انواع ریسک و مدل های ریسک

آشنایی با ریسک در حسابرسی

برای آشنایی با ریسک در حسابرسی ابتدا باید با دو نمونه ی کلی آن آشنا شوید که عبارتند از:

1. نوع اول ریسک حسابرسی مربوط می شود به وقتی که حسابرس متوجه اشتباهات محاسباتی اطلاعاتی که در اختیار دارد نشود
2. ممکن است حسابرس بعد از بررسی اطلاعات نتیجه گیری اشتباهی را ارائه دهد که این مورد نیز نوع دوم ریسک حسابرسی محسوب می شود.

در ادامه این مقاله با شرکت حسابرسی اقتصاد قرن همراه باشید.

فهرست مطالب این صفحه

حسابرسی بر مبنای ریسک از مراحل مختلفی تشکیل می شود که عبارتند از:

• بررسی داده های ارائه شده و روند برنامه ریزی
• بازدید و کنترل از محدوده ی مشخص شده ی خارجی
• مراحل مختلف آزمایش
• آزمایشات اولیه

جمع بندی و بررسی هر کدام از مراحل

در ایران یک سازمان مشخص وظیفه حسابرسی کلیه ی شرکت های دولتی و نیمه دولتی را به عهده دارد سازمان حسابرسی کل از برای شناسایی مشکلات و ریسک حسابرسی از روش مدل ریسک استفاده می کنند. در این روش ترکیب اعضای اصلی و تعیین کننده ی شرکت در هر مرحله از حسابرسی می تواند اشتباهات عمدی را مشخص کند.

انواع ریسک در حسابرسی

ریسک در حسابرسی دو نوع مختلف دارد که عبارتند از:

• ریسکی که رد آن غلط است: بدین معنا که صورت های مالی که توسط تیم حرفه ای حسابرسی شرکت تهیه شده است کاملا صحیح است اما حسابرس آن را رد می کند. در این صورت موقعیت حسابرس به علت اشتباهی که می کند به خطر می افتد.
• ریسکی که قبول آن غلط است: زمانی که صورت های مالی تهیه شده دارای اشتباهات و ایراداتی باشد که حسابرس نتواند آن ها را تشخیص دهد مفید بودن حسابرس زیر سوال می رود.

زمانی که یک حسابرس مشغول بررسی و حسابرسی یک پروژه می باشد باید عملیات حسابرسی به نحوی برنامه ریزی شود که ریسک حسابرسی در کمترین حد خود باشد.

اجزای ریسک در حسابرسی

برای بررسی ریسک در حسابرسی به معرفی انواع آن می پردازیم که عبارتند از:

• ریسک ذاتی: به علت ثبات مالی شرکت، امکان دسترسی به منابع درآمد شرکت، به وجود آمدن رقبای سرسخت جدید، تلاش کارکنان برای رسیدن در جایگاه بهتر یک حساب داخلی شرکت دچار ریسک ذاتی می شود
• ریسک کنترل: چنان چه ثبت های داخل سیستم حسابداری سازمان مربوطه دچار ایراد باشد و گروه حسابداری این مشکل رو رفع نکند به آن ریسک کنترل می گویند. در برخی از مواقع ریسک ذاتی و کنترل با هم انجام می گیرد که نوعی ریسک حسابرسی محسوب می شود که حوزه ی وظایف حسابرس قرار نمی گیرد.
• ریسک عدم کشف: برخی از ایرادات و اشتباهاتی که در صورت های مالی وجود دارد به اندازه ای کم است که نیازی به کشف آن ها وجود ندارد معمولا حسابرس مبلغ پایه ای را برای این اشتباهات در نظر میگیرد به عنوان مثال اشتباهات زیر ۵ هزار ریال نیازی به بررسی ندارد اما بسته به شرایط حسابرس می تواند این مبلغ را به میزان زیادی کاهش می دهد.

ریسک در حسابرسی (ریسک تجاری و غیر تجاری)

ریسک در حسابرسی در دو نوع مختلف وجود دارد که عبارتند از: ( ریسک تجاری و ریسک غیر تجاری)

• ریسک تجاری: برخی از بنگاه هایی که در زمینه تولید محصولات خلاقانه، بازار فروش، طراحی فعالیت دارند با ریسک تجاری رقابت و ارزش افزوده سهامداران را افزایش می دهند. نسبت مبلغ ثابتی که خرج فعالیت های معمول شرکت می شود به نسبت مبلغ غیر ثابتی که برخی از مواقع برای شرکت به وجود می آید را نسبت عملیاتی می گویند. ریسک تجاری موجب افزایش رقابت می شود ریسک های مالی نیز بخشی از ریسک های تجاری محسوب می شوند. این قبیل ریسک ها به علت تغییرات قیمت بهره، سهام ایجاد می شود.
• ریسک غیر تجاری: در برخی مواقع ریسک هایی به وجود می آید مانند ریسک های راهوری که به علل مختلفی مانند تغییر ماهیت سیاسی و اقتصادی به وجود می آید. برای رشد و پیشرفت باید ریسک کرد.

ریسک در حسابرسی (هسته های اصلی)

برای شناسایی ریسک در حسابرسی باید به بررسی کار اصلی حسابرسی داخلی یک شرکت بپردازیم که عبارتند از:

1. بررسی روش هایی که مدیران شرکت ها برای پیدا کردن خطاها و اشتباهات در نظر گرفته اند و اطمینان از این که آن روش درست و راه گشا بوده است یا خیر
2. بررسی نحوه ی اولویت بندی خطاها متناسب با نظر مدیران شرکت ها
3. بررسی احتمال انواع ریسک توسط مدیریت شرکت
4. نتیجه گیری و تهیه ی گزارشی مبنی بر ریسک های انجام گرفته توسط سازمان های مختلف
5. مدیران شرکت ها بر انواع ریسک نظارت کنند.

مراحل ریسک در حسابرسی

هر سازمان و شرکتی برای رسیدن به اهداف تعیین شده برنامه ریزی دارد که گاهی ریسک در حسابرسی این برنامه ریزی را مختل می کند. حسابرسی داخلی بر مبنای ریسک شامل موارد گوناگونی می شود که عبارتند از: ریسک به دلایل امور مالی، تکنیک های حسابداری، عملیات های گوناگون در داخل و خارج سازمان ها اتفاق می افتد. عملیاتی که به منظور حسابرسی داخلی بر مبنای ریسک انجام می گیرد عبارتند از:

• انواع ریسک در سازمان های مختلف مورد بررسی قرار گیرد
• معین کردن یک برنامه منسجم برای حسابرسی
• بازخورد انواع ریسک و مدل های ریسک گزارش های حسابرسی

اهمیت ریسک در حسابرسی

حسابرس با بررسی نوع فعالیت هایی که در شرکت ها انجام می گیرد می تواند اشتباهات مالی حسابرسی را از قبل پیش بینی کند. این پیش بینی موجود می شود حسابرس از قبل نوع ریسکی که باید به بررسی آن بپردازد را معین کند برخی از عوامل مهم ریسک در حسابرسی عبارتند از:

1. شناخت و بررسی فعالیت های شرکت و روانشناسی فعالیت ها و نوع عملکرد کارکنان سازمان
2. بررسی روش ممیزی برای دستیابی به اشتباهات
3. به حداقل رساندن مصرف منابع
4. مشخص کردن یک برنامه ریزی اصولی در حسابرسی

حسابرسی مبتنی بر ریسک

روش های حسابرسی مبتنی بر ریسک دارای اجزای و مراحل مختلفی می باشد.

1. طراحی حسابرسی: این بخش شامل قسمت هایی می شود که عبارتند از: شناسایی فعالیت کارفرما، تحلیل بخش های مختلف، ارزیابی های متعدد، ارائه ی راهکار موثر و …
2. ارائه برنامه: مطابق با تحقیقات انجام گرفته حسابرس باید برنامه خود را ارائه دهد.
3. عمل به برنامه: با استفاده از روش های حسابرسی می توان به اهداف تعیین شده در برنامه دست پیدا کرد
4. گزارش: پس از پایان کار باید گزارش مربوطه تهیه شود.

در آخر امیدواریم که این مقاله از شرکت حسابرسی اقتصاد قرن ارائه دهنده خدمات حسابرسی در تهران و همچنین خدمات حسابرسی در کرج برای شما مفید بوده باشید.

تحلیل ریسک در کسب و کارها به چه معنا است ؟

شاید بتوان گفت هیچ کسب و کاری بدون ریسک کردن شروع نشده است و همه کسب و کارها برای بقا و رسیدن به اهداف خود باید ریسک کنند و گاهی اوقات کارهایی انجام دهند که ممکن است مقداری باعث ایجاد هیجان و تنش شود.یکی از مسائلی که صاحبان کسب و کارها با آن روبرو هستند بررسی و تحلیل ریسک است

زمانی یک کسب و کار میتواند به فعالیت خود ادامه دهد که ابایی از انجام حرکت های جدید و ریسک کردن نداشته باشد اما آیا ریسک کردن به این معنا است که بدون تحقیق و بررسی دست به انجام کاری زد؟ طبیعتا جواب منفی است ! صاحبان کسب و کارها باید به طور مداوم ریسک های پیش رو را بررسی و تحلیل کنند تا بتوانند قدم بعدی را درست بردارند

حتما شما هم در کسب و کارتان با موقعیت هایی روبرو بوده اید که نمیدانستید باید چه کاری انجام دهید! برای مثال ممکن است رقیب شما فعالیت جدیدی انجام دهد و شما هم بخواهید با پیاده سازی یک ایده جدید سهم بیشتری از بازار را از آن خود کنید اما سدی که جلوی روی شما در این مواقع است چه نام دارد؟ بله درست است ریسک!

معمولا اکثر افراد در این مواقع به دلیل ترسیدن از ریسک و پیشامدهای آن دست از اجرایی کردن ایده هایشان میکشند اما چرا باید اینگونه باشد ؟‌بسیاری از صاحبان کسب و کار قبل از ریسک کردن با تحلیل ریسک میتواند از ضررهای احتمالی جلوگیری و کسب وکار خود را موفق تر کنند.

ما در این مقاله از سایت مرکز بیزینس کوچینگ ایران قصد داریم شما را با موضوع تحلیل ریسک در کسب و کارها آشنا کنیم و ببینیم فرآیند تحلیل ریسک چگونه است و چگونه با تحلیل ریسک میتوان به مهارت حل مسئله دست پیدا کرد و به واسطه آن یک کسب و کار را موفق تر کرد در ادامه همراه ما باشید

در قدم اول باید ببینیم منظور ما از ریسک در کسب و کار چیست

ریسک در کسب و کار

اگر سری به لغت نامه ها بزنیم متوجه میشویم که ریسک به معنای خطر و انواع ریسک و مدل های ریسک احتمال ضرر و زیان معنی شده است. ضرر و زیان دو کلمه ای است که بسیاری از کسب و کارها از آن هراس دارند چرا که معتقدند ریسک کردن مساوی است با شکست خوردن و از دست دادن کسب و کار! اما آیا صرفا ریسک به این معنا است ؟

همانطور که پیش از این در مقاله ریسک های کسب و کار و انواع آن ها به آن اشاره کردیم بررسی ها نشان میدهد که هر کسب و کار با انواع مختلفی از ریسک روبرو میشود از جمله مهمترین این ریسک ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

حتما شما این نوع ریسک ها را تجربه کرده اید برای مثال با اضافه شدن رقیب شما در ریسک رقابتی قرار گرفته اید یا اجرا کردن یک ایده جدید و هزینه بر شما را در معرض ریسک اقتصادی قرار داده است .هر کدام از این ریسک ها در موقعیت های مختلف و تحت شرایط متفاوتی ممکن است کسب و کارها را تهدید کنند اما نکته قابل توجه این است که نباید از این نوع ریسک ها ترسید یا با آنها مقابله کرد چرا که در مقاطع زمانی و شرایط مختلف باز هم انواع دیگری از ریسک ها به سراغ بیزینس ما خواهند آمد

در مقاله اهمیت تحلیل رقبا اشاره کردیم که بهترین راه برای آسیب ندیدن و پشت سر گذاشتن این ریسک ها تحلیل و بررسی آنها است برای همین برای صاحبان کسب و کار ضروری است که قدرت تحلیل ریسک را همواره به کار گیرند

به همین علت است که در این مقاله قصد داریم به طور کامل به موضوع تحلیل کسب و کارها اشاره کنیم . حال که با مفهوم ریسک آشنا شدیم به سراغ بررسی تحلیل ریسک می رویم

تحلیل ریسک در کسب و کار

در مقاله چگونه کسب و کارمان را تحلیل کنیم؟ گفتیم که تحلیل کردن کسب و کار یکی از بخش های حیاتی مدیریت یک بیزینس است.مگر میشود یک کسب و کار را ساخت و آن را به حال خود رها کرد؟ کوچکترین تا بزرگترین بیزینس ها نیاز به بررسی و تحلیل دائمی دارند

حال در ادامه قصد داریم ببینیم تحلیل ریسک ها در مدیریت یک بیزینس چه نقشی ایفا می کند

تحلیل ریسک یعنی شناسایی مشکلات احتمالی ای که ممکن است در طول انجام یک پروژه یا یک فرآیند بوجود بیاید. تجزیه تحلیل ریسک به ما کمک میکند تا بتوانیم در فرایند تصمیم گیری به درستی عمل کنیم ، مزایا و معایب هر گزینه را شناسایی کنیم ، احتمال بروز مشکلات را پیش بینی کنیم و در نهایت تصمیم بگیریم که یک ریسک تا چه میزان و ما و بیزینس ما را تحت تاثیر قرار میدهد و آیا ما توانایی گذر از آن را داریم یا نه

اگر بخواهیم به طور خلاصه به مزایای تحلیل ریسک در کسب و کار اشاره کنیم میتوانیم بگوییم تحلیل کسب و کار باعث میشود :

• تاثیرات منفی ریسک ها را کاهش دهیم
• تشخیص دهیم که آیا این ریسک سودی برای ما دارد یا نه
• خطرات احتمالی را کاهش دهیم
• راه های گذر از ریسک ها را پیدا کنیم
• پاسخی مناسب برای شرایط اضطراری در نظر بگیریم

اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم تحلیل یک ریسک باعث میشود تا شما بی گدار به آب نزنید و کارهایی نکنید که بعدا پشیمان شوید همه ما معتقدیم پیشگیری بهتر از درمان است حال پس چرا در کسب و کارهایمان این کار را انجام ندهیم؟ بهترین کار در یک کسب کار این است که ابتدا ریسک های موجود را شناسایی کنیم و آنها را تحت نظر داشته باشیم تا اگر روزی با آنها مواجه شدیم به راحتی بتوانیم آنها را پشت سربگذاریم!

حال که دانستیم تحلیل ریسک چیست و چه مزایایی دارد میتوانیم به سراغ مبحث بعد یعنی مراحل تحلیل ریسک برویم

مراحل تحلیل ریسک

برای اینکه بتوانیم بهترین بازدهی را از تحلیل ریسک ها بگیریم باید تلاش کنیم انواع ریسک و مدل های ریسک در چند مرحله ریسک ها را تحلیل کنیم در ادامه به این مراحل اشاره کنیم

1.شناسایی خطرهای احتمالی

در مرحله اول باید خطرات و ریسک های احتمالی ای که ممکن است در روند کار اتفاق بیفتد را شناسایی و یک لیست از آنها تهیه کنید. دقت کنید که مشکلات ممکن است از هر جایی به سراغ شما بیایند بنابراین با دقت همه منابع احتمالی خطرها را بررسی و تهدیدها را شناسایی کنید

در این مرحله به صورت فردی عمل نکنید چرا که هر یک از اعضای تیم شما ممکن است یک منبع خطر جدید پیدا کنند یا حتی میتوانید به سراغ سایر کسب و کارهای مشابه بروید و از آن ها بخواهید که تجربیاتشان در این زمینه را به شما منتقل کنند

اگر هم بخواهید حرفه ای تر عمل کنید بهتر است از ابزارهایی مثل ابزار تجزیه و تحلیل SWOT استفاده کنید ( در مقاله تحلیل SWOT چیست به طور کامل این موضوع را بررسی کرده ایم در صورت تمایل میتوانید این مقاله را مطالعه کنید) در این مدل از تجزیه انواع ریسک و مدل های ریسک میتوانید نقاط قوت ، ضعف و فرصت ها و تهدیدها را شناسایی کنید

در این مرحله کار ساده ای دارید! چرا که اگر در دل یک کسب و کار باشید قطعا با ریسک ها و خطرات احتمالی آن هم آشنا هستید طبیعتا ریسک های یک کسب و کار کوچک و محلی با یک بیزینس بزرگ تفاوت دارد بنابراین نباید در این مرحله اسیر مقایسه یا بررسی مقایسه ای باشید

بررسی مقایسه ای یعنی شما کسب و کارتان را جای یک کسب و کار بزرگ یا کوچک بگذارید و از آن دیدگاه خطرات را بررسی کنید ! این دیدگاه غلط است صرفا خودتان اعضای تیمتان و کسب کارهای هم رده و مشابه را درگیر شناسایی خطرهای احتمالی کنید

2.بررسی میزان عدم قطعیت

بعد از اینکه خطرها و ریسک های احتمالی را شناسایی کردید باید به سراغ بررسی سطوح عدم قطعیت بروید. سطوح عدم قطعیت به این معنا است که اثر یک ریسک را تخمین بزنید و ببینید که یک خطر و ریسک چه میزان میتواند اثرگذار باشد

طبیعتا امکان تعیین قطعی این موضوع وجود ندارد چرا که تنوع بسیار بالای ریسک ها باعث میشود اندازه گیری دقیق تاثیر کار سختی باشد برای مثال در ریسک رقابتی ، رقیب شما قیمت جدیدی برای کالای خود تعیین کرده و شما از آن خبر ندارید و دوست دارید محصول شما با قیمتی کمتر از قیمت رقیب وارد بازار شود. در این حالت تعیین انواع ریسک و مدل های ریسک دقیق قیمت ممکن نیست اما میتوان با بررسی هزینه های تولید ، بازاریابی و توزیع قیمت حدودی را تخمین بزنید

شاید باید دیدن کلمه سخت عدم قطعیت فکر کنید که این مرحله از توان شما خارج است اما اصلا این طور نیست شما در این مرحله باید صرفا ببینید خطرهایی که شناسایی کردید تا چه میزان روی شما و کسب و کارتان تاثیر گذار است

در این مرحله نیازی به فرورفتن در دنیای اعداد و ارقام نیست همین که به صورت حدودی بتوانید تخمین بزنید که این ریسک ها تا چه میزان روی شما و کسب و کارتان تاثیر میگذارند کافی است در مرحله بعد است که به سراغ ارقام و اعداد میرویم

3.به دست آوردن ارزش ریسک

حال که منابع خطر را مشخص و سطوح عدم قطعیت را بررسی کردید میتوانید میزان اثر آن را روی کسب و کارتان محاسبه و ارزش ریسک را مشخص کنید .

ممکن است برای شما سوال شود که ارزش ریسک در کسب و کار چیست ؟‌سوال خوبی است! بیایید مقداری با هم راحت تر صحبت کنیم حتما تا به حال این جمله را به کاربرده اید که انجام دادن فلان کار چه قدر ارزش دارد؟ منظور شما از ارزش در این جمله چه بوده است ؟

منظور از ارزش در این نوع جملات این است که با انجام این کار چه سودی نصیب فرد انجام دهنده میشود! ارزش ریسک هم به همین معنا است! ارزش ریسک بیان میکند که اگر این ریسک جواب بدهد چه سودی نصیب شما خواهد شد و اگر جواب ندهد شما باید چه هزینه ای را متحمل شوید

یعنی شما در این مرحله متوجه میشود که سود و زیان شما در چه بازه ای نوسان میکند.حال چگونه میتوان ارزرش ریسک را محاسبه کرد؟ در این مرحله برای راحتی کار و به دست آوردن نتیجه قابل استناد میتوانید از فرمول زیر استفاده کنید :

ارزش ریسک : احتمال وقوع رویداد X هزینه رویداد

ارزش ریسک : میزانی که تعیین میکند که آیا یک ریسک ارزش انجام دادن دارد یا نه

احتمال وقوع رویداد : احتمالی اتفاق افتادن یک رویداد با توجه به شرایط

هزینه رویداد : هزینه کسب و انواع ریسک و مدل های ریسک کار در صورت اتفاق افتادن رویداد

برای اینکه این موضوع را متوجه شوید بهتر است با یک مثال این فرمول را بررسی کنیم

فرض کنیم شما میخواهید میزان ریسک افزایش قیمت یکی از محصولاتتان را بررسی کنید. فرض میکنیم که با بررسی بازار و شرایط متوجه میشوید که به میزان 0.8 درصد امکان دارد که این رویداد اتفاق بیفتد و اگر اتفاق بیفتد هزینه کسب و کار شما در این حالت 100 میلیون تومان خواهد بود. حال اگر این اعداد را در فرمول جای گذاری کنیم به نتیجه زیر میرسیم :

100 000 000 X 0.8 = 80 000 000 ارزش ریسک

با همین فرمول به راحتی میتوانید ارزش ریسک این موضوع را بر روی کسب کارتان را به دست بیاورید و تصمیم بگیرید که آیا انجام این ریسک میتواند برای شما سودده باشد یا نه! اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم باید بگوییم در این حالت ممکن این ریسک به شما 80 میلیون سود بدهد یا در اینکه 80 میلیون تومان به شما ضرر وارد کند! به همین راحتی شما توانستید ارزش ریسک یک رویداد را محاسبه کنید!

تا همین جای کار شما از بسیاری از کسب و کارهای جلو افتاده اید چرا که به راحتی توانستید ارزش یک ریسک را محاسبه و تصمیم بگیرید که آیا این ریسک را عملی کنید یا نه از این مرحله به بعد به سراغ دسته بندی نتایج میرویم

4.مدل تحلیل ریسک

در این مرحله با استفاده از اطلاعات و داده هایی که در مراحل قبل جمع آوری کردید باید یک مدل تحلیل ریسک طراحی کنید. در این مدل شما ورودی هایی غیرقطعی ای را وارد و خروجی های قطعی ای را دریافت میکنید و با همین خروجی ها میتوانید میزان یک ریسک را تحلیل کنید

حال ممکن است برای شما سوال باشد که این به چه معنا است! شما اگر بتوانید یک مدل طراحی کنید این مدل در حالت های مشابه نیز برای شما کاربردی خواهد بود یعنی نیاز نیست هر بار ارزش ربسک را محاسبه کنید بلکه صرفا با مقایسه رویدادها میتوانید بفهمید در حالت مشابه ارزش ریسک چه قدر بوده است! به همین سادگی!

نیازی نیست حتما خودتان شروع به نوشتن این مدل ها کنید بسیاری از شرکت ها در این حوزه های فعالیت میکنند کنند و شما به راحتی میتوانید فرمول ها و مدل های از پیش طراحی شده را از آنها دریافت و صرفا داده های خود را در آن ها قرار بدهید و نتیجه ها را آنالیز کنید معمولا این نوع مدل های برای شرکت های بزرگ کارآمد تر هستند و اگر احساس میکنید هنوز کسب و کار شما در آغاز راه است میتوانید از این مرحله گذر کنید و زمانی که کسب و کار شما بالغ شد به سراغ این مرحله بیایید

5.آنالیز نتایج به دست آمده

طبیعتا نمیشود همه انواع ریسک ها را به یک صورت مورد تحلیل و بررسی قرار داد بنابراین بهتر است ابتدا برای هر نوع ریسک یک مدل مخصوص آنالیزی در نظر بگیرید ممکن است این موضوع زمان زیادی از شما بگیرد اما نیازی نیست همه این کارها در یک بازه زمانی کوتاه انجام دهید میتوانید یک پروژه انواع ریسک و مدل های ریسک بلند مدت در نظر بگیرید و به مرور این داده ها و نتایج را تحلیل کنید

برای اینکه بتوانید نتیجه این تحلیل ها را به راحتی بررسی و یا به دیگران منتقل کنید بهتر است آنها را به صورت نموداری دربیاورید . حتی میتوانید از نرم افزارهای تخصصی ریاضی موجود نیز برای این کارها استفاده کنید

این مرحله نیز مانند مرحله بعد برای کسب کارهایی است که کوچکترین خطایی ممکن است حجم زیادی از خسارات مالی را برای آنها به همراه داشته باشد اگر کسب و کار کوچکی دارید بدون استفاده از نرم افزارهای و صرفا با بررسی روند و میزان ارزش ریسک ها میتوانید داده های مورد نیاز خود را جمع آوری کنید

6.پیاده سازی راه حل

حال که به طور کامل با ریسک ها انواع آن و ارزش آن ها آشنا شدید باید به دنبال راه حلی باشید که کمترین خطر و اثر منفی را بر روی کسب و کار شما بگذارد.هر جا متوجه شدید که یک ریسک میتواند باعث نابودی کسب و کار شما شود بهتر است بسیار محتاط تر عمل کنید همچنین به طور دائم نتایج را بررسی و تحلیل کنید تا مطمئن شودید که راهی که در نظر گرفته اید اشتباه نیست و به کسب و کار شما کمک میکند

در این مرحله شما باید قدرت حل مسئله و تصمیم گیری خود را به رخ بکشید این شما هستید که میتوانید با بررسی داده هایی که خودتان به دست آورده اید تصمیم بگیرید که آیا ریسک کردن میتواند باعث ایجاد یک جهش در کسب و کار شما شود یا آن را نابود کند!

در این مقاله از سایت مرکز بیزینس کوچینگ ایران یاد گرفتیم که تحلیل ریسک در کسب و کار بسیار اهمیت دارد و میتواند کسب و کار شما را از شکست نجات دهد گاهی اوقات بررسی دائم این ریسک ها و تحلیل آن ها زمان و انرژی زیادی از شما میگیرد و ممکن است باعث شود از این کار خسته شوید و دیگر توجهی به تحلیل ریسک ها نداشته باشید از آنجایی که عدم تحلیل ریسک ها مساوی است با شکست خوردن در کسب و کار بهتر است در این مواقع از یک بیزینس کوچ حرفه ای مشورت بگیرید یا در دوره بیزینس کوچینگ شرکت کنید تا بتوانید با راه های تحلیل سریع این نوع ریسک ها آشنا شوید

امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید حتما سایر مقالات مرتبط با استراتژی کسب و کار و تحلیل کسب و کار را مطالعه کنید تا بتوانید کسب و کار موفق تری داشته باشید

معرفی ۷ کتاب درباره مدیریت ریسک

میانه شما با ریسک کردن چطور است؟ دوست دارید همه چیز طبق برنامه‌ریزی‌هایتان پیش برود یا اهل ریسک کردن هستید؟ در فرهنگ لغات شما، ریسک کردن مترادف با خطر کردن است یا ماجراجویی؟ بهرحال چه اهل ریسک کردن باشید و چه نه، لازم است تا مدیریت ریسک را فرابگیریم. به دو دلیل. اگر اهل ریسک کردن هستید، حتما این کار را برای رسیدن به نتیجه بهتر انجام می‌دهید و با دانستن ظرایف و ریزه‌کاری‌ها می‌توانید نتیجه مطلوب را بگیرید. اگر هم اهل ریسک کردن نیستید و ناخواسته در چنین موقعیتی گرفتار شده‌اید، داشتن این قابلیت به شما کمک می‌کند تا بهترین نتیجه را کسب کنید. در این یادداشت چند کتاب را معرفی می‌کنیم که به شما درباره مدیریت ریسک، مطالب جالبی می‌گویند. اما پیش از اینکه سراغ معرفی کتاب ّا برویم، بهتر است مدیریت ریسک را تعریف کنیم.
مدیریت ریسک به معنی کاربرد سیستماتیک سیاست‌های مدیریتی، رویه‌ها و فرایندهای مربوط به فعالیت‌های تحلیل، ارزیابی و کنترل ریسک می‌باشد. مدیریت ریسک عبارت از فرایند مستندسازی تصمیم‌های نهایی و شناسایی و به‌کارگیری معیارهایی برای تنظیم سطح ریسک در حد قابل قبول است (منبع: ویکی‌پدیا).

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک

نویسنده: اندرو هلمز

مترجم: سمیرا صادق‌ابدلی

انتشارات دنیای اقتصاد

اولین کتابی که در این یادداشت معرفی می‌کنیم، کتاب مدیریت ریسک است؛ این کتاب بعد از اینکه درباره اهمیت ریسک کردن توضیح می‌ دهد، به ریسک در سازمان می‌پردازد. چرا که نتیجه ریسک کردن در یک فضای شخصی یا خانوادگی، نهایتا متوجه اعضای همان خانواده می‌شود اما در یک سازمان می‌تواند نتایج بزرگ‌تری به همراه داشته باشد و تمام افراد و حتی اهداف کسب و کار را تحت تاثیر قرار دهد. البته نباید فراموش کرد که ریسک کردن، تضمینی برای حیات و بقای کسب و کار است، اما تسلط داشتن بر آن و مدیریت آن، از هرچیزی مهم‌تر است.

اندور هلمز در کتاب مدیریت ریسک به شما کمک می‌کند تا جایگاه ریسک در یک کسب و کار را بشناسید و با تسلط بر آن به اهداف و خواسته‌هایتان برسید.

مدیریت ریسک به زبان ساده

مدیریت ریسک به زبان ساده

نویسنده: توماس برگر

مترجم: شهرام امین‌ترابی

انتشارات دنیای اقتصاد

مدیریت ریسک به زبان ساده، کتابی است که مدیریت ریسک را در بستر تمام فعالیت‌های یک سازمان بررسی می‌کند. اغلب مدیریت ریسک را جدا از بقیه کارهای شرکت می‌بینند ولی اهمیت این موضوع در این است که مدیریت ریسک می‌تواند نقشی مهم در جهت‌دهی نرخ‌گذاری‌ها و هدایت هزینه‌های مخارج سرمایه در شرکت‌های سودمحور ایفا ‌کند. از همین رو، بررسی آن به صورت منفرد، کاری است که اگر نگوییم اشتباه، حداقل نتیجه مطلوب را به ما نمی‌دهد.

قوی سیاه

قوی سیاه

نویسنده: نسیم نیکولاس طالب

شاید اگر اولین‌بار باشد که نام کتاب قوی سیاه، نوشته نسیم نیکولاس طالب را می‌شنوید، ذهنتان برود به سمت داستانی عاشقانه یا اجتماعی. اما این کتاب، در حقیقت، نقطه عطفی در تفکر مدرن در دنیا است. قوی سیاه، واقعا وجود دارد و این کتاب هم البته با یک داستان آغاز می‌شود. مشاهده اولین قوی سیاه در استرالیا که باوری قدیمی را، مبنی بر اینکه تمام قوها سفید هستند، در هم شکسته است.

درست در همان لحظه‌ای که قوی سیاه را ببینیم و یا مدل تفکر بر مبنای کتاب قوی سیاه را بیاموزیم، می‌توانیم از آن نقطه یا محدوده امن تفکرات خودمان خارج شویم و از رویدادهای غیرقابل پیشبینی که در زندگی برایمان رخ می‌دهد، نهایت استفاده را ببریم. این کتاب را نسیم نیکولاس طالب نوشته و از او کتاب معروف و مشهور پوست در بازی را هم بارها در وبلاگ طاقچه معرفی کردیم.

زندگی به روش 80/20

زندگی به روش 80/20

نویسنده: ریچارد کخ

مترجم: مریم تقدیسی

قانون ۸۰ ۲۰ کتابی است که به شما می‌آموزد چگونه از اتلاف انرژی جلوگیری کند. آن هم با یک قانون جذاب: با استفاده از بیست درصد انرژیتان به هشتاد درصد نتیجه برسید. در حقیقت در هر سیستمی هشتاد درصد موفقیت، نتیجه بیست درصد تلاش است. این کتاب این اصل را بیان می‌کند: کلید دستیابی به سازماندهی سازنده‌تر و بهتر، ‌‌تمرکز برگسترش ۲۰ درصد پربازده به جای تلاش بر روی ۸۰ درصد بی‌حاصل است. اما چرا این کتاب باید در دسته بندی کتاب‌های مدیریت ریسک قرار بگیرد؟ می‌توان دو دلیل را برای اینکار در نظر داشت.

اول از همه این کتاب باور جدیدی را بیان می‌کند که احتمالا تفکرات قبلیتان را زیر سوال می‌برد و به همین دلیل خودش می‌تواند یک نوع ریسک کردن به حساب بیاید و دلیل مهم‌تر این است که بخش سخت کار را بر عهده گرفته است. ریچارد کخ در این کتاب به ما کمک می‌کند دریابیم که بیست درصد پر بازده کدام است؟

چک لیست؛ چطور کارها را درست انجام دهیم؟

چک لیست؛ چطور کارها را درست انجام دهیم؟

نویسنده: آتول گوانده

مترجم: مریم شبیری

بسیاری از افراد اهل ریسک کردن نیستند. اگر شما هم جز این دسته هستید، این کتاب برای شما است: چک لیست. چک لیست، لیستی نیست که فقط برای پیکنیک و سفر به کار بیاید. چک لیست قرار است روشی برای زندگی کردن باشد. روشی که به شما کمک کند تا از وقوع مسائل ناخواسته و غیر مترقبه جلوگیری کنید. آتول گاواند در کتاب چک لیست بیان می‌کند که مشکلات مردم ساده است و با کمک راه‌حل‌های ساده‌ای مانند چک لیست می‌توان از بروز اشتباهات جلوگیری کرد.

تصمیم‌گیری

تصمیم‌گیری

نویسنده: انتشارات مدرسه بازرگانی هاروارد هاروارد

مترجم: حسن هوشنگی

انتشارات عارف کامل

تصمیم ‌گیری آنقدر مهم است که می‌تواند یک رشته کامل درسی را به خود اختصاص دهد. کتاب تصمیم‌ گیری هم یک کتاب کامل است که ده مدل از بهترین مدل‌های تصمیم‌ گیریرا معرفی و بیان می‌کند. مدل‌های معروفی مانند ماتریس آیزنهاور که برای مدیریت زمان به کار می‌آید و مدل‌های ناشناخته‌ای مانند پنیر سوئیسی که به شما کمک می‌کند بهترین روش تصمیم‌ گیری را انتخاب کنید. در حقیقت کتاب تصمیم ‌گیری به شما کمک می‌کند تا مدل‌های مختلف را بشناسید و روشی را انتخاب کنید که برای شما بهترین و کارآمد‌ترین روش است.

فرآیند تصمیم‌گیری در مدیریت

فرآیند تصمیم‌گیری در مدیریت

نویسنده: استفن پی. فیتزجرالد

مترجم: مهرداد ملایی

انتشارات دنیای اقتصاد

تصمیم ‌گیری همیشه می‌تواند یک ریسک بزرگ باشد. این موضوع به خصوص زمانی که قرار است در یک شرکت تصمیم ‌گیری کنید و سود و زیان شرکت، و همچنین مشکلاتی که ممکن است برای افراد در سازمان رخ بدهد، یا حتی زمینه‌های پیشرفتشان، همه و همه به تصمیمی برمی‌گردد که شما قرار است بگیرید. حالا چه باید کرد؟

کتاب فرایند تصمیم ‌گیری در مدیریت به شما کمک می‌کند تا تمام ظرافت‌های تصمیم ‌گیری را در نظر بگیرید. در حقیقت این کتاب تمام جنبه‌های یک تصمیم‌ گیری را در نظر می‌گیرد و نهایت هم ده گام مهم برای تقویت کارآمدی تصمیم‌ گیری‌های تجاری را معرفی می‌کند.

زندگی برای تمام ما، پر از لحظاتی است که برای آن برنامه‌ریزی نکرده‌ایم. موقعیت‌هایی که ناگهان در آن گرفتار می‌شویم و باید به سرعت و با یک تصمیم ‌گیری درست آن را به نفع خودمان تغییر دهیم. این کتاب ها با آموزش مدل‌های مختلف تفکر به شما کمک می‌کنند تا ذهنتان را درباره رویارویی با چنین موقعیت‌هایی و مدیریت ریسک در تصمیم‌هایتان آماده کنید.

علاوه بر کتاب‌هایی که در این یادداشت معرفی کردیم، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «چرا باید تئوری انتخاب را بخوانیم؟» را هم بخوانید.

مدل های مدیریت ریسک

مدل هاي مدیریت ریسک چهارچوب هایی توسعه داده شده، براي مستند سازي فرآیند شناسایی و مدیریت ریسک پروژه هستند. این مدل ها از نقطه نظر تعداد فازها، گستردگی و دامنه هر فاز، توانایی آن در شناسایی ریسک ها و ابعاد، با یکدیگر متفاوتند. این فاکتورها منجر به پدید آمدن مدل هایی شده است که داراي بهره وري متفاوت نسبت به یکدیگر هستند.

1. مدل SCERT
اولین RMP در سال 1979 توسط Chapman با عنوان متدلوژی SCERT ارائه شده است. این متدلوژي روشی سیستماتیک براي برنامه ریزي و ارزیابی مالی پروژه هاي مهندسی بزرگ است که شامل ریسک هاي مهم هستند. این RPM شامل چهار فاز اصلی با نام هاي هدف، ساختار، پارامتر و دستکاري و تعبیر است و تمرکز زیادي بر فعالیت هاي شناسایی دارد. فاز هدف، شامل شناسایی ریسک و پاسخ هاي اولیه و ریسک و پاسخ هاي ثانویه می باشد. فاز ساختار شامل شناسایی ریسک هاي خرد و کلان، پاسخ هاي عام و خاص، قواعد تصمیم گیري ساده و پیچیده است. در فاز پارامتر، شناسایی پارامترها و سناریوهاي ریسک و تخمین احتمال آنها است و در آخر نیز فعالیت هایی چون محاسبات ریسک و ارزیابی قواعد تصمیم گیري را در بر دارد.

2. مدل FAIRLY
این مدل در اوایل دهه 90 میلادي فرآیند مدیریت ریسک خود را که شامل هفت فاز می شد ارائه داد. فازهاي RMP مذکور عبارتند از شناسایی فاکتورهاي ریسک، ارزیابی احتمال و اثر ریسک، توسعه استراتژي هاي محدود سازي ریسک هاي شناسایی شده، پایش فاکتورهاي ریسک، درخواست برنامه اضطراري مقابله با ریسک ها، مدیریت بحران و جبران شرایط بحران می باشد. نکته اینکه این فرآیند تهدید مدار بوده و بیشتر بر پاسخگویی پس از وقوع ریسک ها، توجه دارد که این را می توان از ضعف هاي مهم آن دانست.

3. مدل RISKMAN
این مدل به شروع، فرآیند و خاتمه فعالیت توجه دارد بنابراین داراي بیشترین دقت انواع ریسک و مدل های ریسک است، همچنین این متدلوژي با عنوان روش مدیریت ریسک اروپایی، توسط Carter در سال 1994 مطرح گشت. یکی از مزایاي این متدلوژي، انعطاف پذیري آن می باشد بدین مفهوم که مرحله آنالیز ریسک در متدلوژي RISKMAN به منظور سه سطح طراحی شده است که عبارت است از “سطح پایه، سطح میانی و سطح فراگیر” هر چقدر سطح آنالیز بالاتر رود، صحت نتایج بهبود یافته لیکن هزینه و منابع مصرفی افزایش می یابد. بنابراین تحلیل گر ریسک، بسته به شرایط پروژه، باید سطح مناسبی را براي آنالیز ریسک برگزیند.

4. مدل OSPMI
مدل مدیریت ریسک این موسسه که در سال 2008 مطرح شده، دقیقا منطبق بر RMP موسسه مدیریت پروژه آمریکا می باشد. تفاوت اصلی مدل ارائه شده در این Handbook با مدل PMBOK در ارائه الگوهاي عملی پیاده سازي فرآیندهاي مدیریت ریسک می باشد.

5. مدل مقایسه ای
این مدل براي انتخاب و اولویت یندي ریسک ها استفاده می شود. در این مدل ریسک ها مشخص بوده و تعداد و طبیعت آن ها ثابت در نظر گرفته می انواع ریسک و مدل های ریسک شود. مدل مقایسه اي صرفا به مقایسه ریسک ها می پردازد. از جمله مدل هاي دیگري که توسط محققین در زمینه مدیریت ریسک توسعه داده شده اند عبارتند از کارهاي Keizer،Del Cano ،Wright و غیره، همچنین RMP هایی هایی توسط موسساتی همچون وزارت دفاع انگلستان به نام MoD، کمیسیون فنی الکترونیک بین الملل، دپارتمان خدمات اجرایی استرالیا، انجمن استاندارد کانادا، انستیتوي عمران صنعت عمران، انستیتوي حسابداري انگلستان و ولز، سازمان تجارت جهانی در حوزه مدیریت ریسک ایمنی، موسسه استاندارد انگستان، دپارتمان حمل و نقل آمریکا و … تهیه شده است.

انواع ریسک و مدل های ریسک

زمینه: علیرغم اهمیت ریسک اعتباری در فعالیت بانک‌ها و مؤسسات مالی، به نظر می‌رسد حرکت منسجم و سازمان یافته‌ای برای ایجاد مدل‌های ریسک اعتباری به خصوص در اقتصاد ایران، صورت نگرفته است. همچنین ویژگی‌های اخلاقی مشتریان می‌تواند اثر قابل ملاحظه‌ای در بازپرداخت تعهدات‌شان و به عبارت دیگر کاهش ریسک اعتباری داشته باشد. بنابراین تدوین نظام جامع مدیریت ریسک اعتباری از جمله ضروریات نظام بانکی کشور به حساب می‌آید. رتبه‌بندی اعتباری مشتریان در بلندمدت باعث افزایش سودآوری؛ بهره‌وری بیشتر و پیشی گرفتن از رقبا می‌شود. برخورداری از یک مدل ریسک کارآمد و لحاظ نمودن ویژگی‌های اخلاقی مشتریان در مدل نه تنها تصمیم‌گیری در زمینه اعتبار و گرفتن وثیقه‌ها را تسهیل می‌نماید، بلکه افزون بر کاهش هزینه مبادله موجب خواهد شد که سیستم بانکی از الگوی کارآمدی در تخصیص سرمایه به بخش‌های مختلف اقتصادی برخوردار شود.

نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر با ارائه تکنیک مدل‌های چندسطحی، به بررسی و شرح این روش برای طراحی مدل ریسک اعتباری مشتریان بانک‌ها و لحاظ نمودن ویژگی‌های اخلاقی مشتریان به عنوان متغیر توضیحی در مدل خواهیم پرداخت. در نتیجه در یک مدل رگرسیون لاجستیک و با رویکرد چندسطحی، لحاظ ویژگی‌های اخلاقی مشتریان به عنوان یک متغیر توضیحی در کنار سایر متغیرهای توضیحی (نظیر سابقه همکاری با بانک، درآمد، نسبت‌های مالی مشتریان حقوقی و . )، نقش مهمی را می‌تواند در بیان رفتار ریسک اعتباری ایفا نماید.

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to: