توجهی از مردم را در مدت‌زمان کوتاهی جلب کنند و در آینده جایگاه برتری در اقتصاد دنیا به دست خواهند آورد.

فینوتیپس، یک پایگاه نوآورانه برای ارائه اخبار، آموزش‌ها و تحلیل‌ها در خصوص انواع بازارهای مالی موجود در دنیا است. فرقی نمی‌کند که در بورس ایران فعالیت می‌کنید یا در بازارهای بین‌المللی مانند فارکس و رمز ارزها؛ ما در فینوتیپس در کنار شما هستیم تا هرآنچه برای تبدیل‌شدن به یک تریدر موفق در بازارهای مالی نیاز دارید را در اختیار شما قرار دهیم. پادکست‌های صوتی و جلسات پرسش و پاسخ فینوتیپس در کلاب‌هاوس را از دست ندهید. در کنار شما هستیم تا با هم رؤیاهایمان را در بازارهای مالی به واقعیت تبدیل کنیم.