بازار سهام
بازاری که در آن سهام یا از طریق مبادله بازارهای منسجم و قانونمند (نظیر بورس) و یا در بازارهای خارج از بورس توزیع شده و مورد معامله قرار میگیرند، بازار سهام گفته میشود. این اصطلاح که با نام بازار بورس نیز شناخته میشود، یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد بازار است زیرا بازار سهام به شرکت ها امکان دسترسی به سرمایه و سرمایه گذاران از طریق توزیع بخشی از مالکیت شرکت به همراه پتانسیلی برای محقق کردن درآمدها بر پایه عملکرد آتی خود میبخشد.
توضیحات مدیر مالی در مورد بازار سهام
بازار سهام نقطه تقاطع خریداران و فروشندههای سهام است. اوراق بهادار معامله شده در بازار سهام میتوانند به صورت عام که در بازار سهام لیست میشوند، بوده یا اینکه سهام شرکت های خصوصی باشند. اغلب، سهام شرکتهای خصوصی از طریق معامله گران انجام میگیرد که در حقیقت به این نوع بازارها، بازار خارج از بورس یا OTC گفته میشود. بازار خارج از بورس اصطلاحی برای معرفی بازاری غیر متشکل و غیررسمی است که در آن فروشندگان و خریداران گرد هم میآیند و سهام خود را به صورت مستقیم با یکدیگر مبادله میکنند.
بازار بورس اوراق بهادار
مکانی را که سهام شرکتها در آن مورد معامله قرار میگیرند بازار بورس اوراق بهادار میگویند. بازارهای بورس متعددی در سراسر جهان وجود دارند و میتوانند مکانهای فیزیکی و واقعی بوده یا اینکه مجازی باشند. نزدک آمریکا مثالی است از بازار بورس مجازی که در آن سهام شرکتها به صورت الکترونیکی و از طریق کامپیوتر معامله میشوند. بورس های اوراق بهادار الکترونیک اغلب دارای یک بازار ساز هستند. بازارساز یک شرکت کارگزاری است که برای تسهیل معامله سهام خاص آن را خریدوفروش مینماید. این کار با ریسکی برای شرکت همراه است ولی باعث میشود تا فرآیند مبادله برای یک سهام خاص، به شکل بهتری عمل نماید. بورس های الکترونیک روز به روز رایجتر میشوند و حالا بر مبادلات فیزیکی ترجیح دارند.
بازار سهام نیویورک (NYSE) در وال استریت، یک مثال معروف از بورس اوراق بهادار فیزیکی است؛ اما گزینه معامله آنلاین در این بازار نیز فراهم است تا بتوان آن را یک بازار دوگانه دانست. در یک بورس فیزیکی، سفارشها به شکل فریادهای بلند انجام میگیرند، روشی که یادآور همان چیزهایی است که در فیلمها از وال استریت میبینیم: معامله کنندگان فریاد میزنند و سیگنال هایی را برای انجام معاملات نمایش میدهند. معاملات مربوط به بازار بورس اوراق بهادار فیزیکی در تالار معامله انجام میشوند. محیط بورس های اوراق بهادار فیزیکی هنوز در اختیار انسان هاست، گرچه توابع و عملکردهای زیادی وجود دارند که بهوسیله کامپیوتر انجام میشوند. کارگزاران به خاطر سهامی که بر رویشان کار میکنند، کمیسیون دریافت مینمایند.
سهام بیشتر شرکت های بزرگ بورسی در چندین بازار بورس در سراسر جهان معامله میشود؛ اما شرکت هایی که در بورس، سهام دارند از کوچک تا بزرگ متفاوتاند و معامله گران هم شامل شرکت های بزرگ تا سرمایه گذاران فردی میشود. بیشتر خریداران و فروشندگان ترجیح میدهند تا در بورس های بزرگتر معامله کنند، جایی که در آن اختیارات و فرصتهای بیشتری نسبت به بورس های کوچکتر وجود دارد.
قدیمیترین بازار سهام موجود مربوط به بازار سهام آمستردام (AEX) است که در سده ۱۶۰۰ برای معامله سهام شرکت Dutch East India تأسیس شد و یکی از اولین شرکت هایی است که به سرمایه گذاران سهام خود را ارائه کرد. قبل از بازار بورس آمستردام، چندین کشور و شهر، نظام معاملاتی خاص خود را داشتند که بسیار شبیه بازارهای سهام عمل مینمود، ولی بورس آمستردام اولین بازار سهام رسمی به شکلی که ما میشناسیم بود. امروزه بازارهای سهام در بیشتر کشورهای توسعه یافته و درحالتوسعه وجود دارند.
معامله در بازار سهام
در بازار سهام، سرمایه گذاران با ارائه یک قیمت خاص، پیشنهاد خود را ارائه میدهند و فروشندگان هم خواهان قیمت مشخصی میباشند. وقتی این دو قیمت ها با هم تطبیق مییابند، فروش اتفاق میفتند، اولین سرمایه گذاری که بهترین پیشنهاد را ارائه میدهد، اولین شخصی خواهد بود که سهام را از آن خود مینماید. وقتی یک خریدار حاضر است هر قیمتی برای سهام بدهد، او در حال خرید به قیمت بازار است. به طور مشابه، زمانی که فروشندهای هر قیمت برای سهام را میپذیرد، او با قیمت بازار سهام خود را میفروشد.
شرکت ها به این خاطر سهام میفروشند تا برای رشد کسبوکارشان سرمایه جمع کنند. وقتی یک شرکت سهام خود را در بازار ارائه میکند، به این معنی است که سهام شرکت به صورت عمومی در بازار سهام معامله میشود و هر سهم به منزله بخشی از مالکیت شرکت به شمار میرود. این کار برای سرمایه گذاران جذاب است و وقتیکه یک شرکت عملکرد خوبی دارد، سرمایه گذاران آن با افزایش ارزش سهامشان پاداش میگیرند؛ اما ریسک زمانی به وجود میآید که شرکت عملکرد خوبی نداشته و ارزش سهامش کاهش مییابد. سهام شرکتها معمولاً به آسانی و به سرعت خریدوفروش میشوند و فعالیتهای مثبت و منفی حول سهام شرکت بر ارزش آن تأثیر میگذارد. به طور مثال، زمانی که تقاضای زیادی برای سرمایه گذاری در شرکت وجود دارد، قیمت سهام افزایش خواهد یافت و زمانی که سرمایه گذاران زیادی میخواهند تا سهامشان را بفروشند، ارزش پایین میرود.
بازار سهام به دو بخش اصلی تقسیم شود: بازار اولیه و بازار ثانویه. بازار اولیه جایی است که در آن اوراق بهادار شرکتها برای اولین بار به بازار عرضه میشود و سهام و اوراق قرضه به صورت مستقیم از شرکت توزیع میشوند. هر معامله متعاقب آن در بازار ثانویه رخ میدهد که در آن پولهای حاصل از سهام به حساب سرمایه گذاران میرود و نه خود شرکت.
قیمت سهام چه معنایی برای اقتصاد دارند
بهطورکلی، افزایش قیمت سهام برای شرکت ها در یک کشور خاص، نشانگر سلامت و رشد بازار است. از طرف دیگر، سقوط در روند قیمتها ممکن است به منزله ضعف اصول بنیادی اقتصاد یک کشور باشد. این بدان خاطر است که افزایش قیمت نشان میدهد که بسیاری از خریداران پول خود را در سلامت و رشد آینده اقتصاد، به عنوان مالکیت بورس نزدک یک کل، سرمایه گذاری میکنند.
در زمان بحرانهای اقتصادی افراد ترجیح میدهند پول خود را به دارایی های فیزیکی نظیر طلا یا مسکن تبدیل کنند و علاقهای به سرمایه گذاری در بورس یا سپرده گذاری در بانک ندارند. برعکس در زمان رونق اقتصادی افراد بسیاری به سمت بازار سهام تمایل دارند تا با سرمایه گذاری در سهام شرکتها، سهمی از سفره پرنعمت بورس نصیب خود کنند.
معادل انگلیسی بازار سهام عبارت است از:
Equity Market
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سؤالات مالی مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این نوشته در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
چرا در حالی که مردم کارشان را از دست میدهند، بازار بورس رشد میکند؟
اخیرا نرخ بیکاری در ایالات متحده به ۱۴.۷ درصد رسیده که در نوع خود کمسابقه است. اما از طرف دیگر میبینیم که شاخصهای بازار بورس (stock market) به طور متوسط ۳۰ درصد بالاتر از کف ۲۳ مارس هستند. البته تاریخ نشان میدهد که واکنش بورس ایالات متحده به نرخ بیکاری همواره به این صورت بوده و در زمان بالا رفتن بیکاری، بازار بورس با رشد مواجه شده است. از سال ۱۹۴۸ تاکنون، هشت بار نرخ بیکاری ایالات متحده به بالای ۷ درصد رسیده و هشت بار هم نرخ بیکاری در این کشور به پایین از ۵ درصد رسیده است. قطعا بورس و بازارهای دیگر مانند بازار ارز دیجیتال نسبت به این آمار و تاثیرات آن بیتفاوت نخواهند بود و این عوامل بیرونی تاثیرات خود را بر این بازارها بر جای میگذارند.
تاریخ نشان میدهد که بسیاری از کاهش نرخ بیکاریها در نهایت منجر به افت بازار بورس شده است و همچنین بالا رفتن نرخ بیکاری هم در بسیاری از اوقات باعث شکل گرفتن بازار صعودی بورس شده است.
بازار بورس و نرخ بیکاری رابطه عکس دارند
این در ابتدا ممکن است کمی عجیب به نظر برسد، اما اگر از منظر چرخه تجاری به آن نگاه کنیم، چنین نیست. رشد بالا و کاهش بیکاری معمولا به دنبال رشد پایین و افزایش بیکاری میآید و این چرخه همواره تکرار میشود.
دلیل این آمار عجیب که به آن اشاره شد، این است که بازار بورس یک شاخص پیشگام اقتصاد است، در حالی که نرخ بیکاری یک شاخص تاخیری است. پس زمانی که شرایط اقتصادی بدتر میشود، بازار بورس اوج میگیرد و ما اخیرا مثالی از این را شاهد بودیم.
در ۱۸ می به خاطر توسعههایی که در زمینه ایجاد واکسن کرونا صورت گرفت، ارزش بسیاری از شاخصهای بازار بورس بالا رفت. مالک هیچ کسب و کاری بر اساس شایعات در مورد ایجاد واکسن برای کرونا، اقدام به استخدام افراد نمیکند؛ اما سرمایهگذاران در بازار بورس بر اساس چنین شایعات و اخباری اقدام به معامله میکنند.
پس با این توضیحات متوجه مالکیت بورس نزدک میشویم که نرخ بیکاری یک شاخص تاخیری در اقتصادهای واقعی است. زمانی که نرخ بیکاری افزایش پیدا میکند، اقتصاد گرفتار مشکل است و زمانی که نرخ بیکاری پایین میرود، بهبود اوضاع در راه است.
اینک بازار بورس همچنان به رشد خود ادامه میدهد و نرخ بیکاری هم روز به روز افزایش پیدا میکند. این یعنی که هیچ نشانی از بهبود وضعیت اقتصادی دیده نمیشود. درصد زیادی از این رشد مربوط به بخش خاصی از بازار بورس است. به عنوان مثال، اگر عملکرد نزدک (Nasdaq) را با S&P500 مقایسه کنیم، میبینیم که نزدک بسیار بهتر عمل کرده است.
همچنین اگر ما عمیقتر به بررسی این وضعیت صعودی بازار بورس بپردازیم، متوجه میشویم که بعضی از شرکتها و فناوریهای خاص در این میان بسیار بیشتر از بقیه سود کردهاند. شرکتهای تجارت الکترونیک و فینتک (fintech) در این میان بسیار بیشتر از شرکتهای دیگر سود کردهاند و این به دلیل آنلاین شدن بسیاری از معاملات و کسب و کارها در این زمان دشوار بوده است. شرکتهایی مانند Shopify و Square از برندگان بزرگ این دوران بودهاند.
بازار بورس جایی است که سرمایهگذاران به آینده میاندیشند و این بازار یک شاخص پیشگام است. زمانی که سرمایهگذاران سود را در کسب و کارهای آنلاین میبینند، دلارهای آنها هم برای سرمایهگذاری به سمت آن کسب و کارها سرازیر خواهد شد. انتظار میرود که بسیاری از کسب و کارها در ماههای آینده برگردند و اگر این تعطیلی کسب و کارها موقتی باشد، میتوان گفت که بازار بورس خیلی محکم به آنها واکنش نشان نداده است.
البته افزایش تعداد تراکنشهای آنلاین به معنی افزایش تعداد افرادی که آن تراکنشها را انجام میدهند، نیست. فرضا اگر فروش Square دو برابر شده است، به احتمال زیاد تعداد کارمندان آن دو برابر نشده است.
وضعیت بیکاری اخیر با بیکاریهای گذشته تفاوت دارد. این بیکاریها عمدتا در اثر دستورات حکومتها برای تعطیلی کسب و کارها و رعایت مسائل امنیتی است. طبیعتا بعد از بحران، بسیاری از این کسب و کارها برخواهند گشت و میتوان گفت که این بیکاریها موقت خواهد بود.
سرمایهگذاران در این میان خوشبین هستند که این مشاغل و کسب و کارها دوباره درهای خود را باز کنند و سیاستهای امنیتی حکومتها تغییر کند. البته حکومتها در حمایت از این کسب و کارها هم اقداماتی انجام دادهاند و بستههایی حمایتی را برای آنها در نظر گرفتهاند.
بهبود بازار چگونه خواهد بود؟
سه ماهه دوم امسال نیز در حال پایان یافتن است و کرونا در این مدت تاثیرات عمیقی را بر جای گذاشت. به نظر میرسد که این کسب و کارها در ماههای بعد بازگشت سریعی مانند بازگشت بازار بورس را تجربه کنند.
البته اگر بازگشت این کسب و کارها بر طبق انتظارات نباشد و یا واکسن کرونا ساخته نشود، احتمالا دوباره با افت و سقوط بازار مواجه خواهیم شد. تاریخ نشان میدهد که بازار بورس و بازار کار همواره بعد از افت و نزول دوباره باز میگردند. نظر شما چیست؟ آیا بازگشت کسب و کارها و بهبود وضعیت آنها نزدیک است؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
«دوشنبه سیاه» سرآغاز قدرتگیری «نزدک»
دومین بورس بزرگ دنیا با بیشترین میزان معاملات سهام نسبت به دیگر بازارهای بورس در فوریه ۱۹۷۱ به عنوان نخستین بورس الکترونیک دنیا با نام «نزدک» راهاندازی شد. سهام بیش از ۳ هزار و ۳۲۰ شرکت در این بازار عرضه شده که از جمله آنها میتوان به شرکتهای پیشرو در حوزه فناوری مانند اپل، آمازون و فیسبوک اشاره کرد.
به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه (مالکیت بورس نزدک سنا)، بورس نزدک (NASDAQ)، مخفف عبارت National Association of Securities Dealers Automated Quotation system (سامانه اعلام قیمت خودکار انجمن ملی معامله گران اوراق بهادار)، بزرگترین سیستم الکترونیکی جهان برای معاملهگران و سامانه مشخص کردن قیمت به صورت آنلاین برای معاملهگران بازار سرمایه است.
نزدک بزرگترین بازار معاملاتی سهام آمریکا است که با حضور بیش از ۳ هزار و ۳۲۰ شرکت، بیشترین میزان معامله سهام را نسبت به هر بازار سهام دیگری در جهان دارد. به طوری که ارزش بازار نزدک ۱۰ تریلیون دلار بوده و حجم معاملات آن به ۹۸۲ میلیارد دلار میرسد.
بورس نزدک، پس از بورس نیویورک، دومین بازار بزرگ سهام در جهان است. بازار بورس نیویورک (NYSE) و بورس نزدک (NASDAQ) هر دو تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد جهانی دارند.
کشور امریکا، با ۲۲٫۹ تریلیون دلار، تولید ناخالص داخلی آمریکا تقریبا ۲۵ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل میدهد، سهمی که در طول ۶۰ سال گذشته تغییر کرده است. صنایع مالی، بیمه و املاک و مستغلات (۴٫۷ تریلیون دلار) باعث بیشترین رشد در اقتصاد این کشور هستند و پس از آن خدمات حرفهای و تجاری (۲٫۷ تریلیون دلار) و دولت (۲٫۶ تریلیون دلار) قرار دارند.
پیشینه بورس نزدک
فعالیت بازار معامله سهام در سال ۱۹۳۴ منجر به شکلگیری «اتحادیه همگانی معاملهگران سهام»National Association of Securities Dealers یا به اختصارNASD شد. NASD درحقیقت، یک مجموعه خودگردان بود که تا مدتها فعالیت بازارهای بورسی و فرابورسی را در آمریکا بر عهده داشت.
نزدک در سال ۱۹۷۱ میلادی تاسیس شد تا امکان درج قیمت سهام به صورت الکترونیکی را برای مبادلهگران فراهم کند. در نخستین روز فعالیت نزدک در ۸ فوریه سال حدود ۲۵۰۰ سهام فرابورسی معامله شد. بازار بورس نزدک که در سال ۱۹۹۰ به عنوان یک رقیب جدی برای بورس نیویورک محسوب میشد، در سال ۱۹۹۴ از نظر سهم معاملات سالانه، از بورس نیویورک پیشی گرفت.
نزدک در حقیقت، نخستین بازار بورس الکترونیک است. فلسفه وجودی این بازار، امکانپذیر شدن مبادله سهمهای فرابورسی که پیشنیازهای ارائه شدن در بازارهای بزرگتری مانند بورس اوراق بهادار نیویورک را نداشتند، است. این سهمها پیشتر به صورت تلفنی معامله میشدند و چون اطلاعات مربوط به آنها باید از معاملهگری متخصص در آن زمینه اخذ میشد، خرید و فروش آنها برای عموم مردم دشوار بود.
برخلاف بازار وال استریت و بورس نیویورک، بورس نزدک کاملاً الکترونیکی است. تا سال ۱۹۸۷، اکثر معاملات بورس از طریق تلفن انجام میشد. اما در جریان حادثه دوشنبه سیاه، بازاریابها به تلفنها پاسخ نمیدادند و به همین دلیل، سیستم انجام دستورات کوچک که شیوهای الکترونیکی برای وارد کردن معاملات معاملهگران بود، برقرار شد.
رشد و قدرتمند شدن نزدک بی ارتباط با «دوشنبه سیاه» نیست؛ دوشنبه سیاه، نامی است که به روز دوشنبه ۱۹ اکتبر ۱۹۸۷ دادهاند. زمانی که شاخص DJIA سقوط نمایشی خود را همزمان با سقوط سراسری بورسهای جهانی شروع کرد. در آخر ماه اکتبر، بازار سهام هنگکنگ ۴۵٫۸ درصد، استرالیا ۴۱٫۸ درصد، انگلستان ۲۶٫۴ درصد، آمریکا ۲۲٫۶ درصد و کانادا ۲۲٫۵ درصد سقوط کرده بودند!
در این روز، بازاریها دیگر پاسخ تلفنهایشان را جهت انجام معامله سهام در آمریکا نمیدانند و در نهایت موجب شد یک سامانه آنلاین جهت انجام این کار راهاندازی شود تا از بروز اختلالات این چنینی جلوگیری به عمل آید. زمانی که این سامانه غول پیکر راهاندازی شد، یک انقلاب عظیم در انجام معاملات به وجود آمد. بنابراین، در ابتدای کار نزدک که این سامانه راهاندازی شد، افراد زیادی سپردههای بانکی خود را فروختند و وارد این بازار شدند و این امر باعث رشد بورس آمریکا در کوتاهترین زمان ممکن شد.
ویژگیهای سامانه نزدک
سامانه نزدک دارای ویژگیهای به خصوصی است که موجب شده تا بتواند سالیان سال پیشرفت کند و رضایت کاربران را فراهم کند، این ویژگیها عبارتند از:
* امنیت بالای شبکه
سامانه نزدک دارای امنیت بالایی است و مانند سیستم کنترل پرواز در آمریکا، از حساسیت بالایی برخوردار بوده که از هک شدن آن در بسیاری از موارد جلوگیری میکند.
* حمایت از بیت کوین
این سیستم معاملاتی آنلاین، نخستین و بهترین سامانهای است که امکان حمایت از این ارز دیجیتال پرطرفدار در آن وجود دارد. به همین دلیل، افراد زیادی را به سمت خود در طول سالهای اخیر جذب کرده است.
* برخورداری از ساعات کاری مناسب
بازار نزدک از دوشنبه تا جمعه هر هفته باز و مشغول به کار است، شنبه و یکشنبه روزهای تعطیل این بازار هستند. زنگ آغاز معاملات از ساعت ۹ و نیم صبح به وقت شرقی در این بازار زده میشود و ساعت پایان معاملات هم ساعت ۴ بعدازظهر است. البته معاملهگران میتوانند در ساعات قبل و بعد از باز شدن بازار هم در بورس نزدک به معامله سهام بپردازند.
* امکان فعالیت در خارج از ساعات کاری
یکی از جذابترین قابلیتهای بورس نزدک، این است که سرمایهگذاران قادر خواهید بود تا معاملات خود را قبل از شروع ساعات کاری با نام "pre-market" و پس از آن با نام "after hours " انجام دهند.
ابر شرکتهای نزدک
بسیاری از شرکتها و مشاغل بزرگ دنیا در میان شرکتهایی هستند که سهام خود را در بازار نزدک ارائه کردهاند. به ویژه بسیاری از شرکتهای پیشرو در زمینه فناوری همچون اپل، آمازون و فیسبوک که سهام آنها در این بازار عرضه میشود. بسیاری از شرکتهایی که اولین بار است سهامشان را در بورس ارائه میکنند، این کار را از طریق بورس نزدک انجام میدهند.
شاخصهای مهم در نزدک
*شاخص مرکب نزدک
این شاخص وضعیت سهام مبادله شده در بورس نزدک را نشان میدهد و میانگین قیمت تمام سهمهای معامله شده در این بازار است. شاخص نزدک مرکب روند کلی این بازار را نشان میدهد. از آنجا که بسیاری از شرکتهایی که در نزدک سهامشان را عرضه میکنند، در حوزه فناوری فعالیت میکنند بنابراین شاخص مرکب نزدک معیار بسیار خوبی برای بررسی عملکرد این بخش هم محسوب میشود.
از شرکتهای موجود در نزدک مرکب میتوان به مایکروسافت، اپل، نتفلیکس، فیسبوک و آمازون اشاره کرد.
*شاخص نزدک ۱۰۰
شاخص نزدک ۱۰۰، میانگین قیمت سهمهای معامله شده ۱۰۰ شرکت بزرگ غیرمالی و برتر بورس نزدک است. البته این شرکتها ۹۰ درصد وزن شاخص مرکب را نیز تشکیل میدهند. شاخص نزدک ۱۰۰ مالی و شاخص زیست فناوری نزدک از دیگر شاخصهای مهم این بازار به شمار میروند.
سطوح بازار نزدک
بازار بورس نزدک دارای ۳ سطح بوده که هرکدام برای گروه های سرمایه گذار مختلفی تعبیه شده است. این سه سطح به شرح زیر است:
* بازار سرمایه (Capital market)
بازاری طراحی شده برای شرکت هایی در مقیاس کوچک که میتوانند سهام خود را در این سطح از بازار بورس نزدک ارائه دهند. در این سطح سختگیری برای شرکت ها و سرمایه گذاران بسیار کم بوده. و این سطح را کلاه کوچک Capital cap نیز نامید.
* بازار جهانی (Global Market)
این سطح از بورس نزدک که به کلاه متوسط (Mid Cap) نیز مشهوراست، کمتر مورد توجه شرکت ها قراردارد. این سطح از بازار نزدک شامل ۱۴۵۰ سهام است و شرایط و ویژگیهای خاص خودش را داراست.
* بازار انتخاب جهانی (Global Select Market)
این سطح شامل سهم هایی از ایالات متحده آمریکا بوده و ترکیبی از سهم های جهانی را شامل میشود. هرساله در ماه اکتبر، اداره مالکیت نزدک لیست شرکت هایی که واجد شرایط حضور در این سطح هستند را بررسی میکند.
بورس نیاز به عمق بیشتری دارد/ ارزش دلاری بازار سهام ایران چقدر است
بازار سرمایه این روزها به یک کانال پایینتر سقوط کرده و برای رشد نیاز به عمق بیشتری دارد.
به گزارش مشرق ، ارزش دلاری بورس تهران در روزهای گذشته به ۱۹۷ میلیارد دلار نزدیک شده است.
ارزش دلاری بورس تهران در مقایسه با بورسهای جهانی، ارزشی کمتر از یک درصد بورس نیویورک و نزدک را شامل می شود. ارزش دلاری بورس تهران ۹ درصد بورس تداول عربستان است که کمتر از ۲۰ سال از تأسیس آن می گذرد.
نسبت ارزش معاملات روزانه به ارزش کل بازار در بورس های جهانی در میانگین ۲.۷ دهم درصد قرار دارد. این نسبت در بورس تهران ۰.۷ دهم درصد است که نشان از رکود معاملات بازار به نسبت بازار های جهانی دارد.
* بازار سرمایه نیاز به عمق دارد
مهدی امیدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره شرایط بورس گفت: با توجه به از دست رفتن سطح حمایت پیشین و ورود شاخص کل بورس به یک کانال پایین تر، باید دید شاخص به کدام حمایت واکنش نشان می دهد.
وی ادامه داد: شاخص کل بورس می تواند تا رقم یک میلیون و ۳۵۰ هزار واحد پائین برود. نزول شاخص های بورس و رشد قیمت دلار نشان از انتظارات منفی موجود در میان معامله گران دارد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: مشکل این روزهای بازار سرمایه ایران، عمق کم این بازار است و برای بهبود شرایط بازار نیاز به تعمیق آن داریم. عمق دادن به بازار سرمایه در وضعیتی اتفاق میافتد که اعتماد مردم و سرمایه گذاران به بورس جلب شود و ورود پول بتواند ارزش بازاری را افزایش دهد.
* افت شاخص های عملکردی بورس
در پایان معاملات روز یکشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل ۶ هزار و ۷۰۲ واحد افت کند و به رقم یک میلیون و ۳۹۰ هزار و ۷۳۲ واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی ۴۸ صدم درصد بوده است.
شاخص کل هموزن نیز با افت ۲ هزار و ۵۴۴ واحدی در سطح ۴۰۳ هزار و ۲۵ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص هم منفی ۶۳ صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس ۱۰۷ واحد پائین آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۸۷۴ واحد قرار گرفت.
* کاهش ارزش معاملات خرد بازار سهام
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم ۱۱ هزار و ۳۲۴ میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۶ هزار و ۲۱۰ میلیارد تومان بود که ۵۴ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می دهد.
امروز ارزش معاملات خرد سهام با کاهش یک درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۲ هزار و ۵۴۸ میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس ۲۲ درصد بوده است.
* کاهش خروج سرمایه از بازار سرمایه
امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای دوازدهمین روز متوالی منفی شد و ۲۴۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز گذشته افت ۳۷ درصدی را نشان می دهد. امروز در میان گروههای بزرگ بازار، دو گروه بانکی قرمزترین گروههای بازار سهام بودند.
در معاملات روز یکشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام وپاسار (بانک پاسارگاد)، بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) و حکشتی (شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی) اختصاص داشت و نمادهای زپارس (ملی کشت و صنعت و دامداری پارس)، حآفرین (ریل پردار نو آفرین)، خکاوه (سایپا دیزل) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.
* افزایش قیمت ۱۶۵ نماد
در جریان معاملات یکشنبه ۴۲ نماد صف خرید داشتند و ۷۰ نماد با صف فروش مواجه بودند. در پایان معاملات ۱۶۵ سهم با رشد قیمت و ۴۸۵ نماد با کاهش قیمت مواجه شدند.
مجموع ارزش صف های خرید به ۱۳۹ میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف های فروش ۱۷۶ میلیارد تومان بود.
در پایان معاملات نمادهای فمراد (شرکت آلومراد)، گدنا (شرکت تهیه و توزیع غذای دنا آفرین فدک) و فنورد (شرکت نورد و قطعات فولادی) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به سهام بکهنوج (تولید برق ماهتاب کهنوج)، ثاباد (توریستی و رفاهی آبادگران ایران)، سکرد (سیمان کردستان) تعلق داشت.
وقتی آمازون ترکیه جهانی شد
برنامههای بلندپروازانه هپسیبورادا، تنها شرکت ترکیهای در بورس نزدک ایالات متحده
توسط تحریریه شنبه منتشر شده در ۵ مرداد ۱۴۰۰
چند هفته پیش بود که رسانههای دنیا، خبر عرضه سهام هپسیبورادا بزرگترین و بهترین فروشگاه اینترنتی ترکیه در بورس نزدک ایالات متحده را منتشر کردند. این خبر از این جهت مهم بود که یک فروشگاه آنلاین در کشوری که هنوز ضریب نفوذ تجارت الکترونیک در آن بسیار پایین است، توانست ۶۸۰ میلیون دلار سهام در بزرگترین بازار بورس فناوری دیجیتال دنیا به فروش برساند.
ملکه تجارت الکترونیک ترکیه
هپسیبورادا عبارتی در زبان ترکی استانبولی است به معنای «همه چیز اینجا هست». این فروشگاه توسط هانزاده دوغان بوینر (HanzadeDoğanBoyner) که دختر یکی از ثروتمندان سرشناس ترکیه است، راهاندازی شد. هانزاده دوغان بوینر نیز ثروت شخصی قابلتوجهی دارد. او در سال۲۰۰۸ با حدود یک میلیارد دلار ثروت در جایگاه ۱۰۶۲ام ثروتمندترین افراد در دنیا قرار داشت. خانم بوینر مالک ۵/۲۱درصد از کل شرکت هپسیبوراداست و ۷۱درصد از حق رأی در هیات مدیره را نیز در اختیار دارد.
اما این ثروت عظیم خانوادگی، مانع از تلاش «ملکه تجارت الکترونیک ترکیه» برای خلق ارزش و ایجاد کسبوکاری ارزشمند برای مردم کشورش نشد.خانم دوغان بوینر پس از گرفتن مدرک امبیای از دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده، فعالیت جدی اقتصادی خود را شروع کرد. او ابتدا مدیریت یک گروه اینترنت موسوم به دوغان آنلاین (Dogan Online) را در اختیار داشت. سپس در سال۲۰۰۰ با خرید یک فروشگاه اینترنتی نوپا به نام اینفوشاپ (Infoshop) و تغییر نامش به هپسیبورادا، اولین گام برای راهاندازی این فروشگاه بزرگ را برداشت. او از همان سال ۲۰۰۰ تاکنون عضو هیات مدیره شرکت بوده است. البته از سال۲۰۰۸ به دلیل جدیتر شدن کار هپسیبورادا، فعالیتهای دیگری که در شرکت پدرش داشت را رها کرد و تمام وقتش را به هپسیبورادا اختصاص داد.
هپسیبورادا در آغاز کار فقط به فروش محصولات مختلف الکترونیکی مشغول بود. با این وجود، بهتدریج بر دامنه تنوع محصولات عرضهشده از سوی این فروشگاه افزوده شد. این پلتفرم در سال۲۰۲۰ توانست درآمدی ۷۳۳میلیون دلاری را از ۹میلیون کاربر فعال، ۳۳میلیون عضو معمولی و ۴۵هزار فروشنده طرف قرارداد به دست آورد. این فروشگاه آنلاین ماهانه همچنین حدود ۲۵۰ میلیون بازدید دارد. البته هپسیبورادا هنوز در فرآیند رشد قرار دارد و به همین دلیل، به سوددهی نرسیده است. این شرکت در سال گذشته ضرر خالصی معادل ۵۵میلیون دلار را در کارنامه خود ثبت کرد.
فروشگاهی برای همهچیز
هپسیبورادا (Hepsiburada) را آمازون ترکیه میدانند. این فروشگاه، همانند رقیب اصلی بینالمللیاش یعنی آمازون، همه چیز میفروشد. هپسیبورادا شبکه ارسال و توزیع گستردهای در سراسر ترکیه دارد و در حال حاضر، حدود ۴۳ میلیون محصول مختلف در این پلتفرم برای فروش عرضه میشود. مشتریان بهترین فروشگاه اینترنتی ترکیه میتوانند سفارشات خود را طی ۲ساعت دریافت کنند.
همهگیری کووید-۱۹ به رونق بسیاری از کسبوکارهای آنلاین در سراسر جهان کمک کرد. و هپسیبورادا نیز از این روند بیبهره نبود. طی این دوره، درآمد این پلتفرم فروشگاهی دو برابر شد. تا پیش از همهگیری، بسیاری از مردم ترکیه روی خوشی به خرید آنلاین نشان نمیدادند. البته دسترسی به اینترنت در برخی مناطق فراهم نبود، اما محدودیتهای جدی طی این دوره و سختگیریهای دولت ترکیه برای رفتوآمد شهروندان موجب افزایش رویآوردن مردم به خرید آنلاین شد. هپسیبورادا نیز به عنوان اصلیترین بازیگر در این میدان توانست بهخوبی از این فرصت استفاده کند.
این روزها بسیاری از مردم ترکیه برای خرید محصولات مختلف و حتی برخی مایحتاج روزمره به سراغ هپسیبورادا میروند. البته فقط شهرت هپسیبورادا مردم را به خرید از آن تشویق نمیکند. در واقع، شبکه توزیع هپسیبورادا که پوشش جغرافیایی بسیار مطلوبی دارد، یکی از برگهای برنده این شرکت در مقایسه با رقبای دیگر هموطنش به شمار میرود.
اما چطور این پلتفرم توانست طی نزدیک به ۲دهه، از یک وبسایت کوچک فروشگاهی به این امپراطوری دست یابد و تبدیل به بهترین فروشگاه اینترنتی ترکیه شود؟
بر اساس نیازهای مردم
یکی از اصلیترین نکاتی که هر کارآفرین موفق در نظر میگیرد، ارائه راهحلی بر اساس نیازهای مشتریان است. به نظر میرسد خانم دوغان بوینر بهخوبی از این نکته آگاه است و هپسیبورادا را نه بر اساس کپیبرداری از نمونههای موفق خارجی مثل آمازون، بلکه با شناخت مشتریان در ترکیه به پیش برده است. یکی از ظرافتهایی که هپسیبورادا در بازار ترکیه به آن توجه کرده، نگرانی مشتریان از خرید آنلاین است.
در بازارهای سنتیتر، معمولا مشتریان به این دلیل که نگران مشکلدار بودن محصول خریداری شده هستند، روی خوشی به خرید آنلاین نشان نمیدهند. هپسیبورادا با زیرکی متوجه این نکته شد و امکان بازگشت رایگان محصولات خریداریشده را برای مشتریان فراهم کرد. این پلتفرم با استفاده از شبکه گسترده پخش خود توانسته این امکان را برای مشتریان فراهم کند که اگر از محصولی ناراضی بودند، آن را به صورت رایگان پس فرستاده و پولش را پس بگیرند.
شبکه گسترده توزیع
شبکه گسترده توزیع سفارشات هپسیبورادا در بیشتر نقاط ترکیه فعالیت دارد. و حدود ۹۵درصد از جمعیت این کشور را تحت پوشش قرار میدهد. یکی دیگر از خدمات این پلتفرم، هسپی اکسپرس (Hespi Express) است. هسپی اکسپرس امکان خرید و تحویل چندساعته محصولات مختلف را در سراسر ترکیه فراهم میسازد.
هپسیبورادا در حال حاضر با بسیاری از فروشگاههای زنجیرهای در سطح کشوری و استانی در ترکیه قرارداد دارد. تا بتواند محصولات مصرفی روزمره را با کمک آنها به دست مشتریان برساند.
این همکاری راهبردی سبب شده سرعت تحویل سفارشات مشتریان در برخی موارد حتی به نیم ساعت برسد. اگر هپسیبورادا بتواند خود را به عنوان تامینکننده مایحتاج روزانه مردم در ترکیه جا بیندازد، نهتنها بخش قابلتوجهی از گردش مالی خانوارها را در اختیار میگیرد. بلکه به این ترتیب میتواند سایر خدماتش را نیز به شکل سادهتری مالکیت بورس نزدک به مشتریان معرفی کند.
پلتفرم یکپارچه یا سوپراپ
اگر بخواهیم به مقایسه هپسیبورادا با سایر رقبای بینالمللی بپردازیم. باید بگوییم این پلتفرم بیشتر از اینکه شبیه آمازون باشد، به سوپراپهای چینی شباهت دارد. چندسالی است در بازار چین شاهد شکلگیری پلتفرمهایی هستیم که به ارائه طیف گستردهای از خدمات، از انتقال پول و رزرو بلیت هواپیما گرفته تا خرید آنلاین میپردازند.
هپسیبورادا نیز چنین رویکردی را در پیش گرفته است و مجموعه متنوعی از خدمات را به مشتریانش عرضه میکند. این شرکت حتی سرویسی مشابه «علیپی» (AliPay) چین راه انداخته که هسیپی (HesiPay) نام دارد.
اتفاقا یکی از دلایل جذابیت هپسیبورادا برای مردم ترکیه، همین سرویس هسیپی است. بسیاری از مردم در این کشور به خرید اقساطی تمایل دارند. هپسیبورادا با آگاهی از این نیاز، امکان خرید اقساطی از طریق سرویس هسیپی را فراهم کرده است. همین ویژگی، موجب تشویق بخشی از مشتریان سنتی که معمولا تمایلی به خرید آنلاین ندارند، میشود.
رشد چشمگیر بهترین فروشگاه اینترنتی ترکیه
نگاهی به آمار و ارقام رشد هپسیبورادا نشان میدهد این شرکت بهخوبی در مالکیت بورس نزدک مسیر برنامه توسعه خود در حال حرکت است. هپسیبورادا در سال گذشته دو برابر بزرگتر شد. البته طی ۵سال پیش از آن نیز، هر سال با رشد ۵۰ درصدی روبهرو بود. با توجه به اینکه جمعیت ۸۲ میلیونی ترکیه به تدریج به خرید آنلاین علاقهمند میشوند، هپسیبورادا نیز بهخوبی توانسته سوار این موج شده و خدمات خوبی را به مشتریانش ارائه دهد.
البته پیش از عرضه سهام هپسیبورادا در بورس نزدک، این شرکت طی بازهای ۲۰ساله سرمایهای معادل ۱۰۰میلیون دلار نیز برای توسعه دریافت کرده بود.
بنیانگذار هپسیبورادا در این باره میگوید: «از حدود ۲۰سال پیش که کارم را در زمینه تجارت الکترونیک شروع کردم تا امروز، به ایجاد قابلیتهای جدید و خدمات جدید مشغول بودیم. و به همین دلیل است که امروز مجموعهای متنوع از خدمات را در قالب یک پلتفرم یکپارچه در اختیار مشتریان قرار میدهیم.»
خانم دوغان بوینر درباره چشمانداز میانمدت شرکت برای گسترش بازار خود در ترکیه میگوید: «نفود بازار تجارت الکترونیک در ترکیه فقط ۱۰درصد است. بر این باوریم که این نفوذ تا سال ۲۰۲۵ دو برابر خواهد شد.»
برنامههای هپسیبورادا برای توسعه
این شرکت در عرضه اولیه سهام خود در بورس نزدک توانست ۶۸۰ میلیون دلار به دست آورد. هپسیبورادا اعلام کرده این درآمد را صرف توسعه پلتفرم خود میکند. بنیانگذار هپسیبورادا در توضیح بیشتر این موضوع به برنامه شرکت برای تقویت زیرساختهای لجستیک اشاره میکند. با توجه به اینکه موضوع بازگرداندن سفارشات توسط مشتریان یکی از اصلیترین ابزارها برای کاهش نگرانی مشتریان است، هپسیبورادا قرار است سرمایهگذاری بیشتری روی تقویت این بخش به عمل آورد.
او همچنین به یکی دیگر از پروژههای پیش روی این شرکت نیز اشاره میکند که در حوزه فینتک در حال اجراست. این شرکت قرار است کیف پولی با قابلیتهای متعدد را در اختیار مشتریان قرار دهد. هپسیبورادا امیدوار است این گام به افزایش وفاداری مشتریان و همچنین جذب مشتریان جدید بینجامد.
بنیانگذار هپسیبورادا در پاسخ به این پرسش که آیا به دنبال پیادهسازی راهبردی مشابه علیبابا و علیپی و ارائه یک سوپراپ است، تلویحا این راهبرد را تایید میکند. او میگوید: «در اروپا و آمریکا تقریبا چیزی به عنوان سوپراپ نداریم، ولی ما میخواهیم به دیجیتالیکردن تجارت بپردازیم و زندگی را برای مشتریانمان، راحتتر کنیم.»
بیمها و امیدهای آینده بهترین فروشگاه اینترنتی ترکیه
ترکیه سیزدهمین اقتصاد بزرگ دنیاست. ریسکهای مختلفی در مسیر توسعه اقتصادی این کشور و البته هپسیبورادا وجود دارد. اصلیترین ریسک به ارزش لیر ترکیه مربوط میشود. با توجه به سیاستهای اقتصادی دولت کنونی ترکیه، شاهد افت قابلتوجه ارزش لیر هستیم که همین موضوع میتواند مانعی بزرگ در مسیر پیشرفت هپسیبورادا باشد. از سوی دیگر، وضعیت بازار در ترکیه، اصلیترین مزیت برای هپسیبورادا به شمار میرود. بیشتر خرید و فروشها در این کشور همچنان به شکل سنتی صورت میگیرد.
تجارت الکترونیکی فقط ۵.۳ درصد از کل ارزش بازار خردهفروشی این کشور را به خود اختصاص داده است. حدود ۳۹درصد از جمعیت ترکیه زیر ۲۴ساله هستند. این رقم نشانگر تعداد بالای مشتریان بالقوه حوزه تجارت الکترونیک است. با در نظر گرفتن اینکه ترکیه جوانترین کشور در اروپا به شمار میرود، فرصت بسیار خوبی برای رشد پلتفرمهای تجارت الکترونیک همانند هپسیبورادا در این کشور فراهم است.
برخی از سرمایهگذاران با تکیه بر این آمارها به خرید سهام هپسیبورادا علاقه نشان داده و آن را یک سرمایهگذاری با سودآوری بالا در بلندمدت میدانند.
عرضه در بورس
این پلتفرم تجارت الکترونیکی در ابتدای ژوئیه توانست در بورس نزدک ایالات متحده پذیرفته شود. گفتنی است بورس نزدک همان جایی است که بسیاری از غولهای حوزه دیجیتال مثل آلفابت (شرکت مادر گوگل)، فیسبوک، مایکروسافت و اپل در آن حضور دارند.
در حالی که کارشناسان ارزش هر سهم هپسیبورادا را ۱۲دلار پیشبینی میکردند، این سهم در اولین روز عرضه به قیمت حدود ۱۴ دلار خرید و فروش شد. در زمان نگارش این مطلب، ارزش هر سهم هپسیبورادا ۱۳ دلار است. که ارزش بازاری معادل ۴.۲۲ میلیارد دلار را برای این شرکت رقم میزند. اما ظاهرا این رقم اهمیت چندانی برای بنیانگذارش نداشت. خانم دوغان بوینر میگوید: «ارزش بازار امروز شرکت برایم چندان مهم نیست. مبدا مهم نیست و باید به مقصد توجه کرد. این عرضه سهام برای تامین سرمایه مورد نیاز به منظور رشد شرکت بوده است.». او با اشاره به اینکه هنوز بسیاری از مردم در ترکیه به خرید آنلاین نمیپردازند، میگوید مسیر پیش رو برایش امیدوار کننده است.
بنیانگذار هپسیبورادا با اشاره به مبلغی که از طریق فروش سهام در بازار بورس نزدک نصیب شرکت شده میگوید از آن برای شتابدهی به فرآیند رشد و اجرای بهتر چشمانداز شرکت استفاده خواهد شد.
دیدگاه شما