تعادل مجدد پرتفوی چیست؟

یک پورتفولیو شامل پروژه‌ها، برنامه‌ها و عملیات مدیریت شده به‌عنوان یک گروه برای دستیابی به اهداف استراتژیک است

روی خط شرکت‌ها

«تبرک» تنها فروشنده بود: گروه کارخانجات صنعتی تبرک در دوره یک‌ماهه منتهی به ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸، تنها فروشنده سهام چند شرکت بورسی بود و از واگذاری‌های خود مبلغ ۵۱ میلیارد و ۲۸۹ میلیون ریال سود کسب کرد.به گزارش سنا، گروه کارخانجات صنعتی تبرک با سرمایه ۲ هزار و ۲۳۱ میلیارد و ۵۰۴ ریال، صورت وضعیت پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها در دوره یک ماهه منتهی به ۳۱ اردیبهشت ۹۸ را حسابرسی نشده منتشر کرد.گروه کارخانجات صنعتی تبرک با انتشار عملکرد یک ماهه منتهی به ۳۱ اردیبهشت سال جاری اعلام کرد در ابتدای دوره یک ماهه یاد شده، تعدادی از سهام چند شرکت بورسی را با بهای تمام شده یک هزار و ۵۸۳ میلیارد و ۴۹۹ میلیون ریال و ارزش بازار معادل ۱۰ هزار و ۱۹۶ میلیارد و ۳۲۰ میلیون ریال در سبد سهام خود داشت. بهای تمام شده سهام بورسی این شرکت طی این مدت با کاهش ۸ میلیارد و ۳۶۷ میلیون ریال به یک هزار و ۵۷۵ میلیارد و ۱۳۲ میلیون ریال رسید. ارزش بازار گروه کارخانجات صنعتی تبرک نیز با کاهش ۳۹۰ میلیارد و ۱۰۶ میلیون ریال معادل ۹ هزار و ۸۰۶ میلیارد و ۲۱۴ میلیون ریال محاسبه شد.«تبرک» تعدادی از سهام چند شرکت بورسی را با بهای تمام شده معادل ۸ میلیارد و ۳۶۷ میلیون ریال به مبلغ ۵۹ میلیارد و ۶۵۶ میلیون ریال واگذار کرد و از این بابت ۵۱ میلیارد و ۲۸۹ میلیون ریال سود کسب کرد .گروه کارخانجات صنعتی تبرک طی دوره یک ماهه منتهی به اردیبهشت ماه خریدار سهام هیچ شرکت بورسی نبود.

الگوتریدینگ چیست؟

شرکت دانش بنیان نیتبیکو، اولین شرکت دانش بنیان ایرانی در حوزه ارز دیجیتال با الگوتریدینگ و هوش مصنوعی است. در این پست اطلاعاتی دقیق راجع به الگوتریدینگ، ارائه شده است.

آدرس وب سایت نیتبیکو: www.nitbico.com

تجارت الگوریتمی (که به آن تجارت خودکار، تجارت جعبه سیاه یا الگوتریدینگ نیز می گویند) از یک برنامه رایانه ای استفاده می کند که از مجموعه ای از دستورالعمل های تعریف شده (یک الگوریتم) برای انجام معامله، پیروی می کند. تجارت، در تئوری، می تواند سودهایی را با سرعت و فرکانسی که برای یک تاجر انسانی غیرممکن است، ایجاد کند. الگوتریدینگ، مجموعه دستورالعمل های تعریف شده بر اساس زمان، قیمت، کمیت یا هر مدل ریاضی است. الگوتریدینگ، جدا از فرصت‌ های سود برای معامله‌ گر، معاملات الگوی بازارها را نقدپذیرتر می‌ کند و با رد کردن تاثیر احساسات انسانی بر فعالیت‌ های تجاری، معاملات را سیستماتیک‌ تر می‌ کند.

وقتی قفل گوشی خود را باز می کنید و هر برنامه ای را باز می کنید، بر اساس الگوریتم ها عمل می کند. آن چه انجام می‌ دهید، آن چه می‌ بینید، و نحوه سفارشی‌ سازی برنامه برای مطابقت با ترجیحات شما، دلیل آن الگوریتم‌ ها است. با ظهور فناوری‌ های پیشرفته، تقریبا هر بخش، اثربخشی خود را بر این قطعه کد منطقی استوار می‌ کند. الگوریتم ها از داده های کاربر، الگوهای گذشته و مجموعه ای از دستورالعمل های از پیش تعیین شده برای دستیابی به اهداف تعیین شده استفاده می کنند. به عنوان مثال، الگوریتمی توسط شرکت های صندوق سرمایه گذاری مشترک برای کسر مبلغ تعیین شده از حساب بانکی شما هر ماه به سمت یک SIP استفاده می شود. الگوریتم‌ها برای بازار مالی جدید نیستند، زیرا در سیستم تراکنش مجازی برای اطمینان از شفافیت تجارت، تجربه کاربر موثر و کاهش تاخیرها یا اشکالات استفاده می‌ شوند. با این حال، استفاده از الگوریتم ها به سپرده گذاران یا کارگزاران بورس محدود نمی شود. سرمایه گذاران به طور فعال از الگوریتم ها برای جلوگیری از خطاهای انسانی و افزایش پتانسیل سود هنگام معامله استفاده می کنند. این فرآیند به عنوان تجارت الگوریتمی یا الگوتریدینگ شناخته می شود.

معامله الگوریتمی فرآیند استفاده از دستورالعمل های معاملاتی از پیش برنامه ریزی شده برای اجرای سفارشات معاملاتی با سرعت بالا در بازار مالی است. سرمایه گذاران و معامله گران از نرم افزار معاملاتی استفاده می کنند و دستورالعمل های معاملاتی را بر اساس زمان، حجم و قیمت به آن ارائه می دهند. هنگامی که دستورالعمل های تنظیم شده در بازار راه اندازی شد، نرم افزار معاملاتی دستورات تعیین شده توسط سرمایه گذار را اجرا می کند. به طور کلی، معاملات الگوریتمی توسط صندوق های سرمایه گذاری مشترک، صندوق های تامینی، شرکت های بیمه، بانک ها و غیره برای اجرای تعداد زیادی از معاملات با حجم بالا استفاده می شود که در غیر این صورت انجام آن برای انسان غیرممکن است.

فرض کنید یک معامله گر از این معیارهای تجاری ساده پیروی می کند:

• زمانی که میانگین متحرک 50 روزه آن از میانگین متحرک 200 روزه بالاتر می رود، 50 سهم از سهام را خریداری کنید. (میانگین متحرک میانگین نقاط داده گذشته است که نوسانات روزانه قیمت را هموار می کند و در نتیجه روندها را مشخص می کند.)

• زمانی که میانگین متحرک 50 روزه آن از میانگین متحرک 200 روزه کمتر شود، سهام آن را بفروشید.

با استفاده از این دو دستورالعمل ساده، یک برنامه کامپیوتری به طور خودکار قیمت سهام (و شاخص های میانگین متحرک) را کنترل می کند و در صورت تحقق شرایط تعریف شده، سفارش خرید و فروش را انجام می دهد. معامله گر، دیگر نیازی به نظارت بر قیمت ها و نمودارهای زنده یا قرار دادن سفارشات به صورت دستی ندارد. سیستم معاملات الگوریتمی این کار را به طور خودکار با شناسایی صحیح فرصت معاملاتی انجام می دهد.

مزایای الگوتریدینگ:

• معاملات با بهترین قیمت ممکن انجام می شود.
• ثبت سفارش معاملات فوری و دقیق است (احتمال اجرا در سطوح مورد نظر زیاد است).
• معاملات به درستی و فوری زمان بندی می شوند تا از تغییرات قابل توجه قیمت جلوگیری شود.
• کاهش هزینه های معاملاتی
• بررسی های خودکار همزمان در شرایط چندگانه بازار.
• کاهش خطر خطاهای دستی هنگام انجام معاملات.
• الگوتریدینگ را می توان با استفاده از داده های تاریخی و بلادرنگ موجود آزمایش کرد تا ببیند آیا یک استراتژی معاملاتی قابل دوام است یا خیر.
• بر اساس عوامل عاطفی و روانی احتمال اشتباه معامله گران انسانی را کاهش داد.

اکثر معاملات الگوهای امروزی، معاملات با فرکانس بالا (HFT) هستند، که تلاش می‌ کنند تا از قرار دادن تعداد زیادی سفارش با سرعت‌های بالا در بازارهای متعدد و پارامترهای تصمیم‌ گیری چندگانه بر اساس دستورالعمل‌ های از پیش برنامه‌ ریزی شده، سرمایه‌ گذاری کنند. الگوتریدینگ در بسیاری از اشکال تجارت و فعالیت های سرمایه گذاری استفاده می شود، از جمله:

• سرمایه‌ گذاران میان‌ مدت تا بلندمدت یا شرکت‌ های طرف خرید – صندوق‌ های بازنشستگی، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک، شرکت‌ های بیمه – زمانی که نمی‌خواهند با سرمایه‌ گذاری‌ های گسسته و با حجم بالا بر قیمت‌ های سهام تاثیر بگذارند، از الکوتریدینگ برای خرید سهام در مقادیر زیاد استفاده می‌ کنند.
• معامله‌ گران کوتاه‌ مدت و شرکت‌ کنندگان طرف فروش – بازارسازان (مانند کارگزاری‌ ها)، فیوچرز کاران و آربیتراژگران – از اجرای خودکار تجارت سود می‌برند. علاوه بر این، الگوتریدینگ به ایجاد نقدینگی کافی برای فروشندگان در بازار کمک می کند.
• معامله گران سیستماتیک – پیروان روند، صندوق های تامینی یا معامله گران جفت (یک استراتژی معاملاتی خنثی از بازار که یک موقعیت خرید و فروش در یک جفت ابزار بسیار همبسته مانند دو سهام، صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) یا ارز مطابقت می دهد) – برنامه‌ ریزی قوانین تجارت آن ها را بسیار کارآمدتر می کند و اجازه تجارت به صورت خودکار را فراهم می آورد.

معاملات الگوریتمی یا الگوتریدینگ، نسبت به روش های مبتنی بر شهود یا غریزه معامله گر، رویکرد سیستماتیک تری برای معاملات فعال ارائه می دهد.

استراتژی های الگوتریدینگ

هر استراتژی برای الگوتریدینگ نیاز به یک فرصت شناسایی شده دارد که از نظر بهبود درآمد یا کاهش هزینه سودآور باشد. استراتژی‌ های تجاری رایج مورد استفاده در الگوتریدینگ عبارتند از:

• استراتژی های پیروی از روند (Trend-following Strategies): متداول ترین استراتژی های معاملاتی الگوریتمی از روندهای میانگین متحرک، شکست کانال ها، حرکات سطح قیمت و شاخص های فنی مرتبط پیروی می کنند. این ها ساده‌ ترین و کاربردی ترین استراتژی‌ ها برای پیاده‌ سازی از طریق الگوتریدینگ هستند، زیرا این استراتژی‌ ها شامل هیچ گونه پیش‌ بینی یا تخمین قیمت نیستند. معاملات بر اساس وقوع روندهای مطلوب آغاز می شوند که پیاده سازی آن ها از طریق الگوریتم ها بدون وارد شدن به پیچیدگی تحلیل پیش بینی، آسان و ساده است. استفاده از میانگین متحرک 50 و 200 روزه یک استراتژی متداول برای دنبال کردن روند است.

• فرصت های آربیتراژ (Arbitrage Opportunities): خرید سهام دو بورسیه با قیمت پایین تر در یک بازار و فروش همزمان آن با قیمت بالاتر در بازار دیگر تفاوت قیمت را به عنوان سود بدون ریسک یا آربیتراژ ارائه می دهد. همان عملیات را می توان برای سهام در مقابل ابزارهای آتی تکرار کرد، زیرا تفاوت قیمت ها هر تعادل مجدد پرتفوی چیست؟ از گاهی وجود دارد. پیاده‌ سازی الگوریتمی برای شناسایی چنین تفاوت‌ های قیمتی و قرار دادن سفارش‌ ها به طور کارآمد، فرصت‌ های سودآوری را فراهم می‌ کند.

• تجدید توازن صندوق شاخص (Index Fund Rebalancing): صندوق‌ های شاخص، دوره‌ هایی را برای تعادل مجدد تعریف کرده‌ اند تا دارایی‌ های خود را با شاخص‌ های معیار مربوطه خود برابر کنند. این امر، فرصت‌ های سودآوری را برای معامله‌ گران الگوریتمی ایجاد می‌ کند که روی معاملات مورد انتظاری که سودی بین 20 تا 80 امتیاز ارائه می‌ کنند، بسته به تعداد سهام صندوق شاخص درست قبل از تعادل مجدد صندوق شاخص، سرمایه‌ گذاری می‌ کنند. چنین معاملاتی از طریق سیستم های معاملاتی الگوریتمی برای اجرای به موقع و بهترین قیمت ها آغاز می شود.

• استراتژی های مبتنی بر مدل ریاضی (Mathematical Model-based Strategies): مدل‌ های ریاضی اثبات‌ شده، مانند استراتژی معاملاتی خنثی دلتا، امکان معامله بر روی ترکیبی از گزینه‌ ها و امنیت اساسی را فراهم می‌ کنند. (دلتا خنثی یک استراتژی پرتفوی متشکل از موقعیت‌ های متعدد با جبران دلتاهای مثبت و منفی است – نسبتی که تغییر قیمت یک دارایی را که معمولا یک اوراق بهادار قابل بازار است، با تغییر قیمت مشتق مقایسه می‌ کند – به طوری که کل دلتای دارایی های مورد نظر در مجموع صفر است.)

• محدوده معاملاتی یا بازگشت میانگین (Trading Range (Mean Reversion)): استراتژی بازگشت میانگین بر این مفهوم استوار است که قیمت های بالا و پایین یک دارایی یک پدیده موقتی است که به صورت دوره ای به میانگین ارزش خود (مقدار متوسط) باز می گردد. شناسایی و تعریف یک محدوده قیمت و پیاده سازی الگوریتم بر اساس آن به معاملات اجازه می دهد تا زمانی که قیمت یک دارایی از محدوده تعریف شده خود خارج می شود، معاملات به طور خودکار انجام شود.

• قیمت میانگین وزنی حجمی (Volume-weighted Average Price (VWAP)): استراتژی قیمت میانگین وزنی حجمی، یک سفارش بزرگ را تجزیه می کند و با استفاده از پروفایل های حجم تاریخی خاص سهام، قطعات کوچک تر سفارش را به صورت پویا و تعیین شده به بازار عرضه می کند. هدف این است که سفارش را نزدیک به قیمت میانگین وزنی حجمی (VWAP) اجرا کند.

• قیمت میانگین موزون زمانی (Time Weighted Average Price (TWAP)): استراتژی قیمت متوسط وزن‌دار زمانی، یک سفارش بزرگ را تجزیه می‌ کند و با استفاده از شکاف‌ های زمانی به طور مساوی بین زمان شروع و پایان، قطعات کوچک‌ تری از سفارش را که به‌ طور پویا تعیین شده است، به بازار عرضه می‌ کند. هدف این است که سفارش را نزدیک به میانگین قیمت بین زمان شروع و پایان اجرا کند و در نتیجه تاثیر بازار را به حداقل برساند.

• درصد حجم (Percentage of Volume (POV)): تا زمانی که سفارش معامله به طور کامل پُر نشود، این الگوریتم به ارسال سفارش های جزئی با توجه به نسبت مشارکت تعریف شده و با توجه به حجم معامله در بازارها ادامه می دهد. «استراتژی گام‌ ها» مربوطه سفارش‌ ها را با درصدی از حجم بازار که توسط کاربر تعریف شده ارسال می‌ کند و زمانی که قیمت سهام به سطوح تعریف‌ شده توسط کاربر می‌ رسد، این مورد نرخ مشارکت را افزایش یا کاهش می‌ دهد.

• کمبود پیاده سازی (Implementation Shortfall): هدف استراتژی کمبود پیاده سازی، به حداقل رساندن هزینه اجرای یک سفارش از طریق داد و ستد خارج از بازار بلادرنگ، در نتیجه صرفه جویی در هزینه سفارش و بهره مندی از هزینه فرصت اجرای تاخیر است. این استراتژی نرخ مشارکت هدفمند را زمانی که قیمت سهام حرکت می کند، افزایش می دهد و زمانی که قیمت سهام حرکت نامطلوب داشته باشد، آن را کاهش می دهد.

• روش های خاص دیگر: چند کلاس خاص از الگوریتم ها وجود دارد که سعی می کنند “اتفاقات” را در طرف دیگر شناسایی کنند. این “الگوریتم‌ های sniffing” – که برای مثال توسط یک بازارساز طرف فروش استفاده می‌ شود – دارای هوش داخلی برای شناسایی وجود هر الگوریتم در سمت خرید یک سفارش بزرگ هستند. چنین تشخیصی از طریق الگوریتم‌ ها به بازارساز کمک می‌ کند تا فرصت‌ های سفارش بزرگ را شناسایی کند و آن ها را قادر می‌ سازد تا با پُر کردن سفارش‌ ها با قیمت بالاتر، سود ببرند. این مورد گاهی اوقات به عنوان پیشرو در فناوری پیشرفته شناخته می شود. به طور کلی، عمل پیشروی بسته به شرایط می تواند غیرقانونی تلقی شود و به شدت توسط FINRA (مرجع تنظیم مقررات صنعت مالی) تنظیم می شود.

الزامات فنی برای الگوتریدینگ

پیاده‌ سازی الگوریتم با استفاده از یک برنامه رایانه‌ ای، جزء نهایی معاملات الگوریتمی است که همراه با آزمون در مرحله نهایی است (آزمایش الگوریتم در دوره‌ های تاریخی عملکرد گذشته بازار سهام برای دیدن این که آیا استفاده از آن سودآور بوده است). چالش این است که استراتژی شناسایی شده را به یک فرآیند کامپیوتری یکپارچه تبدیل نمود که به یک حساب تجاری برای ثبت سفارش دسترسی دارد. شرایط زیر برای معاملات الگوریتمی وجود دارد:

راهنمای جامع پورتفولیو در مدیریت پروژه+پورتفولیو سرمایه‌گذاری

شاید شما هم تاکنون کلمه پورتفولیو (Portfolio) که گاهی پورتفو نیز خوانده می‌شود به گوشتان خورده باشد ولی در مفهوم آن دقیق نشده باشید، آشنایی با این مفهوم حتی اگر در سازمان‌های پروژه محور نیز مشغول فعالیت نیستید به شما کمک می‌کند تا احتمال خطر/ریسک منفی در فرصتی که در اختیارتان هست را کاهش و از طرفی سود مورد انتظارتان را افزایش دهد. مسلماً این چیزی شگفت‌انگیز است! بنابراین ارزش آن را دارد که زمانی جهت یادگیری پورتفولیو در این مطلب صرف کنید چه‌بسا که ممکن است زندگی‌تان را متحول نماید…

در این مطلب ابتدا به مفهوم پورتفولیو و اهمیت پورتفولیو در مدیریت پروژه می‌پردازیم و در ادامه آن به مبحث پورتفولیو در سرمایه‌گذاری خواهیم پرداخت.

مفهوم پورتفولیو چیست؟

برای تصور واژه پورتفولیو ضرب‌المثل قدیمی “همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار” را در ذهن داشته باشید و این یعنی اینکه شانس موفقیت را با انتخاب تنوعی از دارایی‌هایت بالا ببر که با رخداد شکست یا کاهش سود در یک مورد امکان جبران با دیگر فرصت‌ها همچنان وجود داشته باشد. این سبد یا پورتفو برای یک دانشجو می‌تواند سبدی از مقالات علمی و برای یک هنرمند می‌تواند سبدی از آثار هنری وی و برای یک سرمایه‌گذار ترکیبی از سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع مختلف باشد.

البته معنی تحت‌الفضی پرتفوی در لغت‌نامه را می‌توان چنین توصیف کرد:

1. یک کیف قابل‌حمل برای نگهداری مواد، مانند کاغذها و مستندات کاری، عکس‌ها یا نقاشی‌ها.
2. مجموعه‌ای از آثار یا اسنادی که نمایانگر مهارت‌ها و دستاوردهای فرد است: نمونه کارهای عکاس. نمونه کارهای یک هنرمند.
3. دفتر یا پست یکی از اعضای کابینه یا وزیر کشور.
4. گروهی از سرمایه‌گذاری‌ها که توسط یک سرمایه‌گذار، شرکت سرمایه‌گذاری یا مؤسسه مالی صورت می‌گیرد.

مدیریت پورتفولیو پروژه (Project Portfolio Management)

یک پورتفولیو شامل پروژه‌ها، برنامه‌ها و عملیات مدیریت شده به‌عنوان یک گروه برای دستیابی به اهداف استراتژیک است

پورتفو مجموعه‌ای از پروژه‌ها و برنامه‌هایی است که به‌عنوان یک گروه برای دستیابی به اهداف استراتژیک مدیریت می‌شوند.

یک سازمان ممکن است دارای یک پورتفولیو باشد که در آن شامل کلیه پروژه‌ها، برنامه‌ها و کارهای عملیاتی در شرکت می‌شود.

همچنین ممکن است چندین پورتفولیو برای انتخاب پروژه و تصمیمات مداوم در مورد سرمایه‌گذاری ایجاد کند.

طبق PMI و PMBOK Guide آن ، یک پورتفولیو شامل “پروژه‌ها، برنامه‌ها و عملیات مدیریت شده به‌عنوان یک گروه برای دستیابی به اهداف استراتژیک است.”

PPM یا مدیریت پورتفولیو پروژه چه اهدافی دارد؟

از جمله اهداف PPM (مخفف Project Portfolio Management)، دستیابی به تعادل در سبد پروژه با اطمینان از ترکیب مناسبی از پروژه‌های با ریسک بالا و کم می‌باشد. با ایجاد ترکیبی بهینه از پروژه‌ها، PPM اطمینان حاصل می‌کند که یک شرکت در موقعیت بهتری برای دستیابی به اهداف عملیاتی و مالی خود قرار گیرد.

فرایند مدیریت پورتفولیو پروژه

مدیریت پورتفولیو پروژه شامل 5 فرایند است که در ادامه به تشریح هر یک می‌پردازیم:

1- تعیین استراتژی

ابتدا با جمع‌آوری اطلاعات اصلی پروژه و سازمانی، کلیه پروژه‌های در دست اجرا از جمله پروژه‌های بالقوه را شناسایی کنید. آن‌ها را دسته‌بندی کنید و در نظر بگیرید که پروژه‌ها در چه مرحله‌ای از چرخه عمر خود قرار دارند، اهداف استراتژیک و اهداف تجاری شرکت خود را مشخص کنید و تعیین کنید که آیا این پروژه‌ها از این اهداف استراتژیک پشتیبانی می‌کنند یا خیر.

استراتژی‌های تجاری اساس مدیریت پورتفولیو پروژه هستند. تهیه پاسخ به سؤالات متداولی که انتظار دارید در این مرحله دریافت کنید نیز توصیه می‌شود.

سؤالات متداول می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

“مدیریت پورتفولیو پروژه چیست؟ ” “هزینه شرکت چقدر است؟ ” “چگونه پورتفولیو به نفع ما خواهد بود؟ ” و حتی “چرا ما به مدیریت پورتفولیو پروژه نیاز داریم؟ “

بعد از اینکه یک استراتژی تعیین کردید، باید یک تیم پیاده‌سازی تشکیل دهید. تیم پیاده‌سازی شما باید شامل اعضای تیم فنی، مدیران پورتفولیو و مدیریت ارشد باشد.

2- تجزیه ‌و تحلیل کنید

در مرحله بعد، نقاط قوت و ضعف فعلی پورتفولیو پروژه خود را تحلیل کنید (می‌توانید از روش تحلیل SWOT هم استفاده کنید). هر پروژه را به‌صورت جداگانه ارزیابی کنید – مایلستون‌های پروژه، ROI بالقوه، گزارش زمان‌بندی و تخصیص منابع.

هدف این تجزیه‌وتحلیل، مشخص‌کردن موارد تکراری است یا ممکن است مشخص کند که بهتر است برخی از پروژه‌های موجود ترکیب نشوند یا حتی به طور کامل متوقف شوند.

همچنین باید با مقایسه احتمال موفقیت در برابر سود پیش‌بینی شده پروژه، ریسک کلی پورتفولیو پروژه را ارزیابی کنید.

3- اطمینان از هم‌ترازی

در مرحله بعد، یک تجزیه‌وتحلیل تراز را انجام دهید که به شما نشان می‌دهد آیا منابع حیاتی شما روی پروژه‌های حیاتی کار می‌کنند یا خیر و آیا پروژه‌هایی که تصمیم می‌گیرید واقعاً با تمام استراتژی‌های شرکت، هم‌تراز هستند یا خیر. توجه به اصول زیر به شما کمک می‌کند:

1. میزان تناسب استراتژیک بین پورتفولیو و شرکت. شما به تعادل بین فرصت‌های رشد کوتاه‌مدت، اهداف بلندمدت و تلاش برای نوآوری طولانی‌مدت نیاز دارید.
2. اطمینان از توزیع پروژه‌ها‌، از جمله تعداد و ماهیت پروژه‌ها مطابق با اهداف مختلف استراتژیک به گونه‌ای که منطقی و اقتصادی باشد.
3. احتمال اینکه محصول نهایی بازده مورد انتظار را ارائه دهد.
4. ارزیابی خطرات مرتبط اتخاذ یک رویکرد برای حذف و یا کاهش ریسک.

4- مدیریت

در این مرحله، شما باید پورتفولیوهای پروژه را مشاهده کرده و در مورد تخصیص مجدد بودجه و منابع تصمیمات لازم را اتخاذ کنید یا بر اساس اطلاعاتی که در مراحل قبلی فرایند کشف کرده‌اید، اولویت‌بندی کنید. فرایندهایی که باید در این مرحله در نظر گرفته شود شامل مدیریت منابع، مدیریت ریسک و مدیریت تغییر است.

همچنین ممکن است لازم باشد پروژه‌هایی را که ممکن است تصمیم به نگهداری آن‌ها داشته باشید دوباره برنامه‌ریزی کنید، اما ابتدا اطمینان حاصل کنید که برنامه‌ریزی مجدد با استراتژی شما همسو باشد.

5- تست و سازگاری

هیچ تضمینی وجود ندارد که در آغاز کار روند PPM خود را درست انجام داده باشید و در واقع نباید انتظار چنین چیزی را داشته باشید. شما باید در زمان لازم تغییر ایجاد کنید و سازگار شوید. معنی سازگاری برای هر شرکتی کاملاً متفاوت است، اما به‌طورکلی ایده خوبی است که پورتفولیوهای جدید خود را با چند ذینفع آزمایش کنید و در صورت لزوم بازخورد بگیرید و تغییرات لازم را اعمال کنید.

آیا مدیریت پورتفولیو پروژه با مدیریت پروژه متفاوت است؟

مدیریت پروژه و پورتفولیوبه مهارت‌های عمومی یکسانی نیاز دارند اما با وجود نام‌های مشابه آن‌ها، مدیریت پروژه و مدیریت پورتفولیودر واقع کاملاً متفاوت هستند.

همان‌طور که می‌دانید منظور از مدیریت پروژه استفاده از دانش، مهارت، ابزار و تکنیک‌ها برای اجرای فعالیت‌های پروژه به‌منظور تأمین نیازهای پروژه است. از طرف دیگر، PPM در وهله اول به اجرای پروژه‌ها نمی‌پردازد بلکه تمرکز آن بر انتخاب پروژه‌ها و نحوه تأمین بودجه آن‌ها بر اساس این‌که آیا پروژه‌ها از اهداف شرکت پشتیبانی می‌کنند یا نه. در این صورت پروژه‌هایی که در محدوده اهداف شرکت نیستند از بحث خارج می‌شوند.

به‌عنوان‌مثال اگر پورتفولیوهای یک شرکت فناوری را مدیریت می‌کنید به احتمال زیاد یک پروژه پیشنهادی ساختمانی را رد می‌کنید زیرا با استراتژی اعلام شده شرکت مبنی‌بر تمرکز بر روی انواع پروژه‌های فناوری از پیش تعیین شده همسو نیست.

چه تفاوت‌هایی بین پورتفولیو و برنامه وجود دارد؟

به زبان ساده، یک برنامه از مجموعه‌ای از پروژه‌های مرتبط به هم تشکیل شده است. به‌عنوان‌مثال، برنامه‌ای برای تأمین آب آشامیدنی پاک در مناطق روستایی ممکن است شامل یک پروژه زیرساختی، یک پروژه تحقیقاتی و یک پروژه آموزشی یا روابط‌عمومی باشد.

اما یک پورتفولیو مربوط به استراتژی سازمانی و چگونگی تأثیر آن بر خود تجارت است. اهداف تعیین شده در سطح پورتفولیو به‌صورت پروژه‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف عملیاتی شکل می‌گیرند.

مزایای پورتفولیو در پروژ‌ه‌ها

هم‌ترازی پروژه‌ها با اهداف تجاری:

همیشه مطمئن شوید که پروژه شما در محدوده برنامه استراتژیک شرکت قرار می‌گیرد، البته همیشه یک اولویت نیست، اما این جنبه مهم هر پروژه محسوب می‌شود.

ارتباط بینش پروژه با سطح اجرایی:

درحالی‌که ممکن است در مورد یک پروژه منفرد به ذی‌نفعان گزارش دهید، در واقع شما بیشتر جزئیات پیشرفت پروژه را توضیح می‌دهید. هنگام مدیریت پورتفولیویی از پروژه‌ها، می‌توانید داده‌های پیشرفته‌تری جمع‌آوری کنید تا بینش عمیق‌تری را که مدیران می‌خواهند، فراهم کنید.

نوسانات بازار بیت کوین ؛ وضعیت صعودی است یا نزولی؟

تقریبا همه مردم می‌دانند که نوسانات بازار بیت کوین حتی بعد از اتفاقات پر سر و صدای ماه مارس، خیلی بیشتر از بازار سهام است.

چیزی که مردم به درستی نمی‌دانند تعادل قدرت در زمان تغییر نوسانات بازار است. داده‌های آماری نشان می‌دهد که نوسان بازار بیت کوین در حال کاهش و نوسان بازارهای سهام در حال بیشتر شدن است. به نظر می‌رسد این اتفاقات ارتباطی به سقوط بازارها در اوایل امسال نداشته باشد.

البته این امکان وجود دارد که این روند کاملا برعکس شود. از طرف دیگر هم ممکن است توجه گسترده‌تری به بیت کوین به لحاظ یک دارایی برای سرمایه‌گذاری شود؛ همانطوری که تاکنون ارز دیجیتال نقش مهمی در پرتفوی سرمایه‌گذاران ایفا‌ کرده‌اند.

بیایید نگاه دقیق‌تری به جزییات این موضوع بیندازیم.

عوامل تاثیر گذار در قیمت بیت کوین

اول اینکه میزان نوسان نمودار قیمت بازار بیت کوین در حال حاضر کمتر از میانگین سال ۲۰۱۹ است و فاصله کمی با بازار سهام دارد.

لطفا به این نکته دقت کنید که محاسبات نوسانات با انحراف استاندارد ۳۰ روزه انجام شده است. این باعث خفیف‌تر شدن تغییرات در روندهای کوتاه مدت می‌‌شود و تاثیر اتفاقاتی مثل سقوط قیمت‌ها در ماه مارس را کمتر نشان می‌دهد.

میزان نوسان بازار بیت کوین در ماه گذشته روند نزولی داشته است در حالی که در شاخص S&P 500 نوسان خاصی مشاهده نمی‌شود.

ممکن است این یک اتفاق غیرطبیعی زودگذر باشد و یا اینکه شاید افزایش نوسان شاخص S&P 500‌ و کمتر شدن آن در نمودار بیت کوین یک انتظار معقول است.

شاخص VIX که میزان نوسان قیمت‌های مورد انتظار در معاملات آپشن S&P 500‌ را اندازه‌گیری می‌کند در حال حاضر نسبت به ابتدای سال تقریبا ۳ برابر بیشتر شده است.

این تغییر با فعالیت در ابزارهای نوسان بازار ستنی حمایت می‌شود. در اوایل ماه جاری مجله وال استریت گزارش داد که طبق آمار Cboe Global Markets، ارزش بازار مشتقات مرتبط با VIX بیشتر از یک ترلیون دلار است و این بیشتر از ۴ برابر در یک دهه گذشته است. همچنین با توجه به نمودارهای سیستم تحلیل بازار (Hedge Fund Research) مشاهده می‌‌شود که حجم دارایی‌های معامله شده صندوق‌های پوشش ریسک (Hedge funds) حدود ۱۹.۴ میلیارد دلار است.

در اوایل این هفته iPath Series B S&P 500 VIX Short-Term Futures اعلام کرد که VXX پرنوسان‌ترین ETN، دومین حجم بزرگ جریان ورودی خود را داشته است.

نوسان زیاد دیگر اهمیتی ندارد!

زمانی که نتایج نظرسنجی Fidelity Digital Assets در اوایل این ماه منتشر شد، سرمایه‌گذارهای نهادی (institutional investors)، نوسان قیمت را بزرگترین مانع سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال می‌دانستند.

هرچه تفاوت قیمت و نوسان بازار ارز دیجیتال کمتر شود، این مانع می‌تواند از بین برود یا به حداقل برسد. مساله فقط کاهش روند نوسان قیمت بیت کوین نیست، اگر نوسان کلی را قابل قبول در نظر بگیریم، تغییرات قیمت بیت کوین منفی هم به نظر خواهد رسید.

قطعا از دید بسیاری از سرمایه‌گذاران کریپتو، پرنوسان بودن بازار یک مزیت به شمار می‌آید. آن‌ها دیگر کجا می‌توانند امکان کسب چنین سودی داشته باشند؟

علاوه بر این‌ها، رشد شدید بازار مشتقات کریپتویی به سرمایه‌گذارهای حرفه‌ای امکانات بیشتری برای پوشش ریسک می‌دهد. دامنه امکانات و ابزارهای در دسترس برای سرمایه‌گذاران کریپتو به طور مداوم در حال گسترش است و میزان علاقه به قراردادهای آپشن بیت کوین با توجه به اتمام مدت آن‌ها در روز جمعه نسبت به ابتدای سال، ۶ برابر بیشتر شده است.

در بازار ارز دیجیتال، مشابه بازارهای سنتی، قراردادهای آپشن فقط برای پوشش ریسک استفاده نمی‌شوند، بلکه برای معاملات نوسان‌گیری هم مورد استفاده قرار می‌گیرند و این نشانه‌ای از علاقه‌مندی بیشتر به این استراتژی است.

آیا نوسان هنوز مهم است؟

خیلی کم پیش می‌آید که چیزی که در گذشته یک معیار کارایی بوده، امروز نقش یک فلسفه سرمایه‌گذاری پیدا کند. نوسان قیمت از قلمرو آمارها به قلمرو استراتژی‌ها تغییر مکان داده است. اما اکنون تغییر بزرگتری در راه است. نوسان بازار از گذشته همراه با ریسک بوده و این کاملا منطقی است که هرچه تغییر قیمت بزرگتر باشد شانس تعادل مجدد پرتفوی چیست؟ ضرر کردن شما هم بیشتر می‌شود.

اما نوسان دقیقا به معنی ریسک نیست، بلکه یک معیار عملکرد تاریخی است. نوسان قیمت مورد انتظار، ناشی از افزایش قیمت‌ آپشن‌هاست؛ اما این نوع محاسبات بر اساس اطلاعاتی هستند که از نواسانات آینده خبری ندارند چه برسد به محاسبه میزان ریسک در آینده. به خصوص در این روزها که از همه جا خبرهای بد به گوش می‌رسد و امکان دارد هر لحظه جریان‌های بزرگی شکل بگیرند، ما ممکن است بدانیم که نوسانات در گذشته چطور بودند و احتمالا در آینده چطور پیش خواهند رفت اما هنوز ریسک واقعی آن‌ها را نمی‌دانیم.

هر چه برای مشخص کردن مقدار ریسک و مهار آن بیشتر تلاش می‌کنیم، بیشتر ارتباطمان را با مفهوم واقعی آن از دست می‌دهیم؛ و هر چه بیشتر و فعال‌تر به دنبالش باشیم، بیشتر در سیستم پخش می‌شود و یک نقطه ضعف سیستمی را به وجود می‌آورد که می‌تواند بسیاری را آزار دهد.

دنیای ارز دیجیتال مدت‌هاست که ریسک را پذیرفته است. ماهیت پر جست و خیز و قابلیت ضرر شدید از ابتدا در این حوزه وجود داشته است. به بیان دیگر، سرمایه‌گذارهای بلند مدت بازار ارز دیجیتال به این مساله عادت کرده‌اند و امیدواریم هر کسی که با چشم باز وارد این بخش از بازار شود، این مساله را درک کند.

در بازارهای سنتی قانونی، بخاطر نبود دانش کافی، هنوز شناخت درستی نسبت به نوسانات وجود ندارد. البته این مفهوم به تعادل مجدد پرتفوی چیست؟ آرامی در حال شناخته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن است و ممکن است به یکی از نکات مهم در ایجاد سبدهای سهام تبدیل شود؛ اما بیشتر کسانی که بتوانند آن را مدیریت کنند تجربه کافی در این زمینه را ندارند.

با وجود تمام این‌ها، نوسانات چیز بدی نیستند و می‌توانند در این حوزه کم-بازده، سودی که نمی‌توان در سایر بازارهای کم‌نوسان بدست آورد را به وجود آورند. مهارت در مدیریت می‌تواند عملکرد مورد انتظار بسیاری از مدیران را فراهم ‌کند و به کمک ابزار مناسب می‌توان یک استراتژی سرمایه‌گذاری مطمئن را طراحی کرد.

تغییر در نقش‌ها

این بحث می‌تواند بر نقش دارایی‌های ارز دیجیتال در سبدهای سهام تاثیر بگذارد. یکی از موضاعات مهم این روزها، نقش بیت کوین در کاهش ریسک بازار است؛ یعنی اگر اتفاقات بدی در اقتصاد و بازار سهام رخ دهد، بیت کوین می‌تواند یک جایگزین برای سیستم پولی نه چندان مطمئن فیات در نظر گرفته شود.

تا اینجای سال شاهد بودیم که این موضوع در زمان وقوع حوادث ناگوار و عمومی، به سادگی نقص می‌شود.

شاید داستان جدیدی در حال شکل‌گیری است. بیت کوین پایدار نیست؛ اما خیلی از جریان‌های اصلی سرمایه‌گذاری که مدیریت سبد سهام محافظه‌کار‌تری دارند هم ثبات زیادی ندارند. به نظر می‌رسد اختلاف نوسانات در حال کاهش است و اگر این اتفاق ادامه یابد، ممکن است از بیت کوین بیشتر به عنوان یک تغییردهنده نوسان استفاده شود تا اینکه یک ابزار پوشش ریسک باشد. وقتی تعداد بیشتری از سرمایه‌گذارها از نوسانات استقبال کنند، می‌توانند از ابزارهای زیادی در این زمینه استفاده کنند.

شاید این ضرب‌المثل را شنیده باشید:

ممکن است فرش را از زیر پای شما بکشند، مگر اینکه سعی کنید رقصیدن روی فرش متحرک را یاد بگیرید.

کسی می‌داند چه اتفاقی می‌افتد؟

افزایش مجدد و نگران‌کننده تعداد مبتلاها به بیماری کرونا در این هفته در آمریکا و سایر کشورهای جهان به نظر می‌رسد که بازارها را کمی دچار وحشت کرده است. خطر تعطیلی مجدد بازارها، اعتماد به نفس و امید شکل گرفته در مردم را کاهش داده و اصلاح مجددی که بازار انتظارش را داشت، دوباره در حال کمرنگ شدن است. از طرف دیگر سرمایه‌های جدید زیادی منتظر استفاده از این شرایط تغییر قیمت هستند و باید به یک سمت هدایت شوند.

با توجه به این آمار، نمودار بیت کوین در هفته گذشته همچنان پرریسک بوده است و دو بار حداقل‌های ماه گذشته خود را شکسته است اما همبستگی تقریبی آن با شاخص S&P 500 همچنان مشاهده می‌شود.

خبرهای مرتبط

با اقداماتی که در هیئت پیگیری مقررات مالی در حال انجام است، احتمال رخ دادن سناریوهای مختلفی پیش‌بینی می‌شود. یکی از جذاب‌ترین آن‌ها این است که اگر Jay Clayton رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) به عنوان نماینده بخش جنوبی نیویورک انتخاب شود، رئیس جمهور ترامپ احتمالا یکی از معاون‌های فعلی سازمان بورس را تا زمان تایید موفقیت Clayton به عنوان رئیس SEC انتخاب خواهد کرد. این شخص ممکن است Hester Peirc باشد. او بیشتر بخاطر حمایت از فناوری‌های نوآورانه و نظارت بر بیت کوین شناخته شده است. البته تمام این صحبت‌ها در حد حدس و گمان است و در عین حال می‌تواند تاثیر زیادی در مقررات دنیای کریپتو به وجود بیاورند.

اتحادیه اروپا در حال تنظیم یک سری مقررات جدید است که احتمالا سخت‌گیری‌های بیشتری روی دارایی‌های دیجیتال مثل استیبل کوین‌ها اعمال می‌کند. قوانینِ بیشتر در این حوزه با مخالفت بسیاری از افراد جامعه کریپتو مواجه هستند چون جلوی نوآوری را می‌گیرند. در حالی که اگر شفافیت بیشتری ایجاد شود، سرمایه‌گذاران از آن استقبال می‌کنند. این حقیقت را باید پذیرفت که محبوبیت دنیای ارز دیجیتال در حال بیشتر شدن است. افزایش توجه قانون‌گذاریِ یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصاد جهان به این حوزه نشان دهنده این است که دولت‌ها به دارایی‌های دیجیتال اهمیت زیادی می‌دهند.

دپارتمان خدمات مالی نیویورک مجوزهای مشروطی را برای استارت‌آپ‌ها در جهت همکاری با سایر اشخاص یا شرکت‌های مجاز در Empire State صادر خواهد کرد و آن‌ها با دانشگاه نیویورک تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده‌اند که به مجوزهای جدید و آینده‌دار، اجازه فعالیت با نظارت دانشگاه را می‌دهد. این تغییر بزرگی برای BitLicense است که مدت‌ها بخاطر محدودیت‌ها و سخت‌گیری‌هاش مورد انتقاد بود. از همه مهم‌تر، این تغییر می‌تواند موجب نوآوری‌های جدیدی در خدمات کریپتویی در یکی از بزرگترین مراکز مالی دنیا شود.

Chris Hehmeyer از قدیمی‌های بازار کالاها و مدیر عامل Hehmeyer Trading + Investments شرکت خود را برای نشان دادن افزایش سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال، مجدد معرفی کرد. این خبر خیلی خوبی است. شرکت Hehmeyer Trading از سال ۲۰۰۷ به عنوان نماد مبادلات کالا شناخته می‌شود و اقدام شرکتی با این شهرت و سابقه باعث می‌شود سایر معامله‌گرها متوجه شوند که بازار جدید کجا می‌تواند باشد. Hehmeyer چندین سال است که ارز دیجیتال معامله می‌کند و به تازگی چند بار هم در این مورد به طور عمومی صحبت کرده است که نشان دهنده توجه خاص او به این صنعت است.

طبق گزارش منابع مختلف، شرکت PayPal در حال برنامه‌ریزی برای برقراری امکان خرید و فروش ارزهای رمزنگاری شده در سه ماه آینده برای ۳۲۵ میلیون کاربر خود است. بزرگی این اعداد به تنهایی می‌تواند نشان‌دهنده تاثیر این اتفاق بر بازار باشد. وسعت کاربران PayPal تقریبا به اندازه جمعیت کشور آمریکاست. نکته جالب‌تر، علت احتمالی تغییر استراتژی این شرکت است. آیا این علت، درآمد فوق‌العاده زیاد رقیب آن‌ها یعنی Square از پلتفرم ارزهای دیجیتال است؟

LibertyX در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی امکان خرید نقدی بیت کوین در ۲۰ هزار مکان مختلف از جمله 7-Eleven و CVS و فروشگاه‌های Rite Aid است. در استرالیا هم اکنون امکان خرید بیت کوین در شرکت‌های پست وجود دارد. این افزایش در تعداد مکان‌ها لزوما به این معنی نیست که سرمایه‌گذارهای خرد در حجم بالا بیت کوین خواهند خرید. با این وجود، کار برای افرادی که تصمیم به انجام معاملات کوچک دارند، خیلی راحت‌تر شده است. فراتر از این‌ها، مشاهده افزایش نقاط خرید در سایت‌های مورد اعتماد به احتمال زیاد نشان از بالا رفتن سطح آگاهی عمومی نسبت به بیت کوین و پذیرش جنبه قانونی آن دارد.

صرافی ارز دیجیتال Bitstamp آماری از وضعیت استخراج بیت کوین و نقش آن به عنوان یک ذخیره ارزشمند منتشر کرد. آیا بیت کوین یک ذخیره ارزشمند است؟ داده‌هایی وجود دارد که این مساله را تایید و تعادل مجدد پرتفوی چیست؟ همچنین رد می‌کند. بیشترین نقدی که در اینجا وجود دارد، مساله عدم همبستگی قیمت بیت کوین با طلا است. آیا اصلا این معیار مناسبی است؟

Coin Metrics تاثیر اطلاعیه‌های لیست‌های احتمالی Coinbase را بر روی قیمت دارایی‌ها بررسی کرده است. نتیجه: این تاثیر کمتر از چیزی بود که انتظار می‌رفت. قطعا این اطلاعیه‌ها روی میزان سرمایه در گردش این دارایی‌ها تاثیرگذار هستند (و در تئوری روی قیمت هم می‌بایست تاثیرگذار باشند)، آیا می‌توان این را دستکاری قیمت‌ها در نظر گرفت؟ نمودارهای Coin Metrics نشان داد که تغییرات قیمت بعد از اعلامیه‌ها به شدت تحت تاثیر شرایط روانی بازار هستند.

Kaiko در یک بررسی دقیق از بازار آپشن‌های بیت کوین به این نتیجه رسید که بازار آپشن‌ها رشد مثبتی از لحاظ هزینه‌ها و رفتار معامله‌گران داشته است. افزایش توجهات و حجم سرمایه‌گذاری در این بازارها باعث شده نظر سایر فعالان بازار هم جلب شود و آن را نشانه‌ بلوغ بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال بدانند. حجم بالای معاملات آپشن هم می‌تواند نشانه یک سیستم حرفه‌ای‌تر و سرمایه‌های بزرگتر باشد. با زیاد شدن محصولات در بازار آپشن‌ها، باید درخواست سرمایه‌گذاری هم متناسب با گستره استفاده این محصولات افزایش یابد.

طبق آمار وبسایت Glassnode، میزان بیت کوین‌های ورودی به کیف پول ماینرها از سه شنبه کاهش شدیدی داشته است و به کمترین مقدار خود بعد از جولای ۲۰۱۹ رسیده است. مشخصه دیگری نشان می‌دهد که تقریبا تمام جریان خروجی شبکه به سمت اکسچنج‌ها است و بعضی‌ها این را بخاطر تجمع فشار فروش، یک سیگنال برای نزولی شدن بازار می‌دانند. از طرف دیگر، ماینرها اغلب زمانی فروشنده هستند که تصور کنند بازار گنجایشش را دارد. علاوه بر این، آن‌ها برای جابجایی مقادیر زیاد،‌ از OTC استفاده می‌کنند پس به نظر می‌رسد اتفاق دیگری در پشت پرده درحال رخ دادن باشد؛ در ضمن همیشه جریان قوی خروجی باعث پایین ماندن قیمت نمی‌شود. اما با توجه به حجم پایین نسبت به هفته گذشته، بهتر است این عامل را در روزهای آینده زیر نظر داشته باشیم.

از روز دوشنبه فروش Barça Fan Tokens با نام اختصاری BAR شروع شد و حجم معاملاتش تنها در دو ساعت به ۱.۳ میلیون دلار رسید. این اتفاق بسیار بزرگتر از چیزی است که به نظر می‌رسد. می‌دانیم که توکن‌های یک باشگاه فوتبال می‌توانند چه نوآوری‌هایی برای طرفدارنشان به وجود آورند. این موارد نشان می‌دهد هر جایی که علاقه طبیعی به چیزی وجود داشته باشد، تکنولوژی نمی‌تواند مانعی بر سر راه ایجاد کند. به نظر می‌رسد که همه خریدران توکن BAR از طرفداران دنیای کریپتو نبوده‌اند و بیشتر بخاطر علاقه به تیمشان آن را خریده‌اند.

جابه‌جایی بزرگ در صف‌های بورسی

دنیای اقتصاد نوشت : پس از ثبت چهار افت متوالی در کارنامه بورس تهران و عقب‌نشینی بیش از ۷درصدی نماگر اصلی این بازار از اوج تاریخی خود، روز دوشنبه شاهد رشد شاخص کل این بازار بودیم. از این رو در سومین روز معاملاتی هفته، شاخص کل با رشد بیش از ۲۶ هزار واحدی، به ارتفاع ۹۹۵ هزار واحد بازگشت. نکته قابل توجه معاملات روز گذشته بازار سهام، تغییر جبهه صف‌نشینان و رشد یکدست قیمت‌ها بود.

به‌طوری که همزمان با رشد ۸/ ۲ درصدی شاخص کل، شاخص هم وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، با رشد ۵/ ۲ درصدی همراه شد. در شرایط فعلی تداوم ورود نقدینگی به تالار شیشه‌ای و همزمان با آن رشد نرخ دلار و شرایط مثبت بازار جهانی با تعادل نسبی عرضه و تقاضا شرایط مناسبی برای بنگاه‌های بورسی فراهم آورده است. اما آیا رشد دیروز شاخص کل نشانی از پایان دوره اصلاح است؟ چه محرک‌هایی برای تداوم مسیر صعودی سهام نیاز است؟

محرک این روزهای بازار سهام

همان‌طور که اشاره شد پس از اصلاح بیش از ۷درصدی شاخص سهام در ۴ روز معاملاتی اخیر، روز گذشته شاهد سبزپوشی اکثر نمادهای معاملاتی بودیم. دیروز از ۳۰۹ نماد فعال بورسی، ۲۶۱ سهم در محدوده مثبت به معاملات روزانه خود پایان دادند و تنها شاهد افت قیمت سهام ۴۸ بنگاه بورسی بودیم. در این میان سهامی که تا روز یکشنبه درگیر صف فروش بودند و بدون مشتری مانده بودند، دیروز شرایطی معکوس را تجربه کردند و این‌بار فروشنده‌ای برای این سهام یافت نمی‌شد. موضوعی که به‌عینه صف‌نشینی بدون تحلیل را به نمایش می‌گذارد. به‌طوری که صف به تنهایی ملاکی برای خرید و فروش سهام شده است. در این شرایط باید دید روند آتی بازار چگونه خواهد شد. آیا بار دیگر شاهد بازگشت شاخص سهام به مسیر صعودی خواهیم بود؟ آیا دوره اصلاح به پایان رسیده است؟ در این خصوص می‌توانید نظر کارشناسان را در گزارش صفحه ۱۰ همین شماره مطالعه کنید.

در حال حاضر می‌توان محرک‌هایی نیز برای تداوم روند صعودی بازار سهام برشمرد. از یک سو کاهش قیمت‌ها پس از افت چهار روزه بازار، سبب افزایش جذابیت قیمت سهام برای معامله‌گران شده تعادل مجدد پرتفوی چیست؟ است. از سوی دیگر ورود پول‌های تازه به گردونه معاملات سهام همچنان ادامه دارد. عاملی که در یک‌سال اخیر نقشی تعیین‌کننده در ثبت رشدهای متوالی در این بازار داشته است. به‌طوری که میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام با وجود کاهش در روزهای گذشته، اما همچنان در سطوح بالاتر از ۱۰هزار میلیارد تومان قرار دارد و معامله‌گران حقیقی با سرمایه‌هایی که در دست دارند، حتی اگر اندک باشد، روانه بازار سهام شده‌اند. نگاهی به بازار مسکن شرایط فعلی را محسوس‌تر نشان می‌دهد. با ورود به دوره پیک رهن و اجاره یعنی تابستان، برخلاف سال‌های گذشته، رهن کامل مورد توجه مالکان قرار گرفته و بررسی‌های میدانی نیز نشان می‌دهند این تغییر فضا عمدتا به افزایش تمایل برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام بازمی‌گردد. عاملی که در صورت افزایش به تناسب رشد قیمت‌ها می‌تواند تضمین‌کننده تداوم رشد قیمت سهام باشد. نرخ دلار از دیگر محرک این روزهای بازار سهام است. این ارز از دو هفته پیش همزمان با آغاز موج‌های اصلاحی در بازار سهام، حرکت صعودی خود را آغاز کرد و در این مدت حدود ۱۲ درصد رشد قیمت را تجربه کرد. دلار نیمایی نیز از روند صعودی جا نماند و فاصله خود با دلار آزاد را کاهش داده است. در حال حاضر دلار نیمایی از اهمیت بیشتری برای شرکت‌های بورسی برخوردار است. بر اساس آمار موجود در سامانه سنا، میانگین موزون نرخ نیمایی به کانال ۱۵هزار تومان وارد شده است. کم شدن فاصله این دو نرخ (دلار آزاد و نیمایی) خود می‌تواند به‌عنوان اهرمی برای قیمت سهام عمل کند. آخرین محرکی که می‌تواند افزایش توجه به بازار سهام به ویژه سهام بزرگ کالامحور را به دنبال داشته باشد، روند رو به بهبود بازار جهانی است. قیمت کامودیتی‌ها که همزمان با شیوع کرونا و اعمال قرنطینه جهانی و در نتیجه کاهش تقاضا رو به کاهش گذاشته بود، این روزها با بازگشت بسیاری از کارخانه‌ها به روند عادی خود، با بازگشت قیمت‌ها همراه شده‌اند. در این شرایط با بازگشایی بازار جهانی، تا ساعت ۱۵روز دوشنبه هر بشکه نفت برنت با رشد قیمت بیش از ۶/ ۵درصدی همراه شد. نفت خام آمریکا نیز رشد بیش از ۷درصدی را ثبت کرد. اگرچه موج دوم گسترش کرونا در برخی کشورها نگران‌کننده است و تقاضا را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما اخبار خوبی پیرامون کاهش عرضه‌ها وجود دارد که سرمایه‌گذاران را امیدوار کرده است. از جمله این برنامه‌ها کاهش عرضه از سوی کشورهای عضو اوپک همچون عربستان، کویت و امارات است. عربستان اعلام کرده که روزانه بیش از سهمیه تعیین شده کاهش تولید خواهد داشت و میزان تولید خود را نزدیک به ۵/ ۷ میلیون بشکه در روز خواهد رساند. این برنامه احتمالا از ژوئن اجرا می‌شود. به دنبال آن سایر کشورها همچون کویت و امارات هم کاهش تولید بیشتری را مبنا قرار دادند تا فشارها از ناحیه عرضه کمتر شود و محرک خوبی برای جابه‌جایی قیمت جهانی طلای سیاه باشد. در بازار فلزات نیز شرایط به همین منوال است و قیمت‌ها به مسیر صعودی بازگشته‌اند. اهمیت این مهم برای بورس تهران آنجا مشخص می‌شود که نگاهی به ارزش بازاری شرکت‌های کالایی بورس تهران و نقش آنها بر شاخص کل بیندازیم.

انتظارات تورمی، شتابدهنده رشد بورس

تمامی محرک‌های اشاره شده به غیر از بازار جهانی را می‌توان در پکیجی تحت عنوان انتظارات تورمی جای داد. بورس هم نشان داده همواره در فضای تورمی مسیری صعودی در پیش می‌گیرد. در این خصوص باید توجه داشت در فضایی که انتظارات تورمی شکل می‌گیرد، ورود نقدینگی که در حدود دو سال اخیر شتاب گرفته است، در ابتدا خود معلول بوده اما در ادامه به یک عامل تبدیل می‌َشود. در این مواقع است که شاهد شکل‌گیری برخی قواعد میان معامله‌گران هستیم. هر چند دانش مالی در تلاش است تا این قواعد را بهتر و دقیق‌تر کند اما به دلایل مختلف همچون محدودیت دامنه نوسان، نبود بازار دوطرفه و در عین حال فقر تحلیل در بورس کشورمان، جامعه تحلیلگر واقعی چندان فعال نبوده و از این منظر در دو سوی بازار (عرضه و تقاضا) ضعف جدی دیده می‌شود. در این فضا اما تصوری عمومی مبنی بر کسب سود حتمی در صورت نگهداری سهام در میان‌مدت شکل گرفته است. این قاعده سرانگشتی اما تنها مختص سرمایه‌گذاران تازه‌وارد بورسی نیست بلکه گاهی از زبان برخی تحلیلگران خبره بازار نیز شنیده می‌شود. با غلبه این قواعد افرادی که وارد گردونه معاملات سهام می‌َشوند، تمایل کمتری به فروش داشته و در عین حال با سخنان خود در محافل عمومی وخصوصی، افراد بیشتری را جذب بازار سهام می‌کنند. البته در روزهای منفی بازار همچنان هراس از افت بیشتر قیمت‌ها بسیاری را روانه صف‌های فروش می‌کند اما در شرایط عادی تمایل چندانی به فروش دیده نمی‌شود. تبدیل این قاعده به روایت غالب بازار سبب شده تا ریسک‌های پیرامونی (عموما غیراقتصادی) به نوعی از دل معاملات حذف و کمتر توجهی به آنها شود. اما این موضوع به این معنا نیست که بازار تا ابد بی‌واکنش می‌ماند. با این تفاسیر لازم است سرمایه‌گذاران ضمن کنار گذاشتن توهمات گذشته، به تعدیل انتظارات خود بپردازند. انتظارات سرمایه‌گذاری در هر بازاری با رقبا سنجیده می‌شود، از این‌رو در شرایطی که با وجود رشد قیمت‌ها در بازارهای رقیب همچون دلار و سکه، همچنان بازدهی‌ها به مراتب پایین‌تر از سهام است و بانک و اوراق بدهی نیز سود کمتر از ۱۵درصد از آن سرمایه‌گذاران خود می‌کنند، کسب سودی بیش از این مقدار در بازار سهام، یک سرمایه‌گذاری موفق است.

شکستن دماسنجی دیگر برای کنترل دما

روز یکشنبه بود که مقام ناظر معاملات سکه در بورس کالا در پیامی اعلام کرد که نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به‌دلیل وجود قیمت‌های نامتعارف در تابلوی معاملات، تا اطلاع ثانوی در مرحله پیش‌گشایش باقی خواهد ماند. اقدامی که به بهانه کنترل قیمت در بازار سکه انجام شد. در گذشته نیز تصمیمات مشابه این‌چنینی برای بازار آتی اتخاذ شده بود. در گزارش روز گذشته «دنیای‌اقتصاد» تحت عنوان «توقف بازار سکه یک روزه» به تفصیل دلایل افزایش شکاف بین قیمت سکه بورس کالا و بازار آزاد عنوان شد. آنچه در روزهای گذشته بسیار میان فعالان بازار شنیده می‌َشد، داغ شدن مجدد تئوری‌هایی بود که صندوق‌ها و بانک‌ها را متهم اصلی ایجاد این شکاف عظیم معرفی می‌کردند. این در حالی است که هزینه پایین نگهداری، اطمینان از تقلبی نبودن سکه، تقاضای احتیاطی و حفظ ارزش پول، بالا رفتن ارزش ذاتی سکه و البته کمبود سکه فیزیکی در بازار مهم‌ترین عواملی بودند که سبب شدند ارزش گواهی سپرده سکه طلا از قیمت بازاری بیشتر شود. اما آنچه کاملا مشخص است این اقدام دقیقا به مثابه شکستن دماسنج برای کاهش دما می‌ماند و طبیعتا نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت و اقداماتی این چنین برای بازار سهام ناخوشایند است.

بازگشت «حقیقی» پس از ۲ روز

دیروز همزمان با رشد ۸/ ۲ درصدی شاخص سهام پس از ۲ روز پیاپی غلبه یا حمایت سهامداران حقوقی، شاهد افزایش فعالیت معامله‌گران خرد در سمت خرید سهام بودیم. این در حالی است که از ابتدای سال تا پایان معاملات روز دوشنبه، تنها ۳ روز خالص تغییر مالکیت سهام به نام بازیگران حقیقی ثبت شده بود که تمامی این سه روز در روزهایی واقع شد که شاهد اصلاح قیمت سهام بودیم. روز گذشته در مجموع افزون بر ۶۳۵ میلیون و ۹۰۰ هزار سهم به ارزش ۷۹۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد. در میان ۳۸ صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقیقی در سهام زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۱۵۷ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد افزوده شد. پس از آن نیز گروه محصولات غذایی شاهد خالص تغییر مالکیت ۱۱۱ میلیارد تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. انبوه‌سازان نیز دیروز مورد توجه معامله‌گران خرد بازار قرار گرفتند و خالص خرید حدود ۱۰۹ میلیارد تومانی را رقم زدند.

در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت عمران ‌و توسعه ‌فارس‌ در اولویت خرید معامله‌گران خرید قرار گرفت. دیروز حدود ۴۸میلیون و ۸۴۰ هزار سهم «ثفارس» به ارزش ۸۱میلیارد تومان در سمت حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. سهام شرکت سیمرغ نیز دیروز موردتوجه بازیگران حقیقی بازار قرار گرفت. در این نماد معاملاتی روز گذشته بیش از ۱۸ میلیون و ۱۵۰ هزار سهم به ارزش ۵۶ میلیارد و ۸۴۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد افزوده شد. سهام شرکت گلوکوزان‌ نیز در این روز با خالص خرید حدود ۵۴ میلیارد تومانی به سمت حقیقی‌ها همراه شد.

در آنسوی بازار اما این نمادهای زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی بودند که مورد توجه معامله‌گران عمده بازار قرار گرفتند. پالایشی‌ها در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۸۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان نقدینگی در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. همچنین دیروز درگروه مواد و محصولات دارویی، ۲۷ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. فلزی‌ها نیز دیروز، با خالص خرید حدود ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی معامله‌گران عمده بازار مواجه شدند. در میان شرکت‌ها نیز سهام پالایش نفت بندرعباس شاهد خالص تغییر مالکیت ۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم به ارزش ۶۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به سمت پرتفوی حقوقی‌ها بود.